Tuy nhiên, tỷ lệ kết hôn ở Nhật Bản đang giảm khiến xu hướng này có thể đảo ngược.
Không giống như hầu hết các nền kinh tế lớn trên thế giới đã bỏ đi truyền thống đổi họ khi kết hôn, Nhật Bản vẫn yêu cầu các cặp vợ chồng phải có cùng họ về mặt pháp lý. Thông thường, vợ sẽ đổi họ theo họ của chồng sau khi kết hôn và hôn nhân đồng giới vẫn chưa được công nhận là hợp pháp ở Nhật Bản.
Một phong trào nhằm thay đổi các quy định về họ đang được hình thành, dẫn đầu bởi những người ủng hộ quyền phụ nữ và những người cố gắng bảo vệ sự đa dạng của họ Nhật Bản.
Theo người đứng đầu nghiên cứu - Giáo sư Hiroshi Yoshida tại Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội Người cao tuổi thuộc Đại học Tohoku ở Sendai, nếu quy định đổi họ khi kết hôn vẫn được duy trì, tất cả người dân Nhật Bản có thể mang chung họ Sato vào năm 2531.
Theo Myoji Yurai - một công ty nghiên cứu hơn 300.000 họ của Nhật Bản, Sato hiện là họ phổ biến nhất, tiếp theo là Suzuki. Takahashi là họ đứng thứ ba. "Khoảng 1,8 triệu người trong tổng số 125 triệu dân Nhật Bản mang họ Sato" - Myoji Yurai cho biết trên trang web của mình.
Theo các số liệu thống kê, số lượng các cặp đôi kết hôn ở Nhật Bản đã giảm gần 6% vào năm 2023 (so với năm 2022) - lần đầu tiên giảm xuống dưới con số 500.000 cặp kết hôn sau 90 năm. Trong khi đó, số vụ ly hôn lại tăng 2,6% vào năm 2023.
Theo Giáo sư Yoshida, Nhật Bản đang ở trong một cuộc khủng hoảng khi tỷ lệ kết hôn ngày càng giảm. Ông cũng chỉ ra trong nghiên cứu của mình rằng dân số Nhật Bản có thể giảm mạnh trong thiên niên kỷ tới do tỷ lệ sinh giảm.
Theo số liệu của chính phủ Nhật Bản công bố năm 2023, tỷ lệ người già ở đất nước này, được xác định từ 65 tuổi trở lên, đang ở mức cao kỷ lục (chiếm 29,1% dân số - tỷ lệ cao nhất thế giới).
Dân số Nhật Bản đã giảm liên tục kể từ khi bùng nổ kinh tế vào những năm 1980, với tỷ lệ sinh là 1,3 - thấp hơn nhiều so với mức 2,1 cần thiết để duy trì dân số ổn định trong trường hợp không có người nhập cư. Tỷ lệ tử vong đã vượt quá tỷ lệ sinh ở Nhật Bản trong hơn 1 thập kỷ, đặt ra vấn đề ngày càng gia tăng đối với các nhà lãnh đạo của nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới.
Cũng theo nhóm nghiên cứu của Giáo sư Yoshida, nếu dân số Nhật Bản tiếp tục suy giảm với tốc độ hiện tại thì sẽ chỉ còn lại 22 người vào năm 3310. Ông Yoshida kết luận rằng theo kịch bản hệ thống họ riêng được áp dụng, sự đa dạng về họ của người Nhật sẽ được duy trì cho đến khi dân số hoàn toàn biến mất
Sau hàng thế kỷ theo phong tục vợ chồng phải có chung họ, hiện đã bắt đầu xuất hiện những ý kiến trái chiều về vấn đề này và nhiều người mong muốn được giữ họ riêng trong xã hội Nhật Bản.
Căn cứ dữ liệu có sẵn trên trang web Myoji-yurai.net chuyên cung cấp thông tin liên quan tên dựa trên số liệu thống kê của chính phủ và danh bạ điện thoại, dựa trên xu hướng số người mang họ Sato, nhóm nghiên cứu của Giáo sư Yoshida đã tính toán tỷ lệ dân số Nhật Bản mang họ này và tốc độ gia tăng ước tính. Kết quả cho thấy, tỷ lệ dân số Nhật Bản mang họ Sato đã tăng 1,0083 lần trong giai đoạn 2022 - 2023. Giả sử tốc độ này không đổi và các cặp vợ chồng cùng họ Sato tiếp tục tăng lên hằng năm, thì hơn 50% dân số sẽ mang họ Sato vào năm 2446. Đến năm 2531, tỷ lệ này là 100%.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!