Nếu được chứng minh là an toàn và hiệu quả, các tế bào máu được sản xuất trong phòng thí nghiệm có thể cách mạng hóa phương pháp điều trị cho những người mắc bệnh rối loạn máu như bệnh hồng cầu hình liềm và các nhóm máu hiếm.
Có thể khó tìm được nguồn máu hiến tặng phù hợp cho nhiều người mắc các chứng rối loạn trên và các tế bào hồng cầu được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm có thể sẽ hỗ trợ là những người cần truyền máu thường xuyên có thể cần ít máu hiến tặng hơn trong tương lai.
Ashley Toye, Giám đốc Đơn vị Máu và Cấy ghép NIHR trong các sản phẩm hồng cầu, cho biết: "Đây là lần đầu tiên máu nuôi cấy trong phòng thí nghiệm từ một người hiến tặng dị hợp đã được truyền vào cơ thể người và chúng tôi rất vui mừng được xem các tế bào máu nhân tạo hoạt động tốt như thế nào vào cuối thử nghiệm lâm sàng".
Các tế bào máu nhân tạo được nuôi cấy từ tế bào gốc của những người hiến tặng, sau đó được truyền cho những người tình nguyện trong thử nghiệm lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên mang tên Restore.
Thử nghiệm đang xem xét tuổi thọ của các tế bào được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm so với việc truyền các tế bào hồng cầu tiêu chuẩn từ cùng một người hiến tặng. Do các tế bào máu nuôi trong phòng thí nghiệm đều còn tươi, các nhà nghiên cứu hy vọng chúng sẽ hoạt động tốt hơn so với việc truyền tương tự các tế bào hồng cầu được hiến tặng tiêu chuẩn.
Tế bào hồng cầu của con người được phóng đại gấp 300 lần. (Ảnh: Getty)
Cedric Ghevaert, giáo sư về y học truyền máu và chuyên gia tư vấn huyết học tại Đại học Cambridge và NHS Blood and Transplant (NHSBT), cho biết: "Nếu thử nghiệm của chúng tôi, lần đầu tiên trên thế giới, thành công, điều đó có nghĩa là những bệnh nhân hiện đang phải thường xuyên truyền máu dài hạn sẽ cần ít truyền máu hơn trong tương lai, giúp chuyển đổi cách chăm sóc của họ".
Cho đến nay, hai người đã được tiêm các tế bào hồng cầu được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm mà không gặp tác dụng phụ nào.
Lượng tế bào nuôi cấy trong phòng thí nghiệm được truyền vào khác nhau nhưng vào khoảng 5-10 ml (khoảng một đến hai thìa cà phê). Những người hiến máu từ cơ sở hiến máu của NHSBT đã cho máu thử nghiệm và tế bào gốc được tách ra. Sau đó, những tế bào gốc này được phát triển để tạo ra các tế bào hồng cầu trong phòng thí nghiệm tại Đơn vị Trị liệu Nâng cao của NHSBT ở Bristol.
Tối thiểu 10 người sẽ được truyền hai lần cách nhau ít nhất bốn tháng, một trong số các tế bào hồng cầu được hiến tặng tiêu chuẩn và một trong các tế bào hồng cầu được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm.
Điều này sẽ cho phép các nhà khoa học tìm hiểu xem liệu các tế bào hồng cầu non được tạo ra trong phòng thí nghiệm có tồn tại lâu hơn các tế bào được tạo ra trong cơ thể hay không.
Các thử nghiệm sâu hơn là cần thiết trước khi áp dụng lâm sàng, nhưng các nhà khoa học cho biết, nghiên cứu này đánh dấu một bước tiến lớn trong việc cải thiện điều trị cho những bệnh nhân có nhóm máu hiếm hoặc nhu cầu truyền máu phức tạp.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!