Ông Ishiba Shigeru (67 tuổi) dự kiến sẽ giữ chức vụ của mình nhưng với quyền lực mong manh sau khi liên minh cầm quyền của ông mất thế đa số trong cuộc tổng tuyển cử bất thường vào tháng 10.
Cựu Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nhật Bản Ishiba - nhậm chức Thủ tướng cách đây 6 tuần - đã hy vọng củng cố vị thế của mình với tư cách là người lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền trong cuộc bầu cử vào ngày 27/10.
Tuy nhiên, cử tri - không hài lòng với tình trạng lạm phát và vụ bê bối quỹ chính trị đã góp phần nhấn chìm người tiền nhiệm Kishida - đã mang lại cho đảng LDP kết quả tồi tệ nhất kể từ năm 2009. Điều này có thể gây ra bế tắc chính trị trong một quốc hội bị đình trệ ở Nhật Bản.
Có thông tin cho rằng ông Ishiba đang cố gắng sắp xếp một cuộc gặp với Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump vào cuối tháng 11 này, vào thời điểm ông đến Peru để tham dự một hội nghị thượng đỉnh kinh tế.
Thủ tướng Ishiba (trái) bỏ phiếu trong vòng bỏ phiếu thứ hai của Quốc hội Nhật Bản để đề cử Thủ tướng sau cuộc tổng tuyển cử, ngày 11/11 (Ảnh: AFP)
Chiều 11/11 (theo giờ địa phương), các nhà lập pháp tại Hạ viện Nhật Bản đã triệu tập một phiên họp đặc biệt kéo dài 4 ngày để đề cử Thủ tướng - bước cần thiết sau cuộc tổng tuyển cử.
Đảng LDP và đảng liên minh của đảng này vẫn là khối lớn nhất trong 465 ghế tại Hạ viện, nơi các đảng đối lập đang chia rẽ sâu sắc về những vấn đề quan trọng. Vì vậy, ông Ishiba dự kiến sẽ lãnh đạo một chính phủ thiểu số sau cuộc bầu cử vòng hai - lần đầu tiên kể từ năm 1994 - đối đầu với ông Yoshihiko Noda là Chủ tịch đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản (CDP) đối lập.
"Để duy trì quyền lực, ông Ishiba cần phải thông qua ngân sách chính phủ vào mùa đông này. Điều đó có nghĩa là LDP sẽ phải nhượng bộ một số chính sách của mình để tìm kiếm sự hợp tác từ những đảng khác" - Tomoaki Iwai, giáo sư danh dự tại Đại học Nihon, nói với AFP.
Để có đủ ảnh hưởng để thông qua luật trong tương lai, khối cầm quyền đã yêu cầu sự giúp đỡ từ đảng Dân chủ vì Nhân dân (DPP) - một đảng trung dung nhỏ. DPP đã đồng ý hợp tác trong khi vẫn không tham gia liên minh. Trong các cuộc đàm phán với LDP, đảng này đã yêu cầu cắt giảm thuế và trợ cấp năng lượng mà các nhà kinh tế cho rằng sẽ làm giảm doanh thu của Chính phủ Nhật Bản.
Cùng với các cuộc đàm phán này, ông Ishiba cũng phải đối mặt với sự bất mãn trong đảng của mình. Tỷ lệ chấp thuận cho chính phủ của ôngIshiba chỉ hơn 30%. Tuy nhiên, các cuộc thăm dò cho thấy phần lớn công chúng nói rằng ông nên tiếp tục làm Thủ tướng.
Các nhà phân tích cho biết ông Ishiba phải đối mặt với chặng đường khó khăn phía trước khi Mỹ và các nhà lập pháp trong nước có khả năng sẽ gây sức ép buộc ông phải tăng chi tiêu công và cắt giảm thuế cùng một lúc.
Nếu ông Ishiba được đề cử làm Thủ tướng, ông sẽ công bố nội các mới vào chiều 11/11, những người này sẽ được Nhật hoàng chính thức bổ nhiệm vào cùng ngày.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!