Năm 2023, thế giới trải qua "cơn sốt" lạm phát và khó khăn kinh tế, túi tiền của hàng triệu người dân bị co hẹp.
Thưởng cuối năm, thưởng Tết đem lại niềm háo hức và hy vọng của người lao động toàn cầu. Ngoài tiền, thưởng Tết còn là thêm chế độ nghỉ, các hình thức hỗ trợ hay các loại quà tặng bằng hiện vật khác.
Tuy nhiên, năm 2023 đã chứng kiến các khoản thưởng cuối năm sụt giảm mạnh tại nhiều nước. 1/3 số công ty tại Mỹ đã quyết định không thưởng dịp Tết vào cuối năm 2023.
Khoản thưởng cuối năm này được rất nhiều nước trên thế giới hiện nay áp dụng, mặc dù dưới nhiều tên gọi khác nhau. Ở châu Âu, Đức, Bỉ, Pháp, Hà Lan và rất nhiều nước EU khác gọi là thưởng cuối năm và Giáng sinh. Khu vực Bắc Mỹ và các nước Mỹ Latin như Chile, Brazil, Venezuela, người lao động cũng được thưởng cuối năm. Còn ở châu Phi, người ta gọi là "tháng lương thứ 13". Các nước châu Á như Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ, Singapore gọi là thưởng Tết. Mức thưởng Tết trung bình của thế giới sẽ là dao động từ 5 - 10% tổng tiền lương cả năm của nhân viên, nhưng cũng không có giới hạn.
Việc thưởng cuối năm có thể được thay đổi để người lao động cảm nhận sự chăm sóc thực sự của công ty, qua đó duy trì động lực làm việc và sự gắn bó với doanh nghiệp một cách bền vững.
Ở Mỹ, các hình thức thưởng trong các dịp lễ Noel hay năm mới đã có tính đa dạng từ lâu và là một phần quan trọng trong truyền thống văn hóa của người dân. Việc này thể hiện tinh thần động viên, chia sẻ, trách nhiệm và tình yêu thương của tổ chức, doanh nghiệp hay cộng đồng dành cho nhau.
Các công ty Mỹ thường "thưởng Tết" cho nhân viên trong dịp Giáng sinh hoặc lễ Noel. Hình thức thì có nhiều cách. Đơn giản nhất là thưởng tiền mặt hay thẻ quà tặng. Tùy công ty mà mức thưởng khác nhau. Có thể là tấm séc trị giá hàng nghìn USD, đôi khi chỉ là tấm thẻ quà tặng 20 hoặc 50 USD, bởi luật pháp Mỹ không bắt buộc việc 'thưởng Tết'.
(Ảnh: The Woodart Report)
Để gắn kết, tri ân nhân viên, nhiều công ty "thưởng" bằng việc tổ chức các bữa tiệc Giáng sinh hoặc các sự kiện vui chơi, giải trí, tạo không khí lễ hội đông vui, ấm áp cho mọi người.
Một số doanh nghiệp còn dành tặng công nhân những món quà như đồ điện tử, hàng lưu niệm, thậm chí là tặng các chương trình ưu đãi, giảm giá để nhân viên có thể đi mua sắm hay tận hưởng dịch vụ giải trí trong dịp lễ Tết.
Ngoài các quà tặng vật chất, nhiều công ty còn thưởng Tết bằng hình thức khen ngợi, đánh giá công việc xuất sắc của nhân viên trong suốt một năm. Đó có thể là tiêu chí để họ được nâng lương, hay có vị trí làm việc tốt hơn trong năm tới.
Tết cổ truyền không phải là ngày nghỉ chính thức ở Mỹ. Do đó, phần "thưởng Tết" mà nhiều công ty ở Mỹ dành cho công nhân gốc Á hay người Việt trong dịp này đôi khi chỉ là "thưởng" thêm một ngày nghỉ, để người Việt tại Mỹ có thêm thời gian đoàn tụ bên gia đình, người thân và được hòa mình vào các hoạt động văn hóa đặc sắc của cộng đồng trong dịp lễ đặc biệt này.
Tại châu Á, nhiều quốc gia vẫn giữ truyền thống thưởng Tết cuối năm 2023 dưới nhiều dạng khác nhau. Ví dụ tại Singapore, trong năm vừa qua, nhiều người dân quốc đảo này rất hài lòng không chỉ vì được hưởng các khoản tiền thưởng vào dịp cuối năm, quan trọng hơn họ còn được hưởng những chính sách khuyến khích mới, bền vững hơn.
TVới những trường hợp thưởng Tết là tiền thì tiêu như thế nào cũng là điều chúng ta phải suy nghĩ. Có những cách tiêu thưởng Tết một cách thông minh, hiệu quả nhiều người đã áp dụng, nhưng cũng khá nhiều người không để ý đến. Kênh truyền hình CNBC đã tổng hợp các lời khuyên từ các chuyên gia kinh tế dành cho người Mỹ, song cũng có tính tham khảo cho chúng ta.
Đổi mới, sáng tạo các hình thức thưởng thực ra là điều các doanh nghiệp luôn hướng tới, bởi doanh nghiệp nào cũng muốn duy trì được động lực làm việc cho nhân viên.
Do đó, trên thế giới đã xuất hiện một xu hướng thưởng mới để liên tục tăng động lực làm việc cho nhân viên, không cần đợi đến cuối năm mới thưởng. Hình thức này được gọi là "micro-rewards", những khoản thưởng nhỏ mà nhân viên nhận được ngay lập tức mỗi khi đạt được một bước tiến quan trọng hoặc sau khi hỗ trợ đồng nghiệp. Những khoản thưởng nhỏ thậm chí không cần phải là tiền mà có thể triển khai dạng điểm thưởng để nhân viên tích lại đổi thành quà. Nhân viên làm việc tốt cảm thấy mình được đánh giá cao một cách thường xuyên, sẽ tăng hiệu suất làm việc và gắn bó với tập thể, với công ty hơn.
Tựu chung lại, việc thưởng là chuyện cần thiết để tạo động lực làm việc, sự gắn bó của người lao động, nhưng việc thưởng như thế nào mới duy trì được động lực và sự gắn bó lâu dài của nhân viên.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!