Nhiều nghiên cứu cho thấy tinh tinh biết tìm kiếm những loại thực vật có tác dụng kháng khuẩn và chống viêm tốt. Nghiên cứu đã theo dõi hai cộng đồng tinh tinh trong vài tháng, bám theo những con tinh tinh bị bệnh và những loài thực vật mà chúng tìm kiếm, dường như để tự chữa lành bệnh.
Nằm sâu trong Khu bảo tồn rừng Budongo, Uganda, một con tinh tinh bị thương ở tay đang ăn lá của cây dương xỉ. Theo các nhà nghiên cứu, con tinh tinh không ăn vì nó đói mà vì lá dương xỉ có tác dụng chống viêm tốt. Một con tinh tinh khác bị nhiễm ký sinh trùng đang ăn vỏ của cây gai mèo. Các thí nghiệm cho thấy vỏ cây này có cả đặc tính chống viêm và kháng khuẩn.
Tinh tinh ăn rất nhiều loại thực vật nên việc hiểu là liệu chúng ăn loại cây nào đó do đói hay do tốt cho sức khỏe thật không đơn giản. Các nghiên cứu trong 2 thập kỷ qua đã cho thấy động vật có khả năng tự chữa bệnh.
Nghiên cứu của một nhóm các viện nghiên cứu Đức về đười ươi vào tháng trước đã quan sát thấy một con đười ươi đang nhai lá cây nhổ lấy nước để trị vết thương trên mặt.
Tinh tinh hoang dã biết tìm cây thuốc để trị bệnh, trị thương (Ảnh: WWF)
Bà Elodie Freymann (Nhà nghiên cứu linh trưởng, Đại học Oxford, Anh) cho biết: "Tinh tinh sử dụng lá và các loại tài nguyên khác nhau cho lên bề mặt da để thúc đẩy quá trình lành vết thương. Đôi khi chúng ta thấy tinh tinh hắt hơi và ho, chúng sổ mũi, đi khập khiễng hoặc có thể có một vết thương hở".
Nhóm nghiên cứu nhận thấy tinh tinh đặc biệt tìm kiếm 13 loài thực vật, bao gồm cả cây cành đã chết. Các thí nghiệm cho thấy rằng 88% các cây này khi chiết xuất có thể làm giảm sự phát triển của vi khuẩn, trong khi 33% có đặc tính chống viêm. Một số loài cây này cũng được sử dụng trong y học cổ truyền của con người.
Điều mà các nhà khoa học vẫn chưa biết là tinh tinh biết nên sử dụng loại cây nào theo bản năng hay đó là hành vi học được từ mẹ hoặc các thành viên khác trong cộng đồng tinh tinh.
Ông Dan Mirembe (Trung tâm Giáo dục Bảo tồn Động vật hoang dã Uganda) cho biết: "Những thách thức nghiêm trọng mà tinh tinh thường phải đối mặt là các bệnh nhiễm trùng liên quan đến cúm, còn sau đó khi chúng già đi là vấn đề suy tim mạch".
Ông Mirembe cũng nhất trí với kết luận rằng nhiều loài động vật tìm kiếm cây thuốc theo bản năng. Ông đã quan sát thấy các loài động vật ở Trung tâm Giáo dục Bảo tồn Động vật hoang dã Uganda ăn thực vật để tự thải loại ký sinh trùng.
Ông Dan Mirembe cho biết: "Khi lá cây được đưa vào hệ tiêu hóa thì quấn vào ký sinh trùng nên ký sinh trùng sẽ đi theo lá ra ngoài. Đúng là tinh tinh và các loài động vật khác luôn tự chế thuốc".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!