Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: AP)
Trước đó, vào tháng 12/2023, tòa án phúc thẩm bang Colorado căn cứ theo Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Hoa Kỳ đã ra phán quyết rằng ông Trump không đủ tư cách tham gia cuộc bỏ phiếu sơ bộ lựa chọn ứng cử viên Tổng thống Mỹ của đảng Cộng hòa tại bang này. Tòa án Colorado phát hiện ra rằng ông Trump đã tham gia vào một cuộc nổi dậy vì đã kích động và ủng hộ cuộc bạo loạn, tấn công vào Điện Capitol vào ngày 6/1/2021 bởi những người ủng hộ ông.
Các thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ xác định rằng chỉ có Quốc hội Mỹ mới có thể thực thi điều khoản hiến pháp trên đối với các quan chức và ứng cử viên cấp liên bang.
Ông Trump là ứng cử viên hàng đầu cho đề cử của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2024, đối đầu với đương kim Tổng thống Joe Biden thuộc đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử vào ngày 5/11. Đối thủ duy nhất còn lại của ông Trump trong cuộc đua giành đề cử của đảng Cộng hòa là cựu Thống đốc bang Nam Carolina - bà Nikki Haley.
Phán quyết được đưa ra vào đêm trước "Siêu thứ Ba", một ngày quan trọng trong chu kỳ bầu cử sơ bộ Tổng thống Mỹ, trong đó hầu hết các bang đều tổ chức cuộc bầu cử sơ bộ, lựa chọn người được đề cử tham gia tranh cử của đảng mình.
Phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ được đưa ra 5 ngày sau khi các thẩm phán nhất trí quyết định yêu cầu miễn trừ truy tố của ông Trump đối với các cáo buộc liên quan đến việc nỗ lực đảo ngược thất bại trong cuộc bầu cử vào năm 2020 của ông trước ông Biden.
Điều 3 của Tu chính án thứ 14 cấm bất kỳ "quan chức Mỹ" nào tuyên thệ "ủng hộ Hiến pháp Hoa Kỳ" nhưng sau đó "tham gia nổi dậy hoặc nổi loạn chống lại hiến pháp này".
"Chúng tôi kết luận rằng các bang có thể loại bỏ những người nắm giữ hoặc cố gắng giữ chức vụ cấp bang. Nhưng theo Hiến pháp Mỹ, các bang không có quyền thực thi Điều 3 (của Tu chính án thứ 14) đối với các chức vụ cấp liên bang, đặc biệt là chức Tổng thống", ý kiến của tòa án nêu rõ.
Cựu Tổng thống Trump đã hoan nghênh phán quyết này. Ông phát biểu trong một lần xuất hiện ở bang Florida: "Về cơ bản, bạn không thể loại ai đó ra khỏi cuộc đua vì đối thủ muốn làm như vậy".
Trước đó, ông Trump cũng bị cấm tham gia tranh cử ở các bang Maine và Illinois dựa trên Tu chính án thứ 14. Những quyết định trên đã bị hoãn thi hành trong khi chờ phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ trong vụ việc ở bang Colorado.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!