Những vết sẹo từ mụn mủ mpox (đậu mùa khỉ) vẫn còn hiện rõ trên khuôn mặt của Grace Kabuo (7 tuổi) cũng như một số bạn cùng chơi với bé gái này tại một khu trại dành cho những người phải sơ tán gần Goma, Cộng hòa Dân chủ Congo.
Đối với các chuyên gia y tế, trường hợp của Grace Kabuo đã cho thấy mối lo mới về mpox - căn bệnh được xác định lần đầu tiên hơn 50 năm trước. Bé gái đã nhiễm một biến thể mới của mpox dường như có khả năng lây truyền giữa người với người cao hơn các chủng virus trước đó.
Tiến sĩ Pierre-Olivier Ngadjole, cố vấn y tế của Medair, một tổ chức từ thiện giúp điều trị và vận chuyển bệnh nhân từ trại Goma đến trung tâm y tế ở Munigi gần đó, cho biết: "50% (trong số 130 trường hợp mắc bệnh) thậm chí còn chưa tới 5 tuổi". Ước tính có khoảng 750.000 người đã chạy trốn đến khu vực này do giao tranh giữa nhóm nổi dậy M23 và lực lượng Chính phủ Congo.
Mpox - căn bệnh do virus lây truyền qua tiếp xúc gần - thường nhẹ nhưng có thể dẫn đến tử vong trong một số trường hợp. Nó gây ra các triệu chứng giống như cúm và các tổn thương chứa đầy mủ trên cơ thể.
Trong đợt bùng phát bệnh mpox kể từ đầu năm 2023 đến nay ở Congo, đã có khoảng 27.000 trường hợp mắc bệnh và hơn 1.100 người tử vong, hầu hết là trẻ em. Đợt dịch mpox này bắt đầu với sự lây lan của một chủng virus đặc hữu được gọi là Clade I. Tuy nhiên, biến thể mới - được gọi là Clade Ib - dường như lây lan dễ dàng hơn thông qua tiếp xúc gần thường xuyên.
Một biến thể mpox khác - Clade IIb - đã dẫn đến tình trạng khẩn cấp về y tế quốc tế khi căn bệnh này lan rộng trên toàn cầu vào năm 2022, chủ yếu đối với những nam giới quan hệ tình dục đồng giới. Giới chức y tế công cộng ở Mỹ và châu Âu đã phát động nhiều chiến dịch nhằm thúc đẩy các hoạt động tình dục an toàn và tiêm chủng cho những người có nguy cơ mắc mpox để kiềm chế sự lây lan.
Ở Congo, không có vaccine phòng bệnh hoặc phương pháp điều trị cụ thể nào cho bệnh mpox ngoài các xét nghiệm lâm sàng. Sự kỳ thị, rào cản pháp lý, thiếu tiền, cùng với tình trạng bùng phát bệnh sởi và dịch tả trong những trại tị nạn đã khiến người dân gặp khó khăn trong việc tiếp cận các thiết bị y tế, đặc biệt là ở những địa điểm tập trung đông người.
Tháng 6, Congo đã phê duyệt sử dụng hai loại vaccine mpox, nhưng kinh phí vẫn là một thách thức lớn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!