Sáng kiến COVAX của Tổ chức Y tế thế giới đã nhận được sự ủng hộ của nhiều nước và tổ chức trong thời gian qua để đảm bảo phân phối vaccine ngừa COVID-19 cho cả các nước nghèo. Tuy vậy, theo một nghiên cứu mới nhất, 1/5 dân số thế giới có thể không được tiếp cận với vaccine cho đến năm 2022. Với các nước châu Phi chẳng hạn, họ vừa lo không nhận được đủ liều, vừa lo không đủ năng lực triển khai tiêm chủng.
Tại Palombus, Malawi, người dân đang đợi để tiêm vaccine định kì. Nhưng nỗi lo của họ là khi những loại vaccine ngừa COVID-19 tiềm năng được chứng nhận, họ sẽ là những người sau cùng được tiêm chủng.
COVID-19 ảnh hưởng tất cả các nước. Nếu việc tiêm chủng vaccine được triển khai chỉ ở một vài nước, cũng có nghĩa người dân ở vài nước khác có thể đã chết trong dịch bệnh khi vaccine đến với họ", người dân Malawi nói.
Malawi vốn triển khai một chương trình tiêm vaccine hiệu quả, gọi là EPI. Thế nhưng vaccine ngừa COVID-19 của Pfizer/BioNTech yêu cầu được bảo quản trong tủ đông siêu lạnh - thứ nằm ngoài tầm của chương trình EPI.
Châu Phi đã thực hiện hiệu quả nhiều biện pháp để kiểm soát dịch COVID-19. Ảnh: Reuters
Bà Nonhlanhla Rosemary Dlamini - Đại diện WHO tại Malawi cho biết: "Tủ đông siêu lạnh là thiết bị mà rất nhiều nước, trong đó có Malawi không có. Tuy nhiên, một vấn đề nữa là chúng tôi vẫn chưa biết loại vaccine nào sẽ được cấp cho Malawi".
Vaccine ngừa COVID-19 của Oxford/AstreZeneca có vẻ tiềm năng hơn với Malawi vì có thể được bảo quản trong tủ lạnh thông thường, trong 6 tháng. Chưa kể đến những lỗ hổng lớn về logistics, thì việc làm sao có đủ vaccine cho người dân châu Phi cũng là cả vấn đề.
Với Malawi, nước này hy vọng 18 triệu dân sẽ có vaccine sớm nhất là giữa năm sau. Nhưng thách thức lớn hơn nhiều là cung cấp vaccine cho người dân cả châu lục- tức là 1,5 tỷ liều.
Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật châu Phi đã nói rằng ''thật đau xót'' khi người dân châu Phi gần như không có gì trong tay, còn nhiều nước giàu khác đã mua được lượng rất lớn vaccine. Trở ngại lớn nhất trong việc tiếp cận công bằng vaccine ngừa COVID-19 chính là sự đoàn kết của cộng đồng quốc tế.
Hiện mới có Nam Phi - quốc gia phát triển nhất châu Phi, là xác định được thời điểm nhận lô vaccine ngừa COVID-19 đầu tiên từ COVAX, dự kiến trong quý 2/2021. Phần lớn các quốc gia còn lại của châu lục vẫn chưa thể biết những liều vaccine đầu tiên sẽ đến tay người dân bằng cách nào và vào thời điểm nào.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!