Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã kiểm định phương pháp tự xét nghiệm virus viêm gan C (HCV) đầu tiên, có thể cung cấp hỗ trợ quan trọng trong việc mở rộng khả năng tiếp cận xét nghiệm và chẩn đoán, thúc đẩy các nỗ lực toàn cầu nhằm loại bỏ viêm gan C.
Sản phẩm tự xét nghiệm viêm gan C có tên là OraQuick HCV, do OraSure Technologies sản xuất, là một phần mở rộng của xét nghiệm kháng thể nhanh OraQuick® HCV đã được kiểm định lần đầu tiên bởi WHO vào năm 2017 để sử dụng chuyên nghiệp. Phiên bản tự xét nghiệm được thiết kế đặc biệt để người dùng bình thường có thể dễ dàng sử dụng, cung cấp cho các cá nhân một bộ công cụ duy nhất chứa các thành phần cần thiết để thực hiện việc tự kiểm tra.
WHO khuyến nghị tự xét nghiệm HCV (HCVST) vào năm 2021 để bổ sung cho các dịch vụ xét nghiệm HCV hiện có ở các quốc gia. Khuyến nghị này dựa trên bằng chứng chứng minh khả năng của nó trong việc tăng cường khả năng tiếp cận và sử dụng dịch vụ, đặc biệt là ở những người gặp khó khăn trong việc tiếp cận các cơ sở y tế.
Các dự án triển khai HCVST cấp quốc gia, phần lớn được hỗ trợ bởi Unitaid, đã cho thấy mức độ chấp nhận và tính khả thi cao cũng như trao quyền cho người dân thông qua lựa chọn cá nhân, quyền tự chủ và khả năng tiếp cận các dịch vụ tự chăm sóc mà không bị kỳ thị.
"Mỗi ngày trên thế giới có 3.500 người thiệt mạng vì bệnh viêm gan siêu vi. Trong số 50 triệu người mắc bệnh viêm gan C, chỉ có 36% được chẩn đoán và 20% được điều trị khỏi bệnh vào cuối năm 2022. Việc bổ sung sản phẩm này vào danh sách kiểm định của WHO mang lại một phương pháp an toàn và hiệu quả để mở rộng các dịch vụ xét nghiệm và điều trị HCV, đảm bảo ngày càng nhiều người nhận được chẩn đoán và điều trị mà họ cần, đồng thời góp phần vào mục tiêu toàn cầu là loại bỏ HCV" - Tiến sĩ Meg Doherty, Giám đốc Chương trình HIV, Viêm gan và STI Toàn cầu của WHO cho biết.
Chương trình kiểm định (PQ) của WHO dành cho chẩn đoán in vitro (IVD) đánh giá một loạt xét nghiệm, bao gồm cả những xét nghiệm được sử dụng để phát hiện kháng thể kháng HCV. Chương trình đánh giá IVD dựa trên các tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn và hiệu suất. Đây là nền tảng trong việc hỗ trợ các quốc gia đạt được chẩn đoán và theo dõi điều trị chất lượng cao.
Tiến sĩ Meg Doherty cho biết: "Phương pháp tự xét nghiệm HCV được kiểm định bởi WHO cho phép các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình tiếp cận với các lựa chọn tự xét nghiệm an toàn và giá cả phải chăng, điều cần thiết để đạt được mục tiêu 90% số người mắc HCV được chẩn đoán". Còn ông Rogério Gaspar, Giám đốc Cục Quy định và kiểm định của WHO cho rằng: "Thành tựu này góp phần cải thiện khả năng tiếp cận các sản phẩm y tế đảm bảo chất lượng cho nhiều người sống ở các nước có thu nhập thấp hơn".
WHO sẽ tiếp tục đánh giá các hoạt động tự xét nghiệm HCV bổ sung, hỗ trợ thực hiện dựa trên bằng chứng và làm việc với cộng đồng để mở rộng các lựa chọn cho tất cả các quốc gia.
Virus viêm gan C tấn công gan, có thể gây ra bệnh cấp tính và mãn tính ở gan, đe dọa tính mạng người bị nhiễm. Nó lây lan qua tiếp xúc với máu bị nhiễm bệnh, bao gồm cả việc dùng chung kim tiêm hoặc ống tiêm, truyền máu không được sàng lọc và quan hệ tình dục với người nhiễm bệnh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!