Hai chủ đề chính trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu là nhập cư và lạm phát, hai vấn đề đang được cử tri châu Âu quan tâm nhất. Xu hướng cực hữu đang lên là mối lo ngại đối với cuộc bầu cử quan trọng này.
Nghị viện châu Âu là trụ cột của hệ thống lập pháp. Các đạo luật được thông qua tại đây có giá trị tại tất cả 27 nước thành viên, mỗi nước có quyền siết thêm, nhưng không được nới lỏng hơn những gì đã được quyết tại Nghị viện châu Âu. Những quy định nhất quán tạo dựng sức mạnh chung của Liên minh châu Âu.
Ông Sven Simon, Nghị sĩ Nghị viện châu Âu, nói: "Chúng ta đang đối mặt với những thách thức lớn mà không quốc gia nào ở châu Âu có thể đơn độc vượt qua. Liên minh châu Âu phải có khả năng bảo đảm an ninh, cả bên trong lẫn bên ngoài. Cử tri châu Âu mong muốn ngăn chặn tình trạng di cư ồ ạt bất hợp pháp, mong muốn cải thiện năng lực cạnh tranh và phục hồi thịnh vượng.
Tuy nhiên, một yếu tố có thể làm lung lay khối thống nhất của ngôi nhà chung châu Âu. Ngày càng có nhiều cử tri bỏ phiếu cho các đảng theo đường lối biệt lập dân tộc chủ nghĩa. Trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu cách đây 5 năm, đảng Nhân dân châu Âu trung hữu vẫn chiếm ưu thế, đảng Xã hội dân chủ trung tả theo sau, nhưng cả hai đã mất nhiều ghế cho đảng Xanh và đảng cực hữu. Những đề tài tranh cử nóng nhất năm nay - nhập cư và môi trường - sẽ còn có lợi cho xu hướng cực hữu.
Trong những năm qua, các đảng cực hữu đã lên nắm quyền tại Hungary và Italy, không nắm quyền nhưng tham gia chính phủ tại Phần lan và Slovakia. Ở Hà Lan, đảng cực hữu cũng đã về đầu trong cuộc bầu cử Quốc hội và đang đàm phán lập chính phủ. Tại châu Âu, đảng cực hữu mới chỉ bị đẩy lui trên chính trường Ba Lan.
Ông Simon Hix, Giáo sư Đại học Tổng hợp châu Âu tại Florence, nói: "Trong kỳ bầu cử châu Âu sắp tới, phe cực hữu sẽ vượt qua một ngưỡng, buộc các xu hướng khác phải hợp tác. Cực hữu sẽ đủ mạnh để ngăn chặn hoặc thúc đẩy chính sách, đủ lớn để đòi những chức vụ then chốt trong Ủy ban và Nghị viện châu Âu, thậm chí cả các vị trí cao cấp tại Brussels".
Xu hướng cực hữu dân tộc chủ nghĩa lớn mạnh trên chính trường châu Âu, còn vì chính sách tiếp nhận nhập cư kém hiệu quả của Liên minh châu Âu trong suốt hàng chục năm qua. Tranh luận bất tận về ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp và ảnh hưởng Hồi giáo đối với xã hội châu Âu làm cho cử tri quan tâm nhiều hơn tới những giải pháp mà phe cực hữu đề xuất. Trong cuộc bầu cử vào tháng 6/2025, các đảng cực hữu châu Âu có thể giành được 183 trong số 720 ghế Nghị viện châu Âu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!