Thời kỳ sơ khai
1950 là mùa giải đầu tiên những chiếc xe công thức 1 được lăn bánh. Tuy nhiên nguồn gốc ra đời của môn thể thao này có từ trước đó rất nhiều. Ngay từ những năm 1920, các cuộc đua trên đường phố tại Pháp đã được tổ chức. Mức độ an toàn dĩ nhiên không cao, việc các tay đua lẫn khán giả thiệt mạng là điều khá thường xuyên xảy ra. Ngoài Pháp, 1 số trường đua như Donnington Park (Anh) hay Monza (Italia) cũng dần được tổ chức các cuộc tranh tài về tốc độ sau đó. Tuy nhiên, mọi việc bị gián đoạn 1 thời gian dài vì Chiến tranh thế giới thứ 2 (1939 - 1945).
1 chiếc xe đua những năm 1920
Phải đến năm 1946, các quy tắc giải đấu mới được chuẩn hóa bởi Liên đoàn xe & động cơ thể thao thế giới FIA (Federation Internationale de l’Automobile).
Cái tên giải đua Formula One (F1) đại diện cho bộ quy tắc mà tất cả người tham gia phải tuân thủ, và trước đây nó còn được biết đến với tên gọi Formula A. Cuộc đua vô địch thế giới đầu tiên được tổ chức vào năm 1950 tại Silverstone (Anh) và chặng đua F1 đầu tiên diễn ra một tháng trước đó tại Pau (Pháp).
Những năm đầu tiên, giải đua xe F1 có 20 chặng được tổ chức từ cuối mùa xuân đến đầu mùa thu tại châu Âu. Đa số các xe đua tham gia tới từ Italia và đội đua Alfa Romeo thống trị gần hết các chặng đua trước năm 1950.
Chiếc xe của đội Ferrari ở mùa giải F1 đầu tiên năm 1950
Quá trình phát triển của Giải đua xe Công thức 1
Giải đua xe F1 thay đổi liên tục qua từng năm. Vào năm 1958, tổng chiều dài vòng đua được rút xuống 322 km (200 dặm) từ 483 km (300 dặm) và các xe đua bắt buộc phải sử dụng xăng máy bay (Avgas) thay vì các hỗn hợp nhiên liệu với methanol. Cũng vào năm 1958 đã giới thiệu giải đấu cho các nhà thầu sản xuất xe. Điểm được phân bổ theo mức 8, 6, 4, 3, 2, 1 cho 6 chiếc xe về đích đầu tiên.
Năm 1958 cũng chứng kiến chiến thắng đầu tiên của một chiếc xe có động cơ gắn phía sau, đó là chiếc Cooper được điều khiển bởi Stirling Moss tại chặng Argentine Grand Prix. Các thay đổi khác diễn ra vào năm 1961; với nỗ lực giảm tốc độ xe, ban tổ chức giải đã quy định động cơ chỉ có dung tích 1.5L không có siêu nạp. Điều này vẫn tiếp tục trong 5 năm kế tiếp.
Vào năm 1962, đội Lotus đã có bước đột phá về công nghệ - khung gầm liền thân từ nhôm nguyên khối thay thể cho thiết kế khung "spaceframe" truyền thống. Điều này khiến cho chiếc xe và động cơ trở nên đáng tin cậy hơn, đó là khởi đầu cho Kỷ Nguyên Lotus. Tay đua Jim Clark của đội đã vô địch giải F1 hai lần trong vòng 3 năm tiếp theo.
1 cuộc đua công thức 1 năm 1967
Chặng đua Mexican Grand Prix năm 1965 chứng kiến lần vô địch đầu tiên của một chiếc xe Nhật Bản và đó cũng là cuộc đua cuối cùng sử dụng động cơ 1.5L của giải F1. Đây cũng là lần đầu tiên và duy nhất một chiếc xe đua có động cơ nằm ngang giành chiến thắng.
Vào năm 1966, giải đua xe tiếp tục thay đổi quy định về động cơ, cho phép sử dụng động cơ 3.0L. Một sự kiện lớn khác diễn ra tại chặng đua Germany Formula One năm 1968 đó là Jim Clark đã tử vong - một bi kịch khủng khiếp đã khiến ban tổ chức giải F1 thắt chặt các quy định an toàn để ngăn điều đó xảy ra lần nữa.
Nhiều năm kể từ thời điểm đó, giải đua xe Công thức 1 đã tiếp tục phát triển, vì công nghệ xe đã được cải tiến và đây đã trở thành môn thể thao thu hút nhiều người hâm mộ trên khắp thế giới. Ngày nay, các chặng đua đã được mở rộng và tổ chức khắp nơi từ châu Á đến châu Âu và Bắc Mỹ.
* Đón xem Kỳ 2: Những đội đua huyền thoại trong lịch sử giải công thức 1