Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ ngừng tiếp nhận người nhập cư từ "các nước thứ ba"

Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: AP)

Một vụ tấn công với hệ lụy lan rộng

Động thái diễn ra sau vụ tấn công nhằm vào 2 thành viên Vệ binh Quốc gia gần Nhà Trắng hôm 26/11. Sự kiện đã trở thành "điểm nóng" chính trị, thúc đẩy Nhà Trắng mở rộng cuộc rà soát quy mô lớn đối với toàn bộ hệ thống nhập cư và tị nạn.

Trong thông điệp đăng trên mạng xã hội Truth Social lúc gần nửa đêm 27/11, Tổng thống Trump cho biết chính quyền Mỹ sẽ cắt toàn bộ quyền hưởng phúc lợi liên bang đối với người không phải công dân Hoa Kỳ, đồng thời trục xuất "bất kỳ ai không mang lại lợi ích ròng cho nước Mỹ". Mặc dù vậy, ông Trump không nêu rõ "thế giới thứ ba" bao gồm những quốc gia nào và cũng không giải thích cơ sở pháp lý để triển khai lệnh tạm dừng này.

Trước đó, Tổng thống Trump thông báo nữ binh sĩ Sarah Beckstrom, 20 tuổi, một trong hai thành viên Vệ binh Quốc gia bị bắn hôm 26/11, đã tử vong. Người còn lại - Andrew Wolfe, 24 tuổi - vẫn đang nguy kịch.

Nghi phạm là Rahmanullah Lakanwal, 29 tuổi, quốc tịch Afghanistan. Theo hồ sơ liên bang, người này đến Mỹ vào tháng 9/2021 theo chương trình tái định cư người Afghanistan thời cựu Tổng thống Joe Biden, được cấp quy chế tị nạn vào tháng 4/2025 dưới nhiệm kỳ của chính quyền Trump 2.0 và từng làm việc cho một đơn vị được CIA hậu thuẫn tại Afghanistan.

Nghi phạm bị thương trong vụ đấu súng và hiện bị giam giữ tại bệnh viện. Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã khám xét nhiều địa điểm, thu giữ thiết bị điện tử và thẩm vấn người thân của Lakanwal. Giới chức an ninh mô tả vụ việc là cuộc điều tra về khủng bố nhưng chưa đưa ra động cơ rõ ràng.

Chính quyền Mỹ đẩy mạnh chiến dịch siết chặt nhập cư

Vụ nổ súng đã thúc đẩy chính quyền Mỹ tuyên bố hàng loạt biện pháp siết chặt nhập cư chỉ trong vòng 24 giờ: Cơ quan Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) đình chỉ vô thời hạn toàn bộ hồ sơ liên quan đến công dân Afghanistan; Bộ An ninh Nội địa (DHS) mở rộng phạm vi rà soát sang toàn bộ hồ sơ tị nạn được phê duyệt trong thời kỳ cựu Tổng thống Joe Biden.

Ngoài ra, USCIS được yêu cầu "tái thẩm định toàn diện" mọi trường hợp cấp thẻ xanh cho công dân của 19 quốc gia bị đưa vào danh sách hạn chế đi lại năm 2025, trong đó có Afghanistan, Burundi, Lào, Togo, Venezuela, Sierra Leone và Turkmenistan.

Giám đốc USCIS Joseph Edlow cho biết việc xét lại thẻ xanh sẽ diễn ra "mạnh mẽ và toàn diện", theo chỉ đạo trực tiếp của Tổng thống Trump, dù ông không nêu rõ những quốc gia nào được xem là "đáng quan ngại".

Ngoài ra, hãng tin Reuters dẫn nguồn tin cho biết Nhà Trắng cũng đã lệnh xem xét hơn 233.000 hồ sơ tị nạn của người được tiếp nhận vào Mỹ trong giai đoạn 2021 - 2025.

Tháng 10 vừa qua, Tổng thống Trump ấn định mức trần tiếp nhận người tị nạn năm tài khóa 2026 chỉ còn 7.500 người, thấp nhất lịch sử, đồng thời tuyên bố tập trung tiếp nhận "người da trắng gốc Nam Phi".

Trong thông điệp Lễ Tạ ơn gửi quân nhân mới đây, Tổng thống Trump gọi vụ tấn công là "hành động tàn bạo", đồng thời chỉ trích chính sách nhập cư của chính quyền tiền nhiệm Joe Biden. Ông cho rằng, không có nhiệm vụ an ninh quốc gia nào quan trọng hơn việc kiểm soát tuyệt đối những người ra vào đất nước. Tuy nhiên, hồ sơ liên bang cho thấy nghi phạm được cấp quy chế tị nạn trong nhiệm kỳ Tổng thống hiện tại. Nhà Trắng không bình luận về sự mâu thuẫn này, nhưng Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi tuyên bố Mỹ sẽ truy tố nghi phạm với tội danh khủng bố và có thể đề nghị mức án tử hình.

Lực lượng Vệ binh Quốc gia đã được triển khai tại Washington D.C. từ tháng 8 sau khi Tổng thống Trump tuyên bố "tình trạng khẩn cấp về tội phạm". Sau vụ tấn công mới đây, ông Trump cho biết vẫn sẽ điều thêm 500 binh sĩ.

Một thẩm phán liên bang đã yêu cầu chấm dứt triển khai lực lượng này, nhưng quyết định bị hoãn 21 ngày để chính quyền có thời gian kháng cáo.

Vụ tấn công ngay gần Nhà Trắng đã nhanh chóng trở thành mồi lửa cho các tranh luận chính trị xoay quanh nhập cư và an ninh nội địa. Giới chỉ trích cho rằng chính quyền Tổng thống Trump đang sử dụng vụ việc để mở rộng các chính sách hạn chế nhập cư vượt ra ngoài phạm vi pháp luật cho phép. Nhiều nhóm nhân quyền cảnh báo rằng việc áp dụng khái niệm "thế giới thứ ba" không rõ ràng có thể dẫn đến phân biệt đối xử theo quốc tịch.

Trong khi đó, những người ủng hộ Tổng thống Trump cho rằng vụ việc cho thấy hệ thống sàng lọc nhập cư trước đây tồn tại lỗ hổng, đặc biệt đối với các chương trình tái định cư khẩn cấp.