Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình họp thượng đỉnh tại Hàn Quốc, tháo gỡ bất đồng Mỹ - Trung

Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình họp thượng đỉnh tại Busan, Hàn Quốc, ngày 30/10/2025 (Ảnh: AFP)

Cuộc gặp thượng đỉnh lần này đánh dấu lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung hội đàm trực tiếp kể từ năm 2019 - được xem là bước ngoặt quan trọng nhằm ổn định mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, vốn trải qua nhiều tháng căng thẳng vì thương mại, công nghệ và vấn đề hạt nhân.

Phát biểu mở đầu cuộc họp, Tổng thống Trump gọi đây là "cuộc gặp tuyệt vời", khẳng định hai bên đã đạt được "đồng thuận trên gần như mọi vấn đề". Ông tuyên bố Mỹ sẽ giảm mức thuế trung bình đối với hàng hóa Trung Quốc từ 57% xuống còn 47%, sau khi hai bên đạt tiến triển trong các lĩnh vực nhập khẩu đậu tương, kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và nạn buôn lậu fentanyl. Tổng thống Mỹ cũng cho biết ông dự định thăm Bắc Kinh vào tháng 4/2026.

Về phần mình, Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh quan hệ Trung - Mỹ "vẫn duy trì ổn định dưới sự dẫn dắt của hai bên". Ông khẳng định Bắc Kinh và Washington "nên là đối tác và bạn bè, chứ không phải đối thủ", đồng thời kêu gọi hai nước cùng "giữ vững phương hướng đúng đắn và chèo lái con tàu khổng lồ của quan hệ song phương tiến về phía trước một cách ổn định".

Cam kết đối thoại, tránh leo thang

Theo Tân Hoa Xã, Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết các nhóm đàm phán của hai bên đã "đạt đồng thuận về nhiều vấn đề kinh tế và thương mại quan trọng" và đang hoàn thiện các bước đi tiếp theo. Bắc Kinh cam kết tạm dừng trong một năm các biện pháp hạn chế xuất khẩu đất hiếm và ngừng thu các loại phí đặc biệt với tàu Mỹ ra vào cảng Trung Quốc. Đáp lại, Washington đồng ý tạm ngừng các quy định mới nhằm vào doanh nghiệp Trung Quốc và đình chỉ trong cùng thời gian biểu thu phí cảng đối với tàu Trung Quốc.

Phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc xác nhận động thái này là "sự điều chỉnh tương ứng" sau khi Mỹ công bố giảm thuế, đồng thời cho biết hai nước sẽ tiếp tục gia hạn một số biện pháp miễn trừ thuế quan hiện có.

Trong phát biểu sau cuộc họp, ông Tập nhấn mạnh rằng "đối thoại tốt hơn đối đầu", khẳng định Trung Quốc và Mỹ cần duy trì kênh liên lạc ở mọi cấp độ để tăng cường hiểu biết lẫn nhau. Ông đề xuất hai nước có thể mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực như chống gian lận viễn thông, chống rửa tiền, kiểm soát di cư bất hợp pháp, trí tuệ nhân tạo và phòng chống dịch bệnh.

Hai nhà lãnh đạo cũng thống nhất tăng cường giao lưu nhân dân và duy trì tiếp xúc thường xuyên. Tổng thống Trump cho biết ông mong được thăm Trung Quốc vào đầu năm tới và mời Chủ tịch Tập Cận Bình đáp lễ bằng chuyến thăm Washington.

Về triển vọng toàn cầu, ông Tập Cận Bình nhấn mạnh Trung Quốc sẽ tiếp tục cải cách, mở cửa sâu rộng và hướng tới tăng trưởng kinh tế chất lượng cao gắn với phát triển bền vững. Ông cũng cho biết nền kinh tế Trung Quốc đạt mức tăng trưởng 5,2% trong 9 tháng đầu năm 2025, với kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 4% - kết quả mà ông gọi là "thành tựu không dễ đạt được" trong bối cảnh nhiều thách thức trong và ngoài nước.

Hai bên thống nhất sẽ hỗ trợ lẫn nhau trong việc tổ chức các hội nghị quốc tế quan trọng: Trung Quốc đăng cai APEC 2026, còn Mỹ sẽ chủ trì Hội nghị Thượng đỉnh G20 vào năm tới.

Ngoài ra, vấn đề ứng dụng TikTok tiếp tục là chủ đề được quan tâm trong đàm phán thương mại. Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết Bắc Kinh "sẽ xử lý thỏa đáng" các vấn đề liên quan đến TikTok, trong khi phía Mỹ khẳng định hai bên đã "hoàn tất các chi tiết cuối cùng" để giải quyết tranh chấp quanh ứng dụng này.

Bước ngoặt mới nhưng còn nhiều thử thách

Dù không có tuyên bố chung nào được đưa ra sau gần 2 giờ đàm phán, giới phân tích vẫn đánh giá cuộc gặp tại Busan là một bước ngoặt đáng chú ý trong nỗ lực tái lập lòng tin giữa hai cường quốc. Việc Mỹ giảm thuế và Trung Quốc nới lỏng hạn chế đất hiếm được coi là dấu hiệu tích cực giúp "giảm nhiệt" căng thẳng thương mại vốn kéo dài từ thời cựu Tổng thống Joe Biden.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng những bất đồng căn bản về công nghệ, an ninh và chiến lược vẫn còn sâu sắc. Các vấn đề như quyền sở hữu trí tuệ, chuỗi cung ứng chip bán dẫn hay vai trò của Trung Quốc ở Biển Đông dự kiến sẽ tiếp tục là thách thức trong quan hệ song phương.

Cuộc gặp tại Busan, dù không mang tính đột phá, song được xem là bước đầu tiên hướng tới việc "thiết lập lại" đối thoại Mỹ - Trung trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu đầy biến động.