TP Hồ Chí Minh đẩy mạnh phát triển mô hình kết hợp Đông - Tây y

Việc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh xác định đẩy mạnh phát triển mô hình kết hợp Đông - Tây y không phải là một quyết định mang tính thời điểm, mà là kết quả của quá trình tích lũy thực tiễn.

Định vị vai trò Đông y

Việc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh xác định đẩy mạnh phát triển mô hình kết hợp Đông - Tây y không phải là một quyết định mang tính thời điểm, mà là kết quả của quá trình tích lũy thực tiễn, đánh giá khoa học và nhìn nhận đúng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của một siêu đô thị đa trung tâm. Trong bối cảnh dân số già hóa nhanh, bệnh không lây nhiễm gia tăng và yêu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng hướng tới phòng bệnh, phục hồi và nâng cao chất lượng sống, y học cổ truyền đang đứng trước cơ hội tái định vị vai trò của mình trong hệ thống y tế hiện đại.

Lễ kỷ niệm 50 năm xây dựng và phát triển Viện Y Dược học Dân tộc TP Hồ Chí Minh, diễn ra ngày 22/12/2025, không chỉ là sự kiện mang ý nghĩa tri ân, mà còn là một dấu mốc cho thấy y học cổ truyền đã và đang từng bước hội nhập vào dòng chảy chung của y tế hiện đại. Với hơn 500 đại biểu trong nước và quốc tế tham dự, hội nghị khoa học đi kèm đã phản ánh rõ xu thế giao thoa giữa tri thức truyền thống và thành tựu khoa học đương đại.

50 năm hình thành và phát triển của Viện Y Dược học Dân tộc là minh chứng cho một con đường không dễ dàng nhưng bền bỉ. Theo BS CKII Hồ Văn Hân, Giám đốc Viện, hành trình ấy được xây dựng từ trí tuệ, tâm huyết và y đức của nhiều thế hệ thầy thuốc, nhà khoa học. Ông nhấn mạnh rằng lễ kỷ niệm không chỉ để nhìn lại, mà quan trọng hơn là để xác lập tinh thần đổi mới, hội nhập, nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân trong giai đoạn mới.

Từ góc độ quản lý ngành, GS TS BS Trịnh Thị Diệu Thường, Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền, Bộ Y tế, cho rằng trong bối cảnh toàn ngành triển khai Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 09/9/2025 của Bộ Chính trị, vai trò của y học cổ truyền ngày càng trở nên rõ nét. Bà đặc biệt đánh giá cao việc Viện Y Dược học Dân tộc TP Hồ Chí Minh tiên phong đưa phương pháp Dưỡng sinh từ môi trường bệnh viện lan tỏa ra cộng đồng thông qua Chương trình Đồng diễn Dưỡng sinh vì Sức khỏe Cộng đồng. Với gần 2.000 nhân viên y tế và người dân tham gia, chương trình không chỉ mang ý nghĩa chuyên môn mà còn thể hiện rõ triết lý "phòng bệnh hơn chữa bệnh", cốt lõi của y học cổ truyền.

Việc Ủy ban Nhân dân TP Hồ Chí Minh trao Cờ truyền thống cho Viện, cùng hàng loạt bằng khen cho tập thể và cá nhân, không đơn thuần là sự ghi nhận thành tích, mà còn là thông điệp chính sách: y học cổ truyền là một cấu phần không thể thiếu trong chiến lược y tế đô thị bền vững.

Đẩy mạnh phát triển Đông - Tây y

Nếu Đông y chỉ dừng lại ở vai trò bổ trợ thì khó có thể đáp ứng yêu cầu của một hệ thống y tế hiện đại. Chính vì vậy, mô hình kết hợp Đông - Tây y được Sở Y tế TP Hồ Chí Minh xác định là trục phát triển chiến lược dài hạn. PGS TS BS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế, khẳng định đây là hướng đi phù hợp với đặc thù của thành phố, nơi nhu cầu chăm sóc sức khỏe vừa đa dạng, vừa đòi hỏi tính chuyên sâu và bền vững. Trong tiến trình này, Viện Y Dược học Dân tộc TP Hồ Chí Minh giữ vai trò nòng cốt, dẫn dắt và chuẩn hóa mô hình kết hợp y học cổ truyền và y học hiện đại trong toàn hệ thống y tế thành phố.

Định hướng giai đoạn 2025 - 2030 cho thấy y học cổ truyền tại TP Hồ Chí Minh sẽ không phát triển theo chiều rộng thuần túy, mà theo hướng hiện đại hóa, chuẩn hóa và hội nhập quốc tế, gắn chặt với y tế cơ sở, lấy người dân làm trung tâm và hiệu quả điều trị làm thước đo. Điều này đòi hỏi các cơ sở y học cổ truyền không chỉ giữ gìn tinh hoa truyền thống, mà còn phải chứng minh giá trị bằng các bằng chứng khoa học, quy trình điều trị chuẩn và khả năng phối hợp hiệu quả với y học hiện đại.

Trong khuôn khổ lễ kỷ niệm đã diễn ra Hội nghị Khoa học Quốc tế "Y Dược học Dân tộc: Hội nhập và Phát triển" đã cho thấy rõ tinh thần ấy. Cụ thể, kỹ thuật tiêm xơ búi trĩ bằng PG60 của BS CKII Nguyễn Tuấn Quyên, Trưởng khoa Ngoại tổng hợp, Viện Y Dược học Dân tộc TP Hồ Chí Minh là một ví dụ điển hình. Phương pháp điều trị trĩ nội độc quyền của Viện giúp bệnh nhân tránh phẫu thuật, giảm xâm lấn, thời gian thực hiện ngắn và ít biến chứng, cho phép người bệnh nhanh chóng trở lại sinh hoạt bình thường. Đây là minh chứng cho khả năng kết hợp hài hòa giữa tư duy y học cổ truyền và kỹ thuật can thiệp hiện đại.

Đáng chú ý hơn, việc tiếp nhận và chuyển giao liệu pháp Judo trị liệu từ Nhật Bản đã mở ra một hướng tiếp cận mới trong điều trị chấn thương và phục hồi chức năng. Theo Giáo sư Michinori Mori, Judo trị liệu không chỉ là phương pháp điều trị bảo tồn không phẫu thuật, mà còn là một phần của hệ thống y tế ứng phó thảm họa tại Nhật Bản, cho phép can thiệp sớm, giảm biến chứng và hỗ trợ phục hồi ngay tại hiện trường. Nhận định của chuyên gia Hiroshi Kozuka cho thấy tiềm năng ứng dụng tại Việt Nam, một quốc gia thường xuyên chịu tác động của thiên tai, đặc biệt khi liệu pháp này được kết hợp với y học cổ truyền và y học hiện đại ở tuyến cơ sở.

Với 35 bác sĩ tham gia và 6 tháng thực tập lâm sàng tại Nhật Bản, Viện Y Dược học Dân tộc TP Hồ Chí Minh là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam được phía Nhật Bản đào tạo và chuyển giao Judo trị liệu, cho thấy năng lực hội nhập và tiếp nhận tri thức quốc tế của y học cổ truyền thành phố. Trong giai đoạn hiện nay, cùng với Tổ chức Kỹ thuật Y tế Quốc tế Nhật Bản, Viện đang rà soát, đánh giá để đưa kỹ thuật này vào thực hành rộng rãi, hướng tới mục tiêu nâng cao tuổi thọ khỏe mạnh và cải thiện chất lượng sống, đặc biệt ở các vùng khó khăn.

Nhìn tổng thể, định hướng phát triển mô hình kết hợp Đông - Tây y của Sở Y tế TP Hồ Chí Minh không chỉ là sự dung hòa giữa hai hệ tri thức, mà là một lựa chọn chiến lược nhằm xây dựng hệ thống y tế bền vững, nhân văn và thích ứng với những thách thức dài hạn. Khi y học cổ truyền được đặt đúng vị trí, được chuẩn hóa và hội nhập một cách khoa học, mô hình Đông - Tây y không chỉ phục vụ điều trị, mà còn góp phần định hình một triết lý chăm sóc sức khỏe toàn diện cho đô thị lớn nhất cả nước.