Trong phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu ngành giáo dục phải có biện pháp tạo chuyển biến về chất lượng giáo dục, đặc biệt là giáo dục đại học, sau đại học và đào tạo tiến sĩ. Yêu cầu của Thủ tướng được đưa ra trong bối cảnh có nhiều ý kiến tỏ ra băn khoăn về việc cả nước có tới 24.000 tiến sĩ, nhưng công tác đào tạo lại đang có nhiều tồn tại cần khắc phục.
Trong hai năm 2012-2013, có 1/2 trong tổng số 120 cơ sở được cấp phép đào tạo tiến sĩ trên cả nước bị cho là không thực hiện đúng quy trình đào tạo. Từ 2012 đến nay, đã có tới gần 60 chuyên ngành thuộc 27 cơ sở đào tạo tiến sĩ bị thu hồi quyết định cho phép đào tạo. Đây là những con số biết nói về những tồn tại cần khắc phục trong công tác đào tạo tiến sĩ ở Việt Nam.
"Chúng tôi quy định mỗi một ngành đào tạo phải có ít nhất 5 tiến sĩ, trong đó có 3 người có trình độ Giáo sư, phó Giáo sư trở lên. Trên thực tế, những ngành bị đình chỉ là những ngành không đủ 5 tiến sĩ chuyên ngành cho ngành đó" - bà Nguyễn Thị Kim Phụng - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo - cho biết.
Chất lượng đào tạo tiến sĩ của Việt Nam còn chưa cao cũng là do nguồn học liệu của nghiên cứu sinh rất thiếu. Trong khi quá trình đào tạo tiến sĩ đòi hỏi tính nghiên cứu và tự học rất cao thì khả năng ngoại ngữ của nghiên cứu sinh cũng còn kém, vì thế khó tiếp cận với nguồn tài liệu nước ngoài.
GS. Bahr Weiss - Trường Đại học tổng hợp Vanderbilt - người đang tham gia một chương trình đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ về Tâm lý học lâm sàng trẻ em và vị thành niên ở Việt Nam - cũng đã chỉ ra một nguyên nhân khiến trình độ của nhiều tiến sĩ ở Việt Nam còn hạn chế.
“Ở Mỹ trong quá trình làm nghiên cứu sinh, bắt buộc người đó chỉ làm công tác nghiên cứu. Tại Việt Nam lại khác, nghiên cứu sinh hiện nay có nhiều trường hợp vừa học vừa làm, nên nghiên cứu hạn chế”, GS.Bahr Weiss nói.
Đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, trong thời gian tới, Bộ sẽ tiến hành rà soát, kiểm tra toàn bộ các cơ sở được cấp phép đào tạo tiến sĩ trên toàn quốc. Cơ quan này cũng đang tiến hành sửa đổi bổ sung quy chế đào tạo tiến sĩ theo hướng nâng cao chất lượng và hội nhập quốc tế.
* Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.