Thông tin giáo phận Bùi Chu (Nam Định) lên kế hoạch "hạ giải" ngôi nhà thờ chánh tòa Bùi Chu cổ kính, có tuổi đời hơn 130 năm tuổi, nơi lưu dấu ấn lịch sử truyền giáo, giao thoa văn hóa Đông - Tây ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ đã dấy lên những băn khoăn, lo lắng trong dư luận những ngày qua.
Trên tờ Tiền Phong, KTS Hoàng Đạo Kính nhìn nhận Nhà thờ Bùi Chu là công trình có giá trị đặc biệt về phương diện lịch sử, văn hóa, kiến trúc, Nhưng công trình này đang xuống cấp, thế nên có bệnh thì phải chữa trị, tu bổ. Nhưng phải được hạ giải đúng phương pháp, bảo tồn những giá trị quý nhất.
Trong tuần qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức đoàn khảo sát thực trạng của Nhà thờ này và lắng nghe những ý kiến, nguyện vọng của giáo dân giáo xứ Bùi Chu.
Qua kiểm tra thực tế thì thấy công trình đã có nhiều chỗ bị nứt, hỏng, nội thất bên trong xuống cấp, mục, mọt, nhiều vật liệu có thể rơi xuống bất cứ lúc nào. Vì thế cần bảo đảm an toàn cho công trình cũng như người sử dụng.
Tuy nhiên, các chuyên gia về di sản đánh giá, việc lựa chọn giữa giá trị di sản và công năng sử dụng của một công trình luôn khó khăn. Với những công trình di sản chưa được công nhận di tích như Nhà thờ Bùi Chu hay Nhà thờ Trà Cổ trước đây thì lựa chọn đó còn khó khăn hơn nhiều.
Vấn đề là các công trình khi không phải di tích sẽ không được điều chỉnh theo quy định của Luật Di sản, nghĩa là chỉ ứng xử như công trình xây dựng bình thường. Bảo tồn không phải là vấn đề buộc phải đặt ra và xử lý.
Các chuyên gia cho rằng, nên kiểm kê lại các di sản, trong đó có hệ thống nhà thờ, chùa. Thông qua đó người dân và cộng đồng sở hữu di sản đó có cơ hội biết mình đang sở hữu cái gì, quý giá thế nào để nếu họ định làm gì thì sẽ suy nghĩ đa chiều hơn.
Ngày 10/5 vừa qua, Giáo phận Bùi Chu đã quyết định tạm hoãn việc hạ giải nhà thờ sau khi cầu nguyện chung, suy nghĩ, lắng nghe ý kiến của các linh mục hữu trách và những người thành tâm thiện chí. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã chỉ đạo Viện Bảo tồn di tích nghiên cứu, đề xuất phương án trùng tu Nhà thờ Bùi Chu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!