Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu.
Diễn ra trong "trạng thái bình thường mới", Hội nghị lần này được tổ chức theo hình thức đặc biệt với quy mô tiếp cận lớn nhất từ trước tới nay, trực tuyến với 63 điểm cầu địa phương, 30 điểm cầu các bộ, ngành cũng như truyền hình trực tiếp trên Đài Truyền hình Việt Nam. Do đó, khoảng 800.000 doanh nghiệp trên toàn quốc, trên 5 triệu hộ kinh doanh và nhân dân cả nước có thể theo dõi.
Để đảm bảo chất lượng, hiệu quả thiết thực cho Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã trực tiếp chủ trì các cuộc họp chuẩn bị và giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành liên quan thực hiện tốt các công việc đảm bảo thành công cho Hội nghị.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, nếu như năm 2020 được xem là năm có nhiều sự kiện trọng đại của đất nước thì tháng 5 có thể xem là một trong những tháng đẹp nhất và có ý nghĩa quan trọng.
Cho rằng đây là thời điểm mang tính bước ngoặt mới của lịch sử, không chỉ đối với Việt Nam bởi hiếm có một biến cố nào có tác động đến hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ như đại dịch COVID-19, đã ảnh hưởng đến hàng tỷ người trên hành tinh. Gần nửa dân số thế giới bị ảnh hưởng do các lệnh đóng cửa và kinh tế khủng hoảng; tác động đến hoạt động kinh tế từ cung lẫn cầu, từ thị trường tài chính đến nền kinh tế, sản xuất, tiêu dùng.
Thủ tướng cho biết, Báo cáo triển vọng kinh tế thế giới mới đây của Quỹ Tiền tệ quốc tế IMF dự báo kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng -3 % trong năm nay, đánh dấu một cuộc suy thoái sâu nhất kể từ đại suy thoái những năm 1930. Quý I vừa qua, Việt Nam tăng trưởng 3,82 %, mức thấp nhất trong hơn 10 năm gần đây. Tuy nhiên, đây vẫn là mức tăng trưởng khá cao so với bối cảnh chung của thế giới; Việt Nam là nước tăng trưởng cao nhất trong các nước ASEAN trong quý I/2020.
Trước thách thức đó, Việt Nam đã theo đuổi chiến lược mục tiêu kép, một mặt vừa phòng, chống dịch, mặt khác vẫn đảm bảo duy trì hoạt động kinh tế tối thiểu, đi kèm với các cải cách thể chế và cơ cấu để "ngọn lửa tăng trưởng vẫn phải cháy bùng lên trở lại khi dịch bệnh được kiểm soát tốt".
Mô hình y tế của Việt Nam được nhiều nước và Tổ chức Y tế thế giới đánh giá cao. Đến nay, qua hơn 23 ngày, Việt Nam không có ca nhiễm mới, trừ người nhập cảnh vào Việt Nam đã được cách ly tập trung và cũng chưa có người chết vi dịch COVID-19. Đặt câu hỏi "Tại sao chúng ta có thể thành công như vậy?", Thủ tướng cho rằng, trước hết đó là do dân tộc Việt Nam đã có sẵn "chất đề kháng của tinh thần đoàn kết", tính kỷ luật và tuân thủ. "Nếu mỗi người chấp nhận hy sinh một phần lợi ích của mình thì tất cả đều được lợi", Thủ tướng nói và khẳng định Đảng, Nhà nước đã có quyết sách đúng, quyết liệt, kịp thời, đồng bộ, chúng ta đã kiểm soát được dịch COVID-19 thời gian qua.
Về kinh tế, mặc dù phải tuân thủ giãn cách xã hội và sự gián đoạn nguồn cung do tình trạng đóng cửa thị trường ở nhiều nước nhưng kinh tế Việt Nam vẫn duy trì mức tăng trưởng cao hơn mức tăng trưởng bình quân đạt được của các nước phát triển ngay thời kỳ thuận lợi. Trong khi nhiều nước phát triển đang chịu gánh nặng tài chính lớn thì Việt Nam đã tích luỹ được nguồn lực nhờ những năm tăng trưởng thuận lợi gần đây. Điều này cho thấy Việt Nam không phải quá phụ thuộc vào thị trường thế giới; đồng thời chứng minh rằng năng lực nội sinh của kinh tế Việt Nam, của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam là vô cùng to lớn, Thủ tướng đánh giá.
Lấy ví dụ, trong bối cảnh khó khăn chung, nhiều doanh nghiệp vẫn phát triển bền vững, thậm chí tăng tưởng cao; thị trường chứng khoán đi xuống nhưng vẫn có nhiều cổ phiếu tăng trưởng, Thủ tướng cho rằng đó là vì các doanh nghiệp này lấy con người làm trung tâm chứ không phải theo đuổi các giá trị ảo.
Nhắc lại chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng về yêu cầu phòng, chống dịch nhưng nhiệm vụ lớn nhất là phát triển đời sống nhân dân được bảo đảm, Thủ tướng khẳng định, khi giãn cách được nới lỏng, dịch bệnh đã đi qua, nhịp đập xã hội dần trở lại bình thường nền kinh tế sẽ như "chiếc lò xo bị nén lại" và giờ là lúc sẵn sàng để bung ra.
Với tinh thần đó, Thủ tướng nêu rõ phải tập trung hơn nữa, khởi động nền kinh tế Việt Nam phấn đấu GDP năm 2020 đạt mức tăng trưởng trên 5%, đồng thời phải kiểm soát lạm phát dưới 4%. Muốn vậy, Thủ tướng cho rằng, cần tập trung vào "5 mũi giáp công": Thu hút đầu tư các thành phần kinh tế trong nước, trước hết là đầu tư tư nhân; thu hút FDI; đẩy mạnh xuất khẩu; thúc đẩy đầu tư công và khuyến khích tiêu dùng nội địa.
Với tinh thần đó Thủ tướng mong muốn Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp phải thể hiện được tinh thần yêu nước, yêu nước thì phải hành động, phải có quyết tâm mạnh mẽ trong điều kiện mới như "lò xo bị nén lại giờ bật lên để phát triển". Tuy nhiên, hội nghị này không phải là dịp để "than nghèo kể khổ, không phải kể lể, than vãn về những khó khăn của doanh nghiệp" mà phải hiến kế với Chính phủ.
"Một quyết tâm tái cơ cấu vượt lên trên các yếu kém để tăng tốc phát triển được mục tiêu tăng trưởng", Thủ tướng nói và cho rằng, đây còn là cơ hội để thể hiện bản lĩnh trí tuệ, lòng yêu nước, yêu lao động của người Việt Nam.
Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp, kể cả hệ thống ngân hàng cùng nhau sẻ chia, cùng nhau hợp tác và quyết tâm cao để đóng góp cho sự phát triển đất nước, phát triển bản thân doanh nghiệp và giải quyết việc làm cho người lao động. Do đó, Hội nghị lần này bằng mọi giá phải có kết quả cụ thể, "không nói chung, không nói rồi để đó"; thể hiện cho được tinh thần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
"Các bộ, ngành phải xắn tay áo vào. Các địa phương phải tháo gỡ trực tiếp cho doanh nghiệp. Một tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, kiến tạo phát triển, dựa vào sức mạnh của gần 100 triệu dân". Thủ tướng lưu ý trong công việc không có chuyện "quyền anh, quyền tôi" mà lúc này chính là vì đất nước, vì dân tộc.
Thủ tướng yêu cầu tăng cường quản lý cán bộ để "chống lại sự vô cảm, tiêu cực, nhũng nhiễu gây khó dễ cho người dân và doanh nghiệp"; phải sử dụng công nghệ thông tin tốt hơn trong quản lý, điều hành.
Tại hội nghị, Thủ tướng gửi lời cảm ơn các doanh nghiệp đã đồng hành và chia sẻ khó khăn với Chính phủ. Doanh nghiệp lớn giúp nhiều, doanh nghiệp nhỏ giúp ít.
Cũng tại hội nghị, Thủ tướng mong muốn và đặt ra 6 yêu cầu đối với các doanh nghiệp. Đó là: Yêu Tổ quốc, thượng tôn pháp luật, chia sẻ, khó khăn với Chính phủ; đoàn kết và hợp tác với nhau để tạo sức mạnh tổng hợp; không nản chí nếu không sẽ tự mình bỏ cuộc; năng động quyết đoán vì nếu không sẽ thụ động và tự mình đánh mất cơ hội; sáng tạo để có sự chủ động trong sản xuất kinh doanh; cần có niềm tin vì nếu không sẽ tự mình chối bỏ mình.
Thủ tướng nhấn mạnh, doanh nghiệp cần có tinh thần yêu nước; yêu nước thì phải hành động, phải có quyết tâm mạnh mẽ trong điều kiện mới, như lò xo bị nén lại đến giờ sẵn sàng bung ra để phát triển. Doanh nghiệp phải đóng góp vào phát triển của đất nước để đưa nền kinh tế phát triển theo hình chữ V chứ không phải chữ U, hay chữ W.
Thủ tướng cho biết, văn kiện dự thảo Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đang đặt ra một tầm nhìn Việt Nam sẽ trở thành một quốc gia thịnh vượng vào năm 2045. Do đó, tầm nhìn của các doanh nghiệp sẽ như thế nào vào năm 2045? Thủ tướng đặt vấn đề.
Kinh tế Nhà nước thời gian khó khăn vừa qua của dịch bệnh đã phát huy vai trò tốt như giảm giá điện, nước, viễn thông, cung cấp gạo đầy đủ cho mọi người dân trong mọi tình huống. Tuy nhiên, Thủ tướng nhận xét Việt Nam vẫn chưa có doanh nghiệp nào lọt vào top 500 doanh nghiệp lớn nhất thế giới. Thủ tướng hy vọng, vào năm 2045, Việt Nam có thể có những doanh nghiệp tầm cỡ thế giới.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng nhấn mạnh, thời điểm này là cơ hội "trăm năm có 1 thuở" cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam mà trước hết là dành cho doanh nghiệp trong nước.
Đánh giá cao tỷ lệ đầu tư FDI vào Việt Nam thời gian qua, Thủ tướng cho rằng, tiềm năng tăng trưởng dài hạn Việt Nam là vô cùng lớn và luôn bền vững. Việt Nam thuộc nhóm ngành kinh tế an toàn sau đại dịch; có hàng chục hiệp định thương mại tự do với 38 thị trường lớn nhất thế giới. Làn sóng chuyển chuỗi giá trị đang xem Việt Nam như "một ô cờ trung tâm cần chiếm lĩnh trên bàn cờ vua. Các doanh nghiệp Việt Nam đang cầm quân trắng có cơ hội đi trước, các bạn hãy tận dụng cơ hội đó", Thủ tướng nói.
Hội nghị cũng sẽ nghe báo cáo từ các bộ, ngành, địa phương và các hiệp hội doanh nghiệp đánh giá chung về tình hình ảnh hưởng của dịch bệnh; đánh giá khả năng hấp thụ các chính sách đã được ban hành nhằm hỗ trợ doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh và ứng phó với dịch COVID-19 trong thời gian qua; đồng thời, ghi nhận những vấn đề phát sinh, những vướng mắc của các doanh nghiệp trong thực tiễn triển khai các cơ chế, chính sách hiện hành để đưa ra những kiến nghị, giải pháp tháo gỡ khó khăn, kịp thời hỗ trợ doanh nghiệp khôi phục hoạt động sản xuất.
Lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương và đại diện cộng đồng doanh nghiệp cũng sẽ đánh giá các cơ hội và triển vọng phục hồi của các ngành, lĩnh vực kinh tế trong bối cảnh mới ở thời kỳ trước, trong và sau dịch COVID-19. Qua đó, khuyến khích các doanh nghiệp tái cấu trúc mô hình hoạt động, tăng cường đổi mới sáng tạo, ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ và nâng cao năng lực quản trị để phát huy các sở trường, thế mạnh, không chỉ nhằm thích ứng với hoàn cảnh và ứng phó linh hoạt với dịch bệnh mà còn tận dụng thời cơ để bứt phá, vươn lên hướng tới sự phát triển bền vững hơn, từng bước tạo tính tự chủ hơn cho nền kinh tế.
Hội nghị cũng sẽ ghi nhận và tổng kết các sáng kiến, đề xuất của cộng đồng doanh nghiệp, các chuyên gia và người dân về các giải pháp cần thiết hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sau đại dịch, để qua đó nghiên cứu ban hành Kế hoạch hành động hoặc Nghị quyết của Chính phủ nhằm tái khởi động nền kinh tế.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!