Đều đặn suốt 25 năm qua, cứ vào ngày 16/3 hàng năm, người ta lại nghe thấy tiếng đàn vĩ cầm của cựu binh Mỹ Mike Boehm tại khu chứng tích Sơn Mỹ, Quảng Ngãi để tưởng niệm 504 thường dân vô tội bị thảm sát 49 năm về trước - sự kiện vẫn thường được nhắc đến với cái tên "Thảm sát Mỹ Lai".
Ông Mike, cựu binh người Mỹ, về Việt Nam vào mỗi dịp tháng 3 hàng năm. Không chỉ mang tiếng đàn để truyền đi thông điệp hòa bình từ Sơn Mỹ đến với bạn bè khắp thế giới, ông còn có những việc làm rất thiết thực để giúp hồi sinh vùng đất từng chịu nhiều đau thương này.
Vào ngày 16/3/1968, vụ thảm sát Mỹ Lai, một trong những "sự kiện gây sốc nhất trong chiến tranh Việt Nam" đã diễn ra. 504 người dân của thôn Tư Cung, thuộc làng Sơn Mỹ, Quảng Ngãi đã bị tàn sát, trong đó chủ yếu là phụ nữ, người già và trẻ nhỏ.
Dù chưa từng đặt chân đến chiến trường Tịnh Khê, Quảng Ngãi, nhưng hai năm tham chiến tại Việt Nam cuối những năm 60 của thế kỷ trước đã để lại trong Mike Boehm những ký ức không thể quên về một cuộc chiến phi nghĩa. Năm 1992, khi đang ở Việt Nam, Mike Boehm đã dừng chân tại Mỹ Lai. Đứng trước tượng đài khắc họa sự phẫn nộ và ngoan cường của những người Việt Nam, Mike đã không kìm nén được cảm xúc. Ông mang cây đàn violin của mình ra và chơi "Ashokan Farewell" do chính ông phóng tác để tiễn biệt, cầu mong những nạn nhân được an nghỉ.
Với tâm nguyện đó, năm 1994, ông Mike lập quỹ mang tên Madison Quakers chuyên vận động các nhà hảo tâm, tổ chức tình nguyện, những người bạn Mỹ để hướng về nơi xảy ra vụ thảm sát Mỹ Lai. Từ đó, Mike đã giúp xây dựng ba trường tiểu học và hơn 100 nhà tình thương, hỗ trợ hơn 3.000 khoản vay cho phụ nữ ở Mỹ Lai cũng như 14 ngôi làng khác ở các khu vực còn nghèo tại tỉnh Quảng Ngãi.
Mike Boehm đã đến Việt Nam bằng khói súng và trở lại bằng tiếng đàn. Ông mong đó như một lời sám hối, ân hận khôn xiết, mong được tha thứ và gửi niềm hi vọng cuộc sống tốt đẹp cho nhân dân Việt Nam.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!