Việc thu gom rác thải đô thị trong sự vứt rác bừa bãi của người dân luôn là vấn đề nóng được dư luận quan tâm hiện nay. Kể từ ngày 1/2/2017, khi Nghị định 155/2016/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường có hiệu lực, với mức phạt lên đến hàng triệu đồng, gấp 10 lần so với trước, đường phố Hà Nội vẫn xuất hiện rất nhiều rác thải mọi lúc mọi nơi.
Đặc biệt, tại các khu vực gần chợ là nơi luôn tập trung nhiều rác, các khu tập thể cũ chật hẹp không có chỗ để rác, các ngõ nhỏ nơi hệ thống cơ sở hạ tầng lạc hậu, việc đảm bảo đúng quy định về đổ rác và vệ sinh môi trường đang gặp rất nhiều khó khăn.
Phóng viên VTV News đã khảo sát và tìm hiểu thực trạng việc đổ rác của người dân tại một số điểm nóng về rác ở khu dân cư là chợ Thành Công và phố Lò Đúc.
Vào 11h trưa tại khu chợ Thành Công, quan sát cho thấy có rất nhiều đống rác to để trên vỉa hè, thậm chí tràn xuống lòng đường.
Đối diện với các cửa hàng hoa là đống "hoa rác"
Hoa cắt tỉa xong để luôn cuống ở lòng đường, vỉa hè xung quanh chợ Thành Công
Đống phế thải xây dựng tại khu chợ Thành Công, trước cổng công trường của công ty UDIC
"Người dân đổ rác lung lung bất kể thời gian nào trong ngày", chị Yến - người bán hàng 20 năm tại khu vực này - cho biết - "Vài ngày trước, rác còn ngập cả sang bên kia đường, gây cản trở giao thông. Tôi nhắc họ cần đổ rác đúng giờ khi có xe rác đến nhưng họ bỏ ngoài tai những lời tôi nói và vẫn vứt rác ở đó hàng ngày".
Bãi rác tự phát trước ngõ của một khu tập thể cũ (ảnh chụp lúc 11h30 sáng tại khu chợ Thành Công).
Đống rác đã ngập tràn xuống đường lúc 12h trưa và người dân vẫn tiếp tục đổ không đúng giờ.
Địa điểm thứ 2 mà phóng viên VTV News khảo sát là khu vực ngõ 190 Lò Đúc, Đống Mác, Hà Nội vào lúc 16h. Quan sát cho thấy dọc đường vào ngõ chỉ khoảng 100m nhưng đã xuất hiện những bọc rác và một bãi tập kết tự phát đã đầy ứ rác hôi thối.
Một gia đình sống gần đó cho biết: "Bãi rác này ban đầu do một số người vứt không đúng giờ. Những người khác thấy thế cũng vứt theo. Họ đổ rác rất tùy tiện mà không chỉ người dân quanh đây, cả dân vãng lai đi qua, họ cầm bịch rác vứt xuống rồi phóng xe đi tiếp".
Bọc rác trong ngõ 190 Lò Đúc (ảnh chụp lúc 16h)
Bãi tập kết rác tự phát của người dân trong ngõ 190 Lò Đúc, Đống Mác, Hà Nội
Trước những khó khăn về cơ sở hạ tầng, thói quen vứt rác thiếu ý thức của đa số người dân và những bất cập trong việc xử lý vi phạm theo Nghị định 155/2016/NĐ-CP, phóng viên VTV News đã đến tìm hiểu và phỏng vấn các nhà quản lý về môi trường trên những địa bàn trên để nghe những giải pháp mà họ cũng đang rất nỗ lực thực hiện.
Trên địa bàn phường Thành Công, công ty Môi trường Đô thị Hà Nội chi nhanh Ba Đình đang thí điểm giải pháp đổ rác theo giờ từ 20h - 22h hàng ngày. Khi xe ô tô chở rác đến sẽ có tín hiệu nhạc, còi để người dân biết. Trong khoảng thời gian 2 tiếng sẽ có xen kẽ nhiều tốp công nhân vệ sinh đi thu gom rác bằng những xe thùng nhỏ.
"Chúng tôi và UBND phường đã phổ biến, người dân đã ký cam kết nhưng họ lại không thực hiện đúng", ông Lê Trung Dũng - Trưởng phòng Truyền thông công ty Môi trường Đô thị Hà Nội - nói, "Nhiều người vẫn đổ rác tùy tiện vào ban ngày. Chúng tôi rất cần chính quyền sở tại vào cuộc quyết liệt hơn, xử phạt những trường hợp vi phạm theo Nghị định mới để người dân có ý thức trong việc đổ rác đúng giờ và bảo vệ môi trường".
Ông Lê Trung Dũng - Trưởng phòng Truyền thông công ty Môi trường đô thị Hà Nội trả lời phỏng vấn.
Để lấy bằng chứng xử phạt, người dân và những công nhân vệ sinh môi trường có thể thu thập những hình ảnh vi phạm rồi chuyển cho UBND phường. Các cá nhân phát hiện tố giác vi phạm sẽ được tuyên dương, thưởng.
Tuy nhiên, khi cơ sở hạ tầng còn chưa đồng bộ, thói quen vứt rác bừa bãi của người dân Hà Nội đã có từ lâu thì rất khó có thể xử phạt hết các trường hợp theo quy định mới. Chính vì vậy, công ty Môi trường Đô thị Hà Nội đã tiến hành thêm các giải pháp để thu gom rác vào ban ngày.
"Để khắc phục tình trạng vứt rác lẻ nhỏ lẻ vào ban ngày, chúng tôi đã lập các đội thu gom rác bằng xe đạp", ông Đoàn Minh Khanh - Phó Giám đốc Công ty Môi trường đô thị Hà Nội chi nhánh Ba Đình - cho biết.
"Những chiếc xe đạp đã được cải tiến hàn thêm khung sắt 2 bên, chứa các thùng nhựa có nắp đậy tránh phát tán mùi khi thu gom, sẽ đi thu rác 3 lần trong ngày. Hy vọng việc này sẽ giảm bớt tình trạng rác trên đường phố và ý thức của người dân sẽ có sự cải thiện".
Xe đạp được gắn thùng 2 bên để thu gom rác do những người vô ý thức vứt xuống đường vào ban ngày
Đối với tình trạng vứt rác tại ngõ 190 Lò Đúc, phóng viên VTV News đã trao đổi với ông Phạm Ngọc Minh - Phó Giám đốc Công ty Môi trường Đô thị Hà Nội chi nhánh Hai Bà Trưng. Ông Minh cho biết trong thời gian tới, công ty sẽ tiến hành thử nghiệm việc đổ rác theo giờ trên địa bàn 3 phường là Nguyễn Du, Lê Đại Hành và Bùi Thị Xuân. Giờ thu rác trong ngày chia làm 3 đợt: 7h, 13h và 19h. Sau một thời gian thí điểm, công ty sẽ khảo sát ý kiến người dân trên địa bàn 3 phường này để có phương án hợp lý nhất trên toàn quận.
Theo thống kê, số lượng rác phường Đống Mác thu gom mỗi ngày là từ 7 - 10 tấn, toàn quận Hai Bà Trưng khoảng 320 tấn. Toàn quận có 170 thùng rác có nắp đậy, 370 xe gom rác tải trọng 250kg. Trong những tháng tới, quận Hai Bà Trưng dự kiến đưa vào sử dụng mẫu xe thu gom rác có nắp đậy khép kín với tải trọng khoảng 350kg để chứa được nhiều rác hơn và hạn chế phát tán mùi khi thu gom.
"Thời gian đầu, phường tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến và quán triệt kế hoạch đến từng tổ dân phố và đoàn thể để cùng vào cuộc, vận động nhân dân thực hiện đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định", bà Nguyễn Thu Anh - Phó Trưởng phòng Quản lý đô thị quận Hai Bà Trưng - cho biết.
"Chúng tôi cùng với Công ty Môi trường Đô thị Hà Nội sẽ tiếp tục nghiên cứu các giải pháp cũng như áp dụng công nghệ thu gom mới để phù hơp hơn với người dân trên địa bàn quận".
Bà Nguyễn Thu Anh trả lời phỏng vấn.
Trong khi xử phạt theo Nghị định 155/2016/NĐ-CP hiện tại còn nhiều bất cập, để Hà Nội sạch hơn, ý thức của người dân đóng một vai trò vô cùng quan trọng.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!