Sau vụ nổ ở Bắc Ninh, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình đã chỉ đạo UBND tỉnh Bắc Ninh phối hợp với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng chỉ đạo các lực lượng chức năng sớm làm rõ nguyên nhân vụ nổ, nguồn gốc vật liệu gây nổ. Những cơ quan này có biện pháp chấn chỉnh và xử lý nghiêm tập thể, cá nhân vi phạm về quản lý vũ khí, vật liệu nổ, báo cáo lên Thủ tướng trước ngày 15/1.
Nguyên nhân ban đầu được xác định là do người dân mua vật liệu nổ về đây để chế xuất phế liệu. Chủ vựa phế liệu là ông Nguyễn Văn Tiến đã bị khởi tố và bắt tạm giam về hành vi "tàng trữ, mua bán trái phép vũ khí quân dụng".
Rõ ràng, vụ nổ thảm khốc ở Quan Độ không chỉ đơn thuần là một vụ tai nạn để lộ ra cả một khoảng trống trong quản lý các làng nghề thu gom phế liệu. Một loạt câu hỏi đặt ra sau vụ nổ. Đó là ai đã bán tới 7 tấn "vũ khí quân dụng" ra ngoài cho ông Nguyễn Văn Tiến? Nếu chỉ một mình ông thu mua đồng nát bất chấp nguy hiểm để kinh doanh trên tính mạng cộng đồng, liệu có đủ sức gây ra vụ nổ chấn động làng quê hay không? Trách nhiệm của đơn vị quản lý loại vật liệu nổ nguy hiểm này ra sao? 7 tấn đầu đạn ngang nhiên chở về thôn Quan Độ, và cả xã Văn Môn nhưng chính quyền sở tại lại không hay biết?
Trách nhiệm quản lý của chính quyền ở đâu? Câu hỏi chung của nhiều tờ báo khi Quan Độ nổi tiếng cả nước về kinh doanh phế liệu. Làng Quan Độ có tới hơn 100 hộ kinh doanh phế liệu, tính cả xã Văn Môn, có tới 500 hộ sống với nghề này.
Tờ Lao động dẫn lời Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị An - Chủ tịch Hội Hóa học Hà Nội cho rằng, để xảy ra vụ việc đau lòng này, cần phải xem xét trách nhiệm của lãnh đạo chính quyền địa phương trong việc quản lý vật liệu nổ còn chứa trong dân, nhất là ở những hộ kinh doanh phế liệu. Chính quyền quản lý như vậy là quá lỏng lẻo, hoang mang, gây bất an cho người.
Đây không phải là lần đầu tiên xảy ra tai nạn thương tâm từ vật liệu nổ. Những vụ việc tương tự xảy ra trước đó đã cảnh báo về mối nguy hiểm từ các cơ sở kinh doanh phế liệu trong các khu dân cư cũng như cảnh báo về việc buông lỏng quản lý. Tuy nhiên, sau vụ nổ ở Quan Độ vẫn là những lỗ hổng cũ: lỗ hổng quản lý lẫn lỗ hổng trách nhiệm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!