Sáng 9/5, Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội tiếp tục phần xét hỏi trong Phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án "Tham ô tài sản", "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam - PVC. Hội đồng xét xử đã xét hỏi nội dung kháng cáo của bị cáo Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam - PVN).
* Bị cáo Thăng kháng cáo về tội cố ý làm trái
Bị cáo Đinh La Thăng kháng cáo kêu oan. Trước đó, bị cáo Đinh La Thăng bị cấp sơ thẩm tuyên 13 năm tù về tội "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng".
Theo bản án sơ thẩm, Nghị quyết Hội đồng thành viên PVN đã nêu rõ muốn thực hiện dự án thì PVC phải thành lập liên danh tổng thầu với các nhà thầu nước ngoài có đủ năng lực và kinh nghiệm. Tuy nhiên, sau đó bị cáo Đinh La Thăng vẫn chỉ định PVC là nhà thầu duy nhất làm tổng thầu EPC Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, vi phạm Nghị quyết số 9396/NQ-DKVN ngày 15/10/2010 của Hội đồng thành viên PVN, Điều lệ PVN. Lời khai của bị cáo Đinh La Thăng thể hiện: bị cáo cũng thừa nhận do sức ép về tiến độ nên có sai phạm về quy trình trong việc chỉ định PVC làm tổng thầu không thông qua Hội đồng thành viên.
Bên cạnh đó, trong khi dự án đầu tư hiệu chỉnh chưa được phê duyệt, chưa có tổng dự toán, thiết kế bản vẽ thi công, hồ sơ yêu cầu, hồ sơ dự thầu và một loạt các thủ tục pháp lý khác có liên quan nhưng do nôn nóng, cũng như do sức ép công việc nên bị cáo Đinh La Thăng đã chỉ đạo ký kết Hợp đồng EPC số 33 trái quy định.
Tại Phiên phúc thẩm, bị cáo Thăng cho biết có đơn kháng cáo vì thấy rằng việc công khai các chứng cứ và ý kiến của các luật sư bào chữa không được Hội đồng xét xử sơ thẩm xem xét một cách thấu đáo. Bên cạnh đó, Phiên tòa sơ thẩm không đặt dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 trong bối cảnh PVN đang có chủ trương xây dựng Tập đoàn kinh tế kinh doanh đa ngành.
Theo bị cáo Thăng, bản án sơ thẩm chưa xác định phạm vi trách nhiệm quyền hạn của bị cáo. Bị cáo Thăng thừa nhận trách nhiệm người đứng đầu nhưng đề nghị Hội đồng xét xử xem xét lại vai trò của bị cáo trong vụ án. Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 được Hội đồng thành viên giao cho Chủ đầu tư là PVPower và giao cho Tổng Giám đốc trực tiếp chỉ đạo. Bị cáo Phùng Đình Thực là Tổng Giám đốc PVN lúc đó đã thành lập Ban Chỉ đạo dự án, phân công 3 Phó Tổng Giám đốc PVN thực hiện. Do đó bị cáo Thăng đề nghị Hội đồng xét xử làm rõ trách nhiệm trong dự án.
Bị cáo Thăng cho rằng mình không phạm tội "Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng". Theo bị cáo, lựa chọn PVC là tổng thầu không trái với quy định của pháp luật, Hội đồng thành viên đã có chủ trương giao cho PVC tổng thầu, giao cho Tổng Giám đốc chỉ đạo triển khai thực hiện. Việc quyết định nhà thầu thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư và Tập đoàn điện lực dầu khí Việt Nam. "Do đó, bị cáo chỉ đôn đốc tiến độ, thời gian thực hiện còn việc thực hiện đó chọn PVC làm tổng thầu, ký hợp đồng thì trách nhiệm thuộc về Chủ đầu tư" - bị cáo Thăng chối bỏ trách nhiệm.
* Bị cáo Thăng cho rằng: không nắm được tình hình tài chính của PVC
Trước đó, bản án sơ thẩm nhận định PVC tại thời điểm được chỉ định thầu trái pháp luật, là một doanh nghiệp đang thâm hụt tài chính, không đủ kinh nghiệm thực hiện các dự án lớn. Các tài liệu và lời khai của các bị cáo khác khẳng định bị cáo Đinh La Thăng biết rõ điều kiện, năng lực của PVC đang rất khó khăn, nhưng bị cáo vẫn yêu cầu và chỉ định thầu cho PVC thực hiện Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2. Như vậy, bị cáo là người đứng đầu PVN đã có hành vi chỉ định thầu cho PVC làm tổng thầu EPC dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 khi biết rõ PVC không có đủ năng lực về tài chính cũng như kinh nghiệm để làm tổng thầu dự án này.
Về nội dung này, tại Phiên phúc thẩm, bị cáo Thăng cho rằng mình chỉ căn cứ vào các báo cáo tài chính, các báo cáo của PVC, của PVPower. "Bị cáo không nắm được tình hình tài chính của PVC" - Bị cáo Thăng nói. Theo lời bị cáo Thăng, bị cáo chỉ đạo không vì lý do sức ép tiến độ để cố tình làm sai. Bản thân Chủ đầu tư đã báo cáo với Tập đoàn PVN là đã đủ điều kiện để ký hợp đồng. "Việc ép tiến độ là đương nhiên vì đối với các dự án phải đẩy nhanh tiến độ lên. Dự án đi vào thực hiện sớm sẽ có hiệu quả tốt hơn. Việc ép tiến độ là cần thiết nhưng lãnh đạo tập đoàn cũng như bản thân bị cáo chỉ đạo phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Việc ký hợp đồng là trách nhiệm của PV Power và PVC. Lãnh đạo tập đoàn không ai chỉ đạo hai đơn vị này phải ký hợp đồng với nội dung không bảo đảm. Hai đơn vị này là độc lập, Hội đồng thành viên không bịa ra được các chứng cứ để làm" - bị cáo Thăng đẩy trách nhiệm cho cấp dưới.
Về vấn đề tạm ứng tiền trong dự án khi Hợp đồng EPC số 33 PVC thiếu nhiều nội dung quan trọng không có cơ sở để tạm ứng, bị cáo Thăng cho rằng mình không đôn đốc và ép ai phải tạm ứng, trong các văn bản thể hiện rõ điều đó. Theo bị cáo Thăng tất cả tạm ứng đều thực hiện trước khi có kết luận của bị cáo trong phiên họp. Theo lời bị cáo Thăng: "Bị cáo chỉ yêu cầu tạm ứng 10% theo quy định của pháp luật vì Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 được tạm ứng mức tối thiểu là 10%. Chủ trương chung như vậy chứ không hề có sự ép buộc. Tuy nhiên kết luận này cũng không được thực hiện. Việc tạm ứng 10% không thực hiện được vì hợp đồng chỉ ký có 6%. Nếu muốn tạm ứng 10% thì phải ký hợp đồng mới".
Bên cạnh đó, bị cáo đề nghị xem xét lại trách nhiệm dân sự vì 2 lý do: xem xét lại căn cứ, cách tính xác định giá trị thiệt hại đối với Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2. Lý do bị cáo Thăng đưa ra là: tiền Tập đoàn PVN chuyển về cơ quan quản lý là chuyển tiền từ tài khoản thanh toán, vì thế nếu có thiệt hại phải tính lãi suất tài khoản thanh toán chứ không phải tính lãi suất tài khoản tiền gửi có thời hạn được. Trong giám định của Bộ Tài chính đã xác định thiệt hại do sử dụng sai mục đích từ 1/10/2011 nhưng bị cáo đã chuyển công tác từ tháng 8/2011. Từ đó, bị cáo Thăng đề nghị Hội đồng xét xử xem xét lại vai trò trách nhiệm của mình.
Cũng trong diễn biến phiên tòa, do nhiều nội dung mâu thuẫn trong lời khai của các bị cáo về việc việc nhận các văn bản, báo cáo liên quan đến chỉ đạo ký thầu, tạm ứng tiền, Hội đồng xét xử đã đề nghị triệu tập ông Hồ Công Kỳ, nguyên Chánh Văn phòng Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) để làm rõ vấn đề này vào phiên chiều 9/5.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!