Theo danh sách đề cử mới, cụ thể 8 Phóng sự Thời sự lọt vào đề cử đợt 3 gồm: "Ngang nhiên mua bán ma tuý trong khu dân cư", "Buôn lậu dầu qua biên giới Việt - Lào", "Cặp vợ chồng thu gom phế liệu nuôi con đỗ thủ khoa", "Cơ sở thẩm mỹ biến hình", "Hàng chục khu đô thị bỏ hoang trên một huyện", "Hành trình tìm chữ", "Trạm dừng nghỉ bỏ hoang" và "Ngày trở về". Điều đặc biệt, cả 8 đề cử mới lần này đều được sản xuất bởi Ban Thời sự, Đài Truyền hình Việt Nam.
Trước khi công bố 8 đề cử mới, hạng mục Phóng sự Thời sự ấn tượng đã có 10 đề cử.
Thời gian bắt đầu bình chọn cho những đề cử mới trên VTVGo bắt đầu từ 20h ngày 4/12 đến 20h ngày 12/12. Sau khi hệ thống bình chọn của giai đoạn 1 kết thúc, từ điểm khán giả chiếm 50% và điểm của HĐCM chiếm 50% sẽ chọn ra top 5 bước tiếp vào giai đoạn bình chọn thứ 2. Khi giai đoạn bình chọn 2 bắt đầu, hệ thống sẽ được cài đặt về 0, để 5 đề cử vòng 2 sẽ bắt đầu bình chọn từ 20h ngày 15/12 đến 20h ngày 30/12.
1. Ngang nhiên mua bán ma tuý trong khu dân cư
Thực hiện: Nguyễn Thị Ngân, Hoàng Minh Đức, Lê Thị Thuỳ Dương.
Trong suốt 3 tháng nhóm phóng viên Thời sự đã theo dõi, điều tra và ghi lại hình ảnh của điểm mua bán ma túy trong khu dân cư tại xóm Thanh Hùng, xã Giao Thanh, huyện Giao Thủy (Nam Định). Điểm bán ma túy tồn tại nhiều năm gây những bức xúc và bất an trong người dân. Hoạt động mua bán diễn ra với cách thức tinh vi, phức tạp, nguy hiểm... gây nhiều khó khăn trong việc thu thập bằng chứng về hình ảnh với nhóm phóng viên...
2. Buôn lậu dầu qua biên giới Việt - Lào
Lợi dụng chênh lệch cung/cầu trong nước để trục lợi xuyên biên giới là hành vi của các đối tượng vận chuyển, buôn lậu xăng dầu dọc tuyến biên giới Việt - Lào dù đã được lực lượng chức năng 2 quốc gia trên tuyến biên giới kiểm soát gắt gao. Nhóm phóng viên Thời sự đã nhiều ngày có mặt dọc tuyến biên giới điều tra.
3. Cặp vợ chồng thu gom phế liệu nuôi con đỗ thủ khoa
Hai vợ chồng làm nghề thu gom phế liệu nhưng có 3 người con đều học rất giỏi, đỗ thủ khoa vào các trường đại học, THPT. Căn nhà cấp 4 xây gần 40 năm là nơi vợ chồng ông Hùng nuôi 3 người con trưởng thành. Bà Phạm Thị Thụ (vợ ông Hùng) đi nhặt ve chai trên thành phố chỉ cuối tuần mới về nhà. 3 anh em Hải không ai bảo ai vừa học vừa giúp bố mẹ.
4. Cơ sở thẩm mỹ biến hình
Phẫu thuật gây biến chứng, khách hàng tố cáo, thì đổi tên. Rồi lại tiếp tục quảng cáo. Trò ảo thuật biến hình của các cơ sở thẩm mỹ trái phép đã khiến cho nhiều khách hàng tiền mất tật mang.
Nhiều khách hàng muốn tố cáo, khiếu nại, thì cũng chẳng biết phải tố cao ai, khiếu nại thế nào. Bởi sau những ca biến chứng, nơi từng được gọi là thẩm mỹ viện và những người từng tự nhận mình là bác sĩ có chuyên môn, cũng đã biến hình.
5. Hàng chục khu đô thị bỏ hoang trên một huyện
Để đầu tư được 1 khu đô thị phải mất hàng chục đến vài chục nghìn tỷ đồng… Thế nhưng có một nghịch lý rất xót xa, khó chấp nhận đó là có hàng trăm khu đô thị bỏ hoang 10-15 năm không có người tới ở, hay còn gọi là "đô thị ma" cứ lay lắt tồn tại trong những Thành phố lớn đất chật người đông. Và ở thành phố Hà Nội, ngay trên 1 huyện nhưng có tới cả chục khu đô thị ma với phân khúc nhà ở hạng sang là biệt thự, biệt thự liền kề... hoang hoá, xuống cấp sập sệ nghiêm trọng, cỏ dại mọc lút đầu người... Những khu đô thị này ít thì 4-500 căn biệt thự, nhiều thì tới hơn 1000 căn. Và nếu nói đây là phim trường cho các bộ phim kinh dị, hay được gọi là các khu đô thị Ma, thành phố Ma thì quả là cũng không ngoa.
Bỏ hoang là thế nhưng giá được rao bán đều từ 110-250 triệu/m2. Nhiều biệt thự tới 60-100 tỷ đồng. Một nguồn lực kinh tế rất lớn từ đất và tài sản trên đất cứ nằm chết nhiều năm, trong khi người lao động, công nhân... vẫn thiếu nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ.
Những năm gần đây, để đảm bảo cho học sinh hưởng chất lượng giáo dục tốt hơn, nhất là khi bắt đầu triển khai chương trình Giáo dục phổ thông 2018, các địa phương chủ trương dồn điểm trường lẻ ở các bản làng về tập trung tại điểm trường chính. Học sinh sẽ ăn, ngủ luôn ở trường.
Nhà cách trường 5-6 km, thậm chí là hơn 20km, đường đi vô cùng khó khăn, vất vả. Vì thế, học sinh sẽ đến trường để học nội trú. Những em nhỏ mới 6 tuổi sẽ bắt đầu hành trình xa nhà để đi tìm con chữ.
Việc chia tách cha mẹ những năm đầu đời được Tổ chức Y tế thế giới xem là một trong những chấn thương đầu đời và sự kiện tiêu cực thời thơ ấu. Trong tương lai, các em có nguy cơ nhiều hơn mắc chứng rối loạn lo âu, trầm cảm, khó khăn trong việc thiết lập các mối quan hệ.
7. Trạm dừng nghỉ bỏ hoang
Vấn đề trạm dừng nghỉ là một câu chuyện dân sinh ít người khai thác do nghĩ đây là dịch vụ chưa thực sự quá cần thiết. Tuy nhiên đây là công trình cơ bản cần phải có khi hệ thống cao tốc phát triển. Cùng với đó nhiều nguồn vốn đầu tư vào hệ thống trạm dừng nghỉ từ 10 năm trước đang rất lãng phí, một số bỏ hoang và hoạt động không hiệu quả.
Phóng sự thực hiện theo phương pháp không lời bình, chỉ có hình ảnh ấn tượng và nhạc cùng phóng viên hiện trường xuyên suốt các bối cảnh. Không cần lời bình nhưng những hình ảnh ấn tượng đã đủ lột tả 1 công trình bỏ hoang lãng phí 7 tỉ đồng ở Trạm dừng nghỉ Song Khê của tỉnh Bắc Giang. Cách làm phóng sự để hình ảnh và âm thanh hiện trường lên tiếng là cách chân thực nhất để thuyết phục được người xem.
"Ngày trở về" kể câu chuyện của nhân vật ngày cuối cùng trong tù trước ngày đặc xá. Trong ngày cuối cùng đó, những tù nhân được đặc xá sẽ được cắt tóc, được tư vấn về công việc, được làm căn cước công dân... Đêm cuối cùng trong tù, trong phòng giam, những tù nhân được đặc xá thực sự là đêm mất ngủ. Họ chia sẻ những câu chuyện không đầu, không cuối, những lo lắng về công việc, cuộc sống ngày ra tù...
Thông điệp cuối cùng của phóng sự là sự hối hận với gia đình, với bản thân về những lỗi lầm...
Điểm đặc biệt của phóng sự là những góc quay trong phòng giam, tất cả những nhân vật xuất hiện trong phóng sự đều được quay giấu mặt mà không dùng kỹ xảo nào.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!