Không sợ chết. Khi mình cầm súng là mình sẽ hy sinh. Vì dân mình chiến đấu.
Anh hùng LLVTND Hồ Kan Lịch.
Anh hùng LLVTND Hồ Kan Lịch trong một bức ảnh thời trẻ.
Trong chương trình Những anh hùng thế kỷ XX số phát sóng ngày 26/7, Anh hùng LLVTND Hồ Kan Lịch đã kể về hành trình đến với sự nghiệp cầm súng, chống quân xâm lược của mình. Bà nói khi bà quyết định tham gia chiến đấu, mẹ bà đã ngăn cản.
"Mẹ cứ nói là con ơi đừng có đi chiến đấu" - bà Hồ Kan Lịch nhớ lại - "Mẹ sợ chết, gãy chân, gãy tay không ai lấy".
"Gia đình không cho đi tôi cứ đi" - Anh hùng Hồ Kan Lịch nói tiếp - "Không ai lấy thì thôi. Không cần chồng con gì".
"Tôi cương quyết đi. Tôi phải đi".
Vậy là cô gái dân tộc Pa Cô năm ấy đã bất chấp sự ngăn cản của gia đình, đi theo tiếng gọi của Cách mạng. Vào năm 1961, sau nhiều năm làm nhiệm vụ giao liên cho Cách mạng, Kan Lịch đã gia nhập đội nữ du kích địa phương và cô nhanh chóng được cấp trên giao nhiệm vụ chỉ huy đội du kích gồm 160 người.
Bắt sống 150 quân địch...
Anh hùng LLVTND Hồ Kan Lịch.
Nhớ lại những trận đánh xưa, bà Hồ Kan Lịch cho biết: "Khi vô chiến đấu, chị em rất dũng cảm... Có người không có súng thì cầm gậy, làm bẫy...".
Anh hùng LLVTND Hồ Kan Lịch.
"Có đồng chí hy sinh, có đồng chí bị thương... nhưng không sợ chết".
Bà Hồ Kan Lịch cho biết khi ấy điều kiện rất khó khăn: "Hồi đó không có cơm, chỉ ăn củ sắn, củ mài thôi".
Bà kể rằng có những trận 3 ngày đánh không được, chị em kêu rút, bụng đói không có cơm. Cô gái Hồ Kan Lịch nói nhất định không rút, phải đánh được thì mới về và hứa sẽ đi lấy cơm về cho các chị em. Và nói là làm, Hồ Kan Lịch đã đột nhập vào đồn địch để lấy cơm về.
Năm 1964, trước khí thế lớn của các phong trào Cách mạng, nhiều cánh quân của Mỹ được huy động đổ lên A Lưới để tổ chức các trận càn quét vào căn cứ. Lúc đó, Hồ Kan Lịch được cấp trên giao nhiệm vụ chỉ huy 6 chị em du kích tập kích máy bay ở sân bay A Lưới.
"Chủ trương của cấp trên giao nhiệm vụ trong một tháng là bắn rơi máy bay 1 chiếc, bắn bị thương 1 chiếc, bắt 2 tù binh, lấy 4 khẩu súng" - bà Hồ Kan Lịch nói - "Bắt và tiêu diệt thì được nhưng bắn rơi máy bay rất khó".
"Nhưng tôi quyết tâm sẽ làm".
"Theo tôi có cách. Sẽ rơi thôi".
Và nói là làm, cô gái Hồ Kan Lịch đã bắn rơi được 1 chiếc máy bay và trong máy bay có 60 tên địch. Có điều chính cô cũng không ngờ là mình có thể bắn rơi một chiếc máy bay chỉ bằng 1 khẩu súng trường. Và chiếc máy bay này cũng là chiếc máy bay đầu tiên bị bắn rơi trên bầu trời phía Tây Thừa Thiên Huế.
"Mình không ngờ một khẩu súng trường mà bắn rơi được máy bay".
Nhờ chiến công lẫy lừng này, Hồ Kan Lịch đã trở thành nữ anh hùng người dân tộc đầu tiên được trao tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Nhưng có lẽ đối với bà, niềm tự hào, hạnh phúc hơn cả là được gặp Bác Hồ.
"Làm anh hùng thì khó, mà không khó lắm. Nhưng giữ anh hùng thì rất khó".
Câu nói Chủ tịch Hồ Chí Minh nói với Hồ Kan Lịch.
Anh hùng Hồ Kan Lịch và cuộc gặp gỡ không ngờ với Bác.
"Đời mình không ngờ được gặp Bác" - Anh hùng Hồ Kan Lịch nói, khoảnh khắc ấy vẫn còn mãi trong tâm trí bà cho đến ngày hôm nay.
Sau đó, bà được cử đi nước ngoài nhưng bà đã từ chối. Bà nói với Bác Hồ: "Cháu không muốn đi. Cháu muốn đi học. Muốn vô Nam chiến đấu".
Anh hùng Hồ Kan Lịch nói cuộc gặp gỡ với Bác đã in sâu vào tâm trí bà và trong cuộc gặp đó, có một câu Bác nói đã được bà cất giữ trong tim cho đến ngày nay.
"Làm anh hùng thì khó, mà không khó lắm. Nhưng giữ anh hùng thì rất khó".
Anh hùng LLVTND Hồ Kan Lịch.
Là một chương trình mới được sản xuất bởi Trung tâm Sản xuất và Phát triển nội dung số (VTV Digital) của Đài Truyền hình Việt Nam, "Những anh hùng thế kỷ XX" sẽ được phát sóng trên chương trình Chuyển động 24h và các nền tảng số của VTV Digital bắt đầu từ ngày 15/7. Các số của "Những anh hùng thế kỷ XX" - chương trình được đồng hành của công ty Golf Long Thành - được đăng tải trên Báo điện tử VTV.VN và Fanpage Trung tâm Tin tức VTV24.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!