ĐD Minh Hà: "Sắc màu Nhật Bản sẽ mang đến góc nhìn mới lạ về xứ sở Mặt trời mọc"

Bộ phim tài liệu Sắc màu Nhật Bản được hợp tác sản xuất giữa Đài Truyền hình Việt Nam và Đài Truyền hình TBS của Nhật Bản. Là đạo diễn của phim, chị có thể chia sẻ thêm về quá trình xây dựng ý tưởng, phối hợp sản xuất giữa 2 Đài TH cũng như quá trình chuẩn bị và thực hiện bộ phim này?

- Ý tưởng về dự án do Đài Truyền hình TBS khởi xướng. Phía TBS đứng ra điều phối dự án, lập kế hoạch và lên các địa điểm quay cùng với các đài truyền hình địa phương trong cùng hệ thống của họ.

Trong vai trò là đạo diễn chương trình, tôi tham gia lên kịch bản dẫn cùng với đạo diễn của đài địa phương, phối hợp phần lời bình, dẫn hiện trường cũng như đảm bảo thực hiện cảnh quay tại hiện trường đẹp và thành công, mọi yếu tố phù hợp với phong tục, tập quán của Việt Nam, tạo cảm giác mới mẻ nhưng lại gần gũi với khán giả Việt Nam.

Vẻ đẹp của đất nước Nhật Bản đã được khai thác rất nhiều trên các chương trình trước đó. Vậy, bộ phim tài liệu lần này có những điểm gì mới hấp dẫn, thu hút người xem?

- Có rất nhiều chương trình về Nhật Bản hiện đang chiếu trên sóng VTV nhưng mang tính chất chuyên biệt. Có chương trình chỉ giới thiệu ẩm thực, văn hóa nói chung, có chương trình mang tính thời sự, thông tin kinh tế, hay mang tính giao lưu nhưng chưa có chương trình nào có tính chất trải nghiệm lồng với những thước hình tư liệu hay tài liệu được quay rất công phu và có độ dài tới 60 phút/tập như chương trình này.

Bộ phim tài liệu có 9 tập, thực hiện ở 7 tỉnh, không những giới thiệu được những nét độc đáo đặc trưng về văn hóa, ẩm thực, con người, các nghề truyền thống lâu đời hay cảnh đẹp mà còn đề cập đến cả những thành tựu khoa học kỹ thuật, những nghiên cứu đầy tính sáng tạo, nhân văn và mang lại giá trị kinh tế cao.

Ví dụ, tập ghi hình tại tỉnh Toyama đề cập đến câu chuyện về một nhà chế tạo kính cong chắn gió của tàu Shinkansen. Khi làm ra tấm kính đó, mọi người cho rằng đã hoàn hảo nhưng khi phát hiện ra chỉ số sai lệch chút ít và vì chưa yên tâm về chất lượng mà nhà chế tạo phải mất nhiều công làm lại cho đến khi tấm kính đạt chất lượng tốt nhất và đảm bảo an toàn nhất. Hay tập ghi hình tại tỉnh Oita là nơi có các onsen (các suối khoáng nóng) tập trung nhiều ở thành phố Beppu. Nhìn từ trên cao, toàn thành phố lúc nào cũng mờ ảo trong khói sương, thực tế là do khói bốc lên từ các nguồn suối khoáng nóng và một nhà khoa học tại đây đã nghĩ cách dùng hơi nước nóng để chạy tuốc bin tạo ra điện năng cung cấp cho toàn thành phố. Dự án chuyển đổi từ nhiệt sinh ra từ nước khoáng nóng tạo điện năng cho từng hộ gia đình với kỳ vọng hàng tháng các hộ gia đình không phải trả tiền điện năng.

Đạo diễn Minh Hà (ngoài cùng bên trái) cùng MC Hồng Phúc và ê-kíp sản xuất Nhật Bản.

Vậy việc MC Hồng Phúc và các MC nữ Nhật Bản sẽ cùng dẫn dắt và có nhiều trải nghiệm tại Nhật Bản liệu có phải là một điểm nhấn của phim?

- Chính xác là vậy. Do chương trình chú trọng tới khán giả Việt Nam, nên TBS yêu cầu VTV lựa chọn 1 MC nam và 1 đạo diễn để cùng tham gia sản xuất, thực hiện hậu kỳ và Việt hóa cho phim. MC mà VTV lựa chọn là Dương Hồng Phúc, anh ấy sẽ dẫn chương trình với các MC nữ đến từ các đài truyền hình địa phương Nhật Bản.

Việc MC Hồng Phúc kết hợp dẫn cùng các MC nữ tạo cảm giác mềm mại hơn cho các tập phim. Các MC nữ được lựa chọn từ các đài địa phương Nhật Bản rất xinh đẹp, dễ mến và đều cảm thấy vinh dự được tham gia chương trình khi biết phim sẽ được chiếu ở Việt Nam. Mỗi tập, MC Hồng Phúc sẽ dẫn với một MC nữ khác nhau, thậm chí còn có thêm khách mời như một bạn sinh viên người Việt cùng dẫn như ở tỉnh Oita. Điều này làm cho chương trình mới mẻ, gần gũi và có thêm thông tin cho khán giả Việt Nam.

Trong quá trình thực hiện bộ phim, đoàn đã gặp phải những khó khăn gì, thưa chị?

- Vấn đề đầu tiên là thời tiết và sự thay đổi nhiệt độ trong hành trình đi từ Bắc xuống Nam tại Nhật Bản (Đoàn đi từ Aomori là nơi xa nhất về phía Bắc của đảo Honshu tới Kagoshima là tỉnh phía Nam của đảo Kyushu). Đợt chúng tôi đi quay vào tháng 11 năm ngoái nên mưa rất nhiều. Ở phía Bắc Nhật Bản cũng rất lạnh. Có những cảnh quay trên núi mưa, lạnh và thời gian quay kéo dài xuyên trưa, từ sáng đến chiều khiến cả đoàn đều mệt mỏi. Xuống đến tỉnh phía Nam thì thời tiết khá ấm áp. Khi quay ở Kagoshima là tỉnh phía Tây Nam Nhật thì nắng chói chang. Ngoài ra đoàn di chuyển cũng rất nhiều, cứ 1 ngày quay, 1 ngày di chuyển và họp đoàn đôi lúc đến khuya, rồi sáng sớm hôm sau lại đi tiếp. Tuy nhiên, đội ngũ hậu cần của TBS cũng như các đài địa phương chuẩn bị rất chu đáo. Họ chuẩn bị áo choàng, miếng dán nhiệt, đồ ăn nhẹ và huy động những phương tiện di chuyển tốt nhất cũng như luôn động viên tinh thần để chúng tôi hoàn thành nhiệm vụ.

Thứ hai, sự phối hợp lúc đầu với những tỉnh đầu tiên cũng chưa ăn ý lắm vì thời gian thực hiện dự án khá gấp, kịch bản chưa được kỹ lưỡng cũng như đôi lúc có khác biệt về cách nhìn nhận vấn đề hay rào cản ngôn ngữ dẫn đến việc ghi hình các đoạn dẫn giữa các MC không ăn khớp và phải quay lại nhiều lần. Tuy nhiên, đội ngũ TBS và các đạo diễn bên Nhật rất sẵn sàng lắng nghe, hợp tác, trao đổi để hai bên cùng có những cảnh quay đẹp và thành công. Ngoài ra, tôi cũng khá tự tin với vốn tiếng Nhật bập bõm, khả năng nghe hiểu ở mức độ…trung bình nên góp phần đẩy nhanh tiến độ ghi hình. (cười) Đó là chút lợi thế của tôi khi thực hiện với ê-kíp sản xuất phía Nhật.

Đạo diễn Minh Hà.

Chị có thể chia sẻ thêm về những kỷ niệm đáng nhớ trong chuyến đi vừa qua? Điều gì khiến chị ấn tượng nhất?

- Trong đợt đi quay lần này đoàn có được đi tới nhiều nơi mà ngay cả người Nhật cũng hiếm khi đặt chân tới như đảo Sado ở tỉnh Niigata, nơi có nhiều sân khấu kịch Noh còn được lưu giữ nhất ở Nhật Bản; ở tỉnh Toyama, có bạn MC nói tiếng Việt rất dễ thương; thành phố Beppu tỉnh Oita và câu chuyện tạo nguồn năng lượng điện từ hơi nước khoáng nóng hay câu chuyện người bảo vệ rừng cống hiến cả đời mình gìn giữ và ươm mầm cây gỗ quý Sugi ở Kagoshima với tâm niệm là bảo vệ rừng cho thế hệ mai sau, là những câu chuyện mà tôi rất ấn tượng trong chuyến đi lần này.

Đặc biệt, chúng tôi còn có dịp tiếp kiến Phó thống đốc tỉnh Niigata trong một buổi tiếp rất long trọng nhưng cũng rất ấm áp mà tỉnh dành cho đoàn khi biết đoàn đến quay. Đó là điều khích lệ cũng như niềm vinh dự mà chúng tôi có được trong chuyến đi này.

Về nước Nhật thì chỉ cần tóm lại trong một câu thôi. Đó là nước Nhật tươi đẹp, con người thân thiện, chịu khó và sáng tạo không ngừng nghỉ.

Với tên gọi Sắc màu Nhật Bản, ê-kíp sản xuất thực hiện bộ phim muốn gửi đến thông điệp gì với khán giả?

- Nước Nhật ở mọi góc độ đều đẹp, lung linh khiến người ta phải chiêm ngưỡng và muốn khám phá. Càng khám phá thì ta càng thấy khâm phục bởi đằng sau những sắc màu của thiên nhiên, nét đẹp đa dạng của văn hóa truyền thống, sự phát triển vượt bậc của một nền khoa học tiên tiến với nhiều thành tựu và sức mạnh kinh tế của đất nước Nhật là những giá trị nhân văn, sự nỗ lực vươn lên và sáng tạo không ngừng nghỉ của con người Nhật Bản. Đó cũng là những gì ê-kíp thực hiện cảm nhận suốt cả hành trình tại 7 tỉnh ở Nhật Bản và muốn chuyển tải phần nào những hình ảnh và cảm nhận đó tới khán giả Việt Nam.

Hy vọng khán giả sẽ đón xem và ủng hộ phim tài liệu Sắc màu Nhật Bản!

Xin cảm ơn chị về cuộc phỏng vấn!

Một số hình ảnh của đạo diễn Minh Hà, MC Hồng Phúc cùng ê-kíp sản xuất của Nhật Bản: