Nhà báo Thu Hằng và ê-kíp trong quá trình thực hiện bộ phim Ánh sáng tháng Mười. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Ánh sáng tháng Mười - bộ phim nằm trong mũ chương trình VTV Đặc biệt tháng 10 - sẽ lên sóng vào ngày 29/10. Nhà báo Thu Hằng - tác giả của bộ phim - nói trong cuộc trò chuyện với VTV News rằng cái khó nhất của chị khi làm bộ phim này là làm thế nào để kể một câu chuyện đã quen một cách hấp dẫn và cuốn hút.
"Cái khó nhất khi làm bộ phim này là cuộc Cách mạng này đã xảy ra từ quá lâu rồi và có khá nhiều người Việt biết đến cuộc Cách mạng ấy" - nhà báo Thu Hằng nói - "Và cái khó của tôi ở đây là tôi phải kể câu chuyện đã quá quen ấy như thế nào. Để tạo một cảm giác mới mẻ cho một sự kiện như Cách mạng tháng Mười là một điều không dễ".
Tôi nghĩ khi bắt đầu đề tài này chị cũng ít nhiều hình dung được những cái khó mình sẽ gặp phải? Lý do gì chị vẫn quyết định thực hiện đề tài ấy?
- Sau khi tôi trở về từ chuyến đi làm phim "Đêm trắng" (một bộ phim về người Việt ở Nga, cũng nằm trong mũ chương trình VTV Đặc biệt) thì TGĐ Trần Bình Minh có gợi ý cho tôi làm bộ phim liên quan đến chủ đề này và nói tôi cứ suy nghĩ dần đi. Ngay lúc đó quả thật tôi thấy rất khó vì nước Nga bây giờ đã thay đổi rất nhiều rồi và những diễn biến sau này đã khiến người ta nhìn về cuộc Cách mạng ấy cũng đã khác đi.
Nhưng rồi thì cũng tới lúc phải bắt tay vào làm. Trước khi lên đường sang Nga, tôi có nhiều trăn trở lắm. Có quá nhiều thứ mình chưa biết và phải đọc lại. So với nhiều người mình cũng đã biết hơn một chút nhưng vẫn cảm thấy kiến thức của mình còn quá mỏng.
Nhưng điều tôi băn khoăn nhất vẫn là mình sẽ kể câu chuyện gì cho khán giả, sao cho nó hấp dẫn và có tính thời sự nhất.
Nhà báo Thu Hằng trong một buổi ghi hình ở Tampere, Phần Lan.
Vậy chị đã lựa chọn cách kể nào?
- Kể lại một câu chuyện lịch sử thôi không phải là điều ưu tiên mà vấn đề tôi muốn ở đây là cho khán giả cảm nhận được điều gì đó mới mẻ - kể cả với những người đã biết cũng như những người chưa biết câu chuyện ấy. Phải kể sao cho người ta thấy có điều gì đó liên quan đến mình. Tại sao tôi phải xem một bộ phim về một sự kiện từ 100 năm trước, ở một đất nước quá xa Việt nam đến vậy? Tôi muốn tái hiện câu chuyện đó làm sao cho nó hấp dẫn bằng ngôn ngữ hiện tại.
Như chị nói, nước Nga bây giờ đã rất mới, đã khác nhiều và tư tưởng của người ta về sự kiện lịch sử ấy cũng đã có thay đổi. Vậy những người chị gặp, cách họ nhìn lại câu chuyện quá khứ như thế nào?
- Mình đã suy nghĩ nhiều là nên làm dưới góc độ như thế nào và cũng đã gặp nhiều chuyên gia nghiên cứu về lịch sử, nghiên cứu về mối quan hệ Việt Nga, về lịch sử Liên Xô, về Hồ Chí Minh... thì mình nhận ra rằng mọi người cũng rất muốn nếu mình làm bộ phim về sự kiện ấy thì nó phải có một thông điệp gì đấy. Trong đó có một thông điệp về việc tại sao Liên Xô - thành quả của một cuộc Cách mạng lớn như thế, thành công như thế mà lại sụp đổ và bài học đó có giá trị gì cho Việt Nam?
Thực tế trước khi đi làm tôi mới chỉ có vài ý tưởng sơ bộ. Nhưng trong quá trình mình đi mới vỡ ra nhiều điều. Không phải như mọi người vẫn nghĩ rằng nước Nga ngày nay không còn quan tâm tới cuộc Cách mạng ấy. Trên thực tế người Nga vẫn tiếp tục nghiên cứu những bài học lịch sử với một cái nhìn đa chiều, cân bằng, khách quan hơn.
Rất nhiều người tôi gặp khẳng định cuộc Cách mạng tháng Mười đã tạo ra những sự thay đổi vô cùng to lớn với nước Nga và nhiều nước trên thế giới. Cuộc Cách mạng này đã đưa những người cùng khổ lên nắm chính quyền, cổ vũ các dân tộc bị áp bức vùng lên giành độc lập và xây dựng nên nhà nước XHCN đầu tiên trên thế giới và là nhân tố có ý nghĩa quyết định đối với sự vận động, phát triển của xã hội loài người nói chung... Hiện nay, người dân Nga có cái nhìn sâu hơn về bối cảnh của sự kiện lịch sử ấy. Người ta nói rằng giai đoạn lịch sử nào cũng quan trọng và không thể chối bỏ quá khứ, phải trân trọng những gì đã diễn ra và quan trọng hơn cả là làm thế nào để rút ra những bài học cho hiện tại.
Tác nghiệp ở Cung điện Mùa Đông - nơi 100 năm trước lực lượng cách mạng do Đảng Bolshevik lãnh đạo đã lật đổ chính phủ tư sản lâm thời.
Sau gần 3 tuần lễ đi quay, những tư liệu có được có đáp ứng được mong mỏi chị đề ra trước khi chị thực hiện bộ phim không?
- Chúng tôi đi quay mất 20 ngày nhưng tôi thấy mình đã lập được một hành trình thuận lợi và quá trình quay đã gặp được những người mình cần gặp. Một phần kịch bản, trong đó toàn bộ kịch bản dẫn chuyện được viết trên đường đi và có nhiều thay đổi so với khung tôi vạch ra ban đầu. Xét góc độ nào đó, tôi hài lòng với những gì mình có được.
Nếu nói gì đó với khán giả trước khi họ xem bộ phim này chị sẽ nói gì?
- Tôi nghĩ cứ để khán giả tự đánh giá. Tôi hy vọng bộ phim có thể đáp ứng được cả thế hệ khán giả lớn tuổi những người đã hiểu biết rất nhiều về nước Nga, hy vọng họ cũng sẽ tìm thấy điều gì đó mới mẻ ở bộ phim này. Và cả với các bạn trẻ - những người ít biết về cuộc Cách mạng tháng Mười, cho rằng lịch sử là đề tài khô khan, cũng cảm thấy thu hút.
Cảm ơn chị về cuộc trò chuyện!
Phim tài liệu Ánh sáng tháng Mười dự kiến sẽ được phát sóng trong khung giờ VTV Đặc biệt tháng 10 trên kênh VTV1 vào lúc 21h40 ngày 29/10. Mời quý vị chú ý đón xem!
Bộ phim sẽ được phát lại vào 14h ngày 5/11.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!