Ở ngưỡng tuổi ngấp nghé một thế kỷ, David Attenborough vẫn không ngừng chuỗi hành trình để kể với các thế hệ những câu chuyện kỳ thú về hành tinh xanh.
Sứ mệnh của cả cuộc đời
Life on Earth: A Natural History by David Attenborough là bộ phim tài liệu được xem như cột mốc thành công, mở đầu cho chuỗi chương trình với tầm nhìn dài hạn, mang theo nhiều tham vọng và được đầu tư rất công phu, đánh dấu sự hợp tác của David Attenborough và BBC Natural History Unit (một bộ phận của BBC chuyên sản xuất các nội dung về lịch sử tự nhiên, động vật hoang dã).
Bộ phim ra mắt năm 1979, với chi phí sản xuất ở ngưỡng 1 triệu bảng Anh. Ở thời điểm bấy giờ, đây là dự án lớn, được ghi hình tại hơn 100 địa điểm khắp nơi trên thế giới và mất 3 năm thực hiện với sự tham gia tư vấn của hàng trăm nhà khoa học. Life on Earth: A Natural History by David Attenborough trở thành một trong những chương trình quan trọng hàng đầu của dòng phim tài liệu truyền hình về tự nhiên của nước Anh, đưa David Attenborough trở thành nhà tự nhiên học, người dẫn chương trình uy tín, được yêu mến bậc nhất và là nhân vật có tính biểu tượng, là niềm tự hào của nước Anh.
David Attenborough (ảnh: Sam Faulkner)
Đến nay, số lượng phim hợp tác của David Attenborough với BBC Natural History Unit đã vượt qua con số 100 với rất nhiều loạt phim khác nhau, khám phá hành tinh xanh dưới nhiều góc độ, vừa mang giá trị thông tin, khoa học, có tính cảnh báo mạnh mẽ, vừa đầy sức hấp dẫn qua lời kể chuyện, dẫn dắt lôi cuốn cùng phần hình ảnh, âm nhạc đẹp đến choáng ngợp. Một số phim tiêu biểu của ông là: chuỗi phim Planet Earth, The Blue Planet hay mới đây là Our Planet hợp tác với Netflix…
Phim Our Planet (ảnh: Netflix)
Our Planet (ảnh: Netflix)
Smithsonian Magazine nhận định rằng, có thể nhìn thấy rõ dòng chảy của thời gian, sự biến đổi của Trái đất, của lịch sử truyền hình, những sự đổi thay, tiến bộ của khoa học công nghệ và của chính David Attenborough qua các bộ phim. Từ thuở đầu được quay và phát sóng đen trắng, đến nay, BBC Natural History Unit cho thấy, họ là một đơn vị sản xuất liên tục có sự đột phá trong việc sử dụng sức mạnh công nghệ để kể chuyện bằng hình ảnh. Từ những hình kỳ vĩ nhất đến những chuyển động tinh vi nhất, ngay cả ở những nơi tưởng như không thể chạm tới trên địa cầu thì các ống kính máy quay đều đã ghi lại, với kinh nghiệm dày dặn, sự công phu tìm tòi, sắp đặt cùng rất nhiều kiên nhẫn để chớp lấy những khoảnh khắc đắt giá…
Với tuổi đời gần ngưỡng 100 năm, tuổi nghề 70 năm, David Attenborough là người duy nhất sở hữu các danh hiệu cao quý của nước Anh - BAFTA Awards - qua đủ giai đoạn phát triển từ truyền hình đen trắng, truyền hình màu, HD, rồi định dạng 3K, 4K…, nhưng sứ mệnh cao cả mà cả cuộc đời “Huyền thoại truyền hình” theo đuổi đó là góp công sức để bảo vệ Trái đất, bảo vệ sự sống của các giống loài.
Khi bức tranh đã không còn hoàn toàn tươi sáng
David Attenborough là người được yêu mến, có sức ảnh hưởng rất lớn. Nhiều ngôi sao nổi tiếng công khai bày tỏ sự ngưỡng mộ ông với những cống hiến cho các vấn đề về tự nhiên, môi trường toàn cầu. Tuy nhiên, tuổi tác, sức khỏe khiến David Attenborough không thể duy trì cách làm việc sung sức, liên tục di chuyển, có mặt ở các địa điểm ghi hình như những thập niên trước. Từng được mệnh danh là một trong những người đi nhiều nhất trên thế giới, nhưng sau những ca phẫu thuật tim và đầu gối, David Attenborough đã phải hạn chế các chuyến đi.
David Attenborough (ảnh: BBC)
David Attenborough cũng từng có nhiều hình ảnh hiện trường ấn tượng khi đùa vui với các loài động vật, nhưng giờ đây, việc đưa người dẫn đi thực địa tỏ ra tốn kém, nguy hiểm, gây áp lực lớn cho nhà sản xuất khi mà nhiều đơn vị lựa chọn nghệ sĩ nổi tiếng cho vị trí này thay vì các nhà khoa học, tự nhiên học.
Theo Smithsonian Magazine, tiếng nói, cái nhìn của David Attenborough trong các bộ phim cũng thay đổi theo thời gian, bức tranh về hành tinh xanh có chiều hướng ngày một u ám hơn. Sự vui vẻ, đầy háo hức thuở nào đã dần nhường chỗ cho những đánh giá, phân tích, nhận định thận trọng hơn, mang tính cảnh báo nhiều hơn về tác động dữ dội của con người tới Trái đất, tới các giống loài và những nguy cơ tàn khốc nếu không sớm có những hành động cụ thể.
Trong bộ phim David Attenborough: A Life on Our Planet, dù được xem là mang tính tiểu sử nhưng thực chất vẫn là câu chuyện về Trái đất của quá khứ, hiện tại và tương lai. Rất nhiều thông tin gây sốc được nhà khoa học đưa ra, cảnh báo về một tương lai đầy thảm họa do tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu như hạn hán, mưa bão, lũ lụt, động đất, cháy rừng… Dự kiến vào những năm 2040, ở khắp phía Bắc, băng sẽ tan chảy ra, giải phóng khí metan, một loại khí nhà kính mạnh hơn carbonic gấp nhiều lần, sẽ đẩy nhanh tốc độ biến đổi khí hậu. Và vào những năm 2050, khi đại dương tiếp tục nóng lên và mang tính axit nhiều hơn, các rạn san hô khắp đại dương sẽ chết, số lượng cá sẽ cạn kiệt… Tuy nhiên, cơ hội để cứu lấy hành tinh xanh, những giải pháp tích cực vẫn luôn có để thay đổi nhận thức và kịp thời hành động.
Hình ảnh trong phim David Attenborough: A Life on Our Planet (ảnh: Netflix)
Với phim tài liệu mới nhất - Mammals - lên sóng cuối tháng 3 vừa qua, David Attenborough tiếp tục nhấn mạnh thông tin: “Có hơn 6.000 loài động vật có vú trên Trái đất, nhưng số phận của chúng chỉ nằm trong tay một loài duy nhất, đó là chúng ta. Nếu chúng ta đưa ra những quyết định đúng đắn, chúng ta có thể bảo vệ tương lai không chỉ cho các loài động vật có vú mà còn cho toàn bộ sự sống trên Trái đất”.
* Mười ngàn năm trước, khi còn săn bắn hái lượm, chúng ta sống bền vững vì đó là lựa chọn duy nhất. Những năm sau này, đó cũng lại là lựa chọn duy nhất. Nếu có thể thay đổi cách chúng ta sống trên Trái đất, một tương lai khác sẽ hiện ra trong tầm mắt.
* Cuối cùng, sau cả một cuộc đời khám phá thế giới sinh vật, tôi chắc chắn một điều rằng, đó không phải là để cứu lấy Trái đất mà là bảo vệ chính chúng ta.
* Con người tiến xa như vậy vì là giống loài thông minh nhất nhưng để tiếp tục, ta cần nhiều hơn là trí thông minh. Đó là sự thông thái.
* Tôi và cả bạn có lẽ từng khiếp sợ trước những viễn cảnh đen tối của Trái đất nhưng thực tế không tối tăm và mờ mịt đến vậy. Ta có cơ hội để bù đắp thiệt hại, để trở thành giống loài sống hài hòa với thiên nhiên. Giờ chúng ta có cơ hội tạo ra ngôi nhà hoàn hảo cho mình, khôi phục thế giới giàu có, khỏe mạnh và tuyệt vời được ban tặng.
(David Attenborough: A Life on Our Planet)
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!