Ra đời từ năm 1997 dưới cái tên Liên hoan tiếng hát truyền hình, đến nay, Sao Mai đã tròn 20 tuổi. Trải qua nhiều mùa giải tổ chức, tìm ra rất nhiều giọng ca sáng giá cho nền âm nhạc Việt Nam, Sao Mai vẫn giữ vững vị thế là một trong những cuộc thi âm nhạc uy tín nhất hiện nay.
Những năm trở lại đây, trên sóng truyền hình xuất hiện rất nhiều chương trình truyền hình thực tế tìm kiếm tài năng âm nhạc. Với format được mua từ nước ngoài, cách xây dựng nội dung hấp dẫn, những chương trình này lập tức thu hút sự chú ý của khán giả. Từ vị trí dẫn đầu khi là cuộc thi âm nhạc đầu tiên trên sóng truyền hình, nay Sao Mai đã có vô số người anh em khác với "ngoại hình" bắt mắt hơn. Trong bối cảnh đó, nhiều người tự hỏi rằng liệu Sao Mai có đang lép vế trước sự cạnh tranh quá đỗi khốc liệt của các gameshow tìm kiếm tài năng âm nhạc đang nhan nhản trên sóng? Những người yêu thích những chương trình mà thuần tính chất giải trí thì cho là có, những người mong muốn được thưởng thức một sân chơi âm nhạc hàn lâm thì lại cho là không.
Không chọn một chiếc áo xa hoa, phù phiếm, Sao Mai vẫn giữ đúng tôn chỉ của mình, chỉ chú trọng vào chuyên môn. Sau 20 năm, Sao Mai vẫn đi trên con đường đã được vạch ra ngay từ thuở đầu. Trong khi đó, sau vài mùa lên sóng, nhiều cuộc thi tìm kiếm tài năng âm nhạc từng rất hot nay cũng không thể giữ được sức hút khi quá chú trọng vào chiêu trò mà dường như quên mất đi điều quan trọng nhất là chất lượng thí sinh.
Trải qua nhiều năm, Sao Mai vẫn luôn có một nguồn thí sinh khá ổn định, phần lớn đến từ những cái nôi đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp. Những thí sinh được đào tạo bài bản đến với Sao Mai với mong muốn được phô diễn tài năng, kỹ thuật, được học hỏi và trình diễn trên sân khấu lớn, được những người trong nghề công nhận. Không phải bất cứ cuộc thi nào khác, các thí sinh đặt niềm tin vào Sao Mai bởi họ cho rằng trên sân chơi không scandal, không chiêu trò này, thứ duy nhất sẽ tỏa sáng là tài năng của họ. Và đó cũng chính là cách Sao Mai tìm ra những cái tên đã đi vào lòng người yêu âm nhạc như Trọng Tấn, Anh Thơ, Hồ Quỳnh Hương, Ngọc Anh, Tân Nhàn…
Bước ra khỏi Sao Mai, mỗi quán quân lại tìm cho mình một hướng đi riêng. Có người tiếp tục theo đuổi niềm đam mê được hát sân khấu, có những người lại bước lên bục giảng để truyền lửa cho những thế hệ tiếp theo. Không ồn ào cũng không xuất hiện quá nhiều trên mặt báo nhưng họ tỏa sáng theo cách của riêng mình. Và điều quan trọng là họ được khán giả và giới chuyên môn công nhận.
Đóng vai trò là giám khảo ở cuộc thi Sao Mai năm nay, nhạc sĩ Đức Trịnh cho rằng cuộc thi đã có những thay đổi nhất định ở mỗi mùa thi. Ông đánh giá: "Tôi nhận thấy Sao Mai được tổ chức ngày càng tốt và quy mô ngày càng lớn hơn. Xét về tính chất giải trí, Sao Mai có lẽ không bằng nhiều cuộc thi âm nhạc khác nhưng điểm thu hút khán giả và những người có chuyên môn về âm nhạc chính là tính chuyên nghiệp cao ở cuộc thi".
Nhạc sĩ Đức Trịnh nhấn mạnh tính chuyên nghiệp được khẳng định rõ qua sức sống của cuộc thi suốt 20 năm qua. Nhạc sĩ cho biết: "Tính chuyên nghiệp ngày càng được nâng cao qua mỗi mùa thi. Vì thế, cuộc thi ngày càng thu hút các thí sinh không chỉ có niềm đam mê ca hát mà còn có trình độ kỹ thuật, thanh nhạc khá ổn định. Tôi theo dõi rất kỹ từng mùa và nhận thấy cả phần hòa âm phối khí cũng được thực hiện bài bản".
Bên cạnh đó, nhạc sĩ Đức Trịnh còn nhận thấy Sao Mai có sự thay đổi qua chất lượng của các thí sinh ở từng khu vực. "Các thí sinh của từng địa phương có sự biến chuyển. Khi theo dõi, tôi nhận ra như Quảng Ninh trước đây có rất nhiều giọng ca hay tham gia nhưng vài năm gần đây các giọng ca ưu tú thường quy tụ ở Thanh Hóa. Còn năm nay, nhiều giọng ca hay lại đến từ Nghệ An. Sự thay đổi đó cho thấy các đối tượng thí sinh tham gia đa dạng và các tài năng có thể đến từ nhiều vùng, miền khác nhau trên cả nước", ông nhận định.
Đối với nhạc sĩ Trọng Đài, Sao Mai là một cuộc thi âm nhạc chuyên nghiệp và duy trì được những nét riêng trong suốt 20 năm qua. Ông cho rằng Sao Mai đã chứng tỏ được sức sống riêng trên mặt bằng các cuộc thi âm nhạc đa dạng. Cuộc thi tập hợp được nhiều thí sinh có kỹ năng, trong số họ có những người học tập, rèn luyện bài bản, có thị hiếu và thẩm mỹ âm nhạc cao.
Nhạc sĩ khẳng định: "Rất nhiều ca sĩ đã trưởng thành từ Sao Mai ở các dòng nhạc khác nhau. Qua mỗi mùa thi, có thể thấy Sao Mai không đơn thuần chỉ là sân chơi mà còn là nơi thúc đẩy phong trào ca hát lành mạnh. Trên thị trường âm nhạc với nhiều chương trình sôi động, Sao Mai vẫn thể hiện được giá trị, vị trí riêng. Bên cạnh đó, không ít ca sĩ trưởng thành từ cuộc thi cũng để lại dấu ấn lâu dài trong làng nhạc Việt. Còn một số giọng ca ở các mùa thi gần đây lại chưa khẳng định được vị trí như những lứa Sao Mai đời đầu. Tôi nghĩ chính điều đó cho thấy cuộc thi thể hiện quy luật phát triển tự nhiên trong âm nhạc, đòi hỏi mỗi nghệ sĩ cần làm mới mình để tạo dấu ấn riêng mà vẫn hòa nhập được trong thị trường âm nhạc".
Như NSND Trịnh Lê Văn từng nói trong buổi gặp gỡ báo chí vào cuối tháng 8 vừa qua, Sao Mai có tìm được tài năng tỏa sáng hay không, đó là chuyện của trời đất. Nếu chưa tìm được những giọng ca đặc sắc như những năm đầu thì đó cũng là chuyện không thể cưỡng cầu. Sao Mai sẽ vẫn là sân chơi văn minh và lành mạnh cho những giọng ca muốn đi lên bằng chính thực lực của mình.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!