Nắm bắt xu thế xanh hóa ngành thời trang may mặc của thế giới, startup Ecosoi đã mang sợi vải được dệt từ lá dứa đến tập 13 Shark Tank Việt Nam - Thương vụ bạc tỷ mùa 5, đưa đến cho các Shark cơ hội đầu tư trong giai đoạn sớm 100.000 USD cho 20% cổ phần.
Vũ Thị Liễu – Founder và CEO của Ecosoi đưa ra các số liệu thực tế rằng mỗi quả dứa được hái, người nông dân sẽ bỏ đi 2-3kg dứa, như vậy có cả triệu tấn lá dứa được bỏ đi hàng năm. Ecosoi được thành lập năm 2021 và phát triển những dòng máy như máy tách sợi, máy đánh bông, máy chải sợi để tạo ra sản phẩm chính là sợi thô và sợi đánh bông. Theo kế hoạch năm 2023, công ty sẽ có dòng sản phẩm mới là cuộn sợi công nghiệp phục vụ cho ngành thời trang. Doanh thu dự kiến năm 2022 là 4,7 tỷ đồng, năm 2023 là 40 tỷ đồng và năm 2024 là 71,5 tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu khoảng 15%.
Sau màn giới thiệu sơ lược của Startup, các Shark tỏ ra khá quan tâm bởi đây là một sản phẩm bảo vệ môi trường, phù hợp với xu hướng hiện tại.
CEO Vũ Thị Liễu cho biết thêm, doanh thu hiện tại mới chỉ có 700 triệu và đến từ tháng 5 năm 2022. Mô hình của Ecosoi là chuyển giao công nghệ cho các hợp tác xã và những doanh nghiệp có sẵn vùng nguyên liệu, cơ sở vật chất, nguồn lao động là người dân địa phương. Khách hàng hiện tại của Ecosoi là Pinatex – đơn vị sản xuất da từ sợi dứa lớn nhất trên thế giới.
Shark Liên hỏi thêm CEO đã đầu tư bao nhiêu tiền vào lĩnh vực này và đội ngũ gồm bao nhiêu nhân sự? Vũ Thị Liễu thành thật chia sẻ cả nhóm 4 người đã đóng góp 1 tỷ, tiêu hết 800 triệu và hiện nay tài sản cũng vào khoảng 800 triệu. Nguyên nhân là họ có chuyển giao công nghệ 20 máy cho các hợp tác xã và cũng thu lại lợi nhuận từ đó. Startup cũng nói thêm về điểm vượt trội công nghệ của Ecosoi khi sản xuất trung bình được 4kg sợi/ngày. Trong khi đó Philippines là nhà cung cấp sợi dứa chủ yếu cho Pinatex chỉ có thể cho ra đời khoảng 3,75kg sợi/ngày. Thêm vào đó, trong quá trình thu hoạch lá, nếu ‘đối thủ’ Philippines sản xuất 1 kg sợi từ 67kg lá thì Ecosoi chỉ cần 55kg lá dứa.
Để giải thích rõ hơn cho các Shark về phần này, Vũ Thị Liễu mời thêm Nguyễn Văn Hạnh – Giám đốc sản xuất – Co.Founder của công ty cùng thuyết trình. Nguyễn Văn Hạnh cho biết thêm về công đoạn sản xuất, sau khi thu hoạch lá sẽ chuyển về và làm trong quy trình 48 tiếng để tuốt, làm sạch, chế biến mới thành sợi.
Là một người quan tâm đến môi trường, lập tức Shark Liên đưa câu hỏi: "Để ra được 1 mét vải thì bình thường phải sử dụng đến 65 lít nước, còn bạn thì sao?" Câu trả lời của Startup mang đến một thông tin khá tích cực: 30 lít khi tuốt và rửa để giữ được màu sắc và chất lượng sợi. Shark Hưng tiếp tục đưa ra quan điểm thẳng thắn, ông cần làm rõ thêm vấn đề: sau khi công ty bán máy tuốt sợi cho người dân thì phải thêm bao nhiêu phần giá trị gia tăng cho sản phẩm trước khi xuất khẩu và Pinatex 1 năm nhập được ở tất cả các nước trên Thế giới khoảng bao nhiêu tấn sợi dứa?
Với câu hỏi này, Startup chỉ trả lời được 1 phần, đó là giá trị gia tăng thêm khoảng 5% nhưng số liệu của Pinatex là thông tin nội bộ của công ty đó nên họ không thể nắm rõ. Cô chỉ ước tính được Ecosoi đang chiếm 2-5% thị phần của Pinatex và đối với ngành dệt may, nếu chiếm 0,1% đã là niềm vinh hạnh.
Shark Hưng và Shark Bình đặt sự so sánh sợi dứa với sợi bông, CEO đưa ra thông tin sợi dứa đắt gấp 2,5 lần, thấm hút mồ hôi tương đương nhưng tính cơ lý bền hơn rất nhiều so với sợi bông. Nếu muốn làm mềm sợi dứa, có rất nhiều công đoạn và phương pháp mà bà con dân tộc đã áp dụng ví dụ như phơi sương, chà đá.
Phần tiếp theo, CEO Vũ Thị Liễu chia sẻ về câu chuyện khởi nghiệp của nhóm làm Ecosoi. Bản thân chị là giảng viên khoa môi trường, không phải chuyên ngành kinh doanh, giám đốc Nguyễn Văn Hạnh là một anh nông dân và thêm một người bạn đồng hành khác đang ở nước ngoài – chủ tịch của tổ chức Keep It Beautiful Vietnam chuyên khôi phục những làng nghề truyền thống đang bị mai một. Họ gặp nhau ở một điểm là Ecosoi – nơi thỏa mãn tất cả những ước mơ và vì vậy cả nhóm đã quyết liệt với dự án này. Ecosoi đã có những chương trình thời trang nhỏ diễn ra ở Thụy Sỹ, Canada và sắp tới là Hy Lạp. Đây là thông tin khiến Shark Liên khá đồng cảm, hài lòng.
Bên cạnh đó, Shark Hưng muốn tìm hiểu thêm về doanh số, Startup đưa ra: năm 2022 Ecosoi đạt được khoảng 14 tấn. Họ sẽ chuẩn bị cho tháng 7 và tháng 8 bắt đầu xuất đơn hàng lớn còn hiện tại tháng 5 chỉ mới chuyển giao công nghệ, 700 triệu thu được là từ việc này.
Với câu hỏi về lợi thế cạnh tranh của thương hiệu nếu như bị ép giá, CEO cho rằng đó cũng là điều mà họ đang lo lắng, việc phụ thuộc vào một khách hàng là điều rất rủi ro. Bởi vậy họ mới hướng đến những sản phẩm khác ví dụ như sợi đánh bông. Đây là loại sợi có thể bán cho ngành dệt may Việt Nam với các loại vải không dệt. Sản phẩm thứ hai là cuộn sợi công nghiệp hiện đang tiếp tục được nghiên cứu, dự kiến cho ra mắt vào năm 2023.
Vấn đề phụ thuộc vào khách hàng Pinatex đáng quan ngại so với Shark Hưng, ông còn chỉ ra rằng một kỹ sư bình thường khi nhìn máy tuốt sợi có thể làm ra sản phẩm y hệt. Với những phân tích về độ rủi ro đó, ông từ chối đầu tư. Là một Shark thích "liều ăn nhiều" với các thương vụ "siêu to khổng lồ", Shark Bình cũng xin rút khỏi cuộc đàm phán.
Shark Hùng Anh cho rằng Startup cần xây dựng lại mô hình công ty, không chỉ dừng lại ở một ý tưởng mỗi người một nơi. Ông cũng nhắc lại rủi ro bị ép giá khi phụ thuộc vào một khách hàng duy nhất. Với những lý do này, ông đưa ra lời đề nghị 100.000 USD để sở hữu 40% cổ phần.
Với lời đề nghị này, Shark Liên và Shark Erik lập tức đưa ra một mức giá cạnh tranh: 100.000 USD cho 36% cổ phần cùng lời hứa sẽ giúp Startup đi nhanh hơn và cất cánh thành công. Không chịu nhường bước, Shark Hùng Anh giảm mức phần trăm sở hữu xuống còn 30% kèm sự hỗ trợ về việc bố cục lại công ty đúng nghĩa, vận hành chuyên nghiệp và hiệu quả hơn hiện tại.
CEO Vũ Thị Liễu mặc dù khá bất ngờ trước hai lời đề nghị này nhưng cô vẫn giữ bình tĩnh và chia sẻ rằng ở lần gọi vốn này, mức tối đa mà công ty đặt ra là 25%. Nghe tới đây, Shark Liên tiếp tục đưa ra deal: 100,000 đô cho 30% cổ phần và đây là con số cuối cùng của bà cùng Shark Erik. Mức giá đề nghị cuối cùng của Shark Hùng Anh là: 3 tỷ cho 30% cổ phần, thêm khoảng 700 triệu so với trước đó.
Trong lúc Startup hội ý, Shark Liên cũng chia sẻ với Shark Erik rằng bà có ấn tượng khá tốt về CEO Vũ Thị Liễu vì cô nhanh nhẹn, có thể thấy hai người bạn đồng hành rất muốn có được deal lần này.
Tuy vậy, sau thời gian thảo luận, CEO Vũ Thị Liễu quyết định chọn Shark Hùng Anh vì cô cũng có một người hướng dẫn quê Quảng Nam và anh ấy rất chân thành. Thêm một lý do nữa là cô muốn tránh việc định giá công ty quá thấp. Thương vụ của Ecosoi thành công với sự đồng hành của Shark Hùng Anh.
Chương trình Shark Tank Việt Nam - Thương vụ bạc tỷ mùa 5 lên sóng vào 20h00 Chủ nhật hàng tuần trên VTV3!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!