Startup đầu tiên đến tập 12 Shark Tank Việt Nam mùa 5 kêu gọi đầu tư 2 triệu USD cho 10% cổ phần là e-Timber với hai đại diện là Trương Trọng Hỷ - đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành và Trần Huy Cường – đồng cổ đông kiêm Cố vấn kỹ thuật.
Màn gọi vốn của e-Timber.
e-Timber hiện đang tập trung phát triển, trở thành nhà sản xuất, cung cấp giải pháp vật liệu tự nhiên ứng dụng ngoài trời trên cơ sở công nghệ xử lý vật liệu tự nhiên ngoài trời theo tiêu chuẩn của Hiệp hội Bảo quản gỗ Hoa Kỳ (AWPA) và TPAA của Úc.
Các vật liệu tự nhiên như tre, nứa, lá và các loại gỗ rừng trồng khi ứng dụng vào các công trình ngoài trời rất dễ bị xuống cấp do điều kiện thời tiết khắc nghiệt và côn trùng. Công nghệ của e-Timber sẽ giúp cho những vật liệu này ổn định, bền vững, duy trì thời gian sử dụng hàng chục năm và chống được 4M: mục, mối, mọt, mốc.
e-Timber đang sử dụng các loại gỗ phổ biến như thông, tần bì, tre, dừa. Trong đó, đầu vào phần lớn là gỗ thông nhập khẩu.
Trả lời câu hỏi của Shark Bình về căn cứ gọi 2 triệu USD cho 10%, tương đương định giá công ty khoảng 18 triệu USD (400 tỷ), Huy cường cho biết đội ngũ của anh đã đầu tư hơn 80 tỷ vào cơ sở vật chất hạ tầng cũng như hệ thống kinh doanh
e-Timber đang định giá doanh nghiệp dựa vào dung sai thị trường. Dung sai thị trường hiện đang đạt khoảng 100 triệu khối. Trọng Hỷ tính toán: "Ví dụ 10% của dung sai thị trường đó là 10.000 khối thì sản lượng cho thị trường này rơi vào khoảng 600 – 1.000 khối/tháng".
"Bây giờ là 1.000 khối/tháng. Biên độ lợi nhuận chúng tôi đạt kỳ vọng là 30%/năm. Cứ một năm như vậy, doanh số chúng tôi trung bình khoảng 400 – 460 tỷ. Lợi nhuận chúng tôi 30%, nhân lên trung bình dao động khoảng 130 – 140 tỷ/năm là có khả năng đạt được", Huy Cường tiếp lời.
"Có khả năng đạt được nhưng vào năm nào?", Shark Bình thắc mắc.
"Khi action (thực hiện) được khối lượng của 1.000 khối", Huy Cường cho biết.
Trước thông tin e-Timber cung cấp, Shark Bình nhận định Startup đang định giá doanh nghiệp theo phương pháp DCF – chiết khấu dòng tiền. Ông tiếp tục hỏi hai đại diện doanh nghiệp về kế hoạch kinh doanh trong 5 năm tới. Huy Cường cho biết hiện tại doanh nghiệp chưa có kế hoạch kinh doanh 5 năm mà đang đặt kỳ vọng theo khả năng doanh nghiệp có thể làm được.
"Bạn muốn có định giá 400 tỷ thì bạn phải build (xây dựng) được kế hoạch kinh doanh 5 năm với mức lợi nhuận rất hấp dẫn. Xong rồi sau đó có công thức hết chứ không thể nào "bốc thuốc" ra con số 400 tỷ được", Shark Bình nêu ý kiến.
Huy Cường lý giải: "Cái quan trọng nhất là cơ sở hạ tầng cho nhà máy ở Khu công nghiệp Phú Mỹ 1, giá trị đất 1 hecta với nhà xưởng điện đầy đủ. Tức là trước đó chúng tôi cũng có nhà máy sẵn rồi chứ không phải là chúng tôi vì mảng gỗ nên mới đầu tư cái này".
Theo hai đại diện e-Timber, trước đây nhà máy này là kho phế liệu và một nhà máy phân bón.
Băn khoăn về việc trong quá khứ, Startup đầu tư cho sản phẩm khác chứ không phải sản phẩm hiện tại, Shark Hưng nêu ý kiến: "Trước đó bạn có thể đầu tư 70 tỷ. Bây giờ có thể lên đến 200 tỷ, 300 tỷ nhưng vấn đề là với sản phẩm này, chúng ta chỉ cần 10 tỷ thì chúng tôi chỉ muốn tính 10 tỷ vốn đầu tư cho cái này. Chứ tự nhiên bắt tôi gánh thêm 70 tỷ".
Shark Hưng cũng gợi ý Startup nên tách tài sản, lỗ lãi… từ hoạt động kinh doanh trong quá khứ thành pháp nhân riêng. Còn hiện tại Startup gọi vốn cho sản phẩm mới thì nhà đầu tư chỉ quan tâm đến sản phẩm này.
"Đừng bắt pháp nhân vừa mới "sơ sinh" còn đang "trứng nước", còn chưa biết "ăn dặm" mà đã phải "gánh" cả một khoản nợ quá khứ mấy chục tỷ. Nó nặng nề quá. Bạn tách riêng ra thì dễ nói chuyện với nhau", Shark Hưng khuyên.
Ghi nhận lời khuyên của Shark, Huy Cường cho biết sau này có thể định giá riêng phần đó.
Quay trở lại tình hình sản xuất và kinh doanh vật liệu tự nhiên ứng dụng ngoài trời, Huy Cường cho biết quy mô công suất nhà máy của e-Timber rơi vào khoảng 50 khối/tháng, bán hàng được khoảng 20 khối/tháng. Doanh thu tháng gần nhất là 1,8 tỷ còn những tháng trước đang âm, lợi nhuận khoảng 200 triệu.
Trả lời câu hỏi của Shark Liên về việc sản phẩm của e-Timber có phải là duy nhất hay không, Huy Cường tiết lộ Startup của anh đã phải dành nhiều thời gian, tiền bạc để chuẩn hóa cách xử lý gỗ theo tiêu chuẩn AWPA, TPAA bởi mỗi loại gỗ lại có một đặc thù riêng. "Chúng tôi phải chuẩn hóa lại giống như Việt Nam hóa vậy. Gần như Việt Nam ít có công ty nào làm được như chúng tôi. Đó là đẳng cấp rồi", anh khẳng định.
Huy Cường cũng chia sẻ thêm rằng e-Timber đang sử dụng nguồn gỗ rừng trồng theo tiêu chuẩn FSC. Tre và gỗ thông đang là sản phẩm chủ lực của Startup.
Hiện tại sản phẩm của e-Timber đang được bán với giá trung bình 2 triệu/m2, bảo hành 10 năm và hướng đến tệp khách hàng đẳng cấp. Trong khi đó gỗ nhựa có giá trung bình từ 1,1 – 1,8 triệu/m2 nhưng không được bảo chứng ứng dụng ngoài trời. "Để ra được một làng, resort hay farmstay mà không xử lý theo phương pháp của chúng em thì sẽ không bao giờ có những công trình resort đó. Vì chỉ cần 2 năm thôi, gió biển vào cái là mục hết và mối mọt lên", Huy Cường tự tin.
e-Timber đang phân phối qua các đại lý, công ty xây dựng, công ty phát triển bất động sản. Startup cũng tập trung tham gia vào các hội thảo của kiến trúc sư. Doanh thu từ đầu năm đến hiện tại là 6,8 tỷ. Dự kiến cuối năm đạt 10 tỷ, năm tiếp theo đạt 100 tỷ, lợi nhuận ròng khoảng 30%.
Trả lời câu hỏi của Shark Liên về việc trích lợi nhuận để tái tạo trồng rừng, Huy Cường cho biết điều đó là bắt buộc.
"Muốn lấy được tre thì phải "nuôi" người trồng tre. Thứ hai phải bao tiêu cho người ta. Người nông dân rất cần tiền mặt. Tre đó nếu họ đang làm hiện tại giá trị gia tăng rất thấp. Thành phẩm của mình giá trị gia tăng khá cao. Khi có đất rồi, giá trị kinh tế cao thì họ sẽ làm. Có tiền rồi mới làm được điều tốt hơn", Huy Cường lý giải.
Shark Hưng đánh giá sản phẩm của e-Timber có cơ sở, có tiềm năng. Hiện tại, nhiều thương hiệu 6 sao đã sử dụng vật liệu thiên nhiên cho công trình của mình. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra 3 vấn đề mà Startup đang gặp phải. Thứ nhất, để có sản phẩm thiên nhiên đẹp, có độ bền và giá thành chấp nhận được là rất khó. Thứ hai, sản phẩm của Startup áp dụng tiêu chuẩn của Mỹ, Úc nhưng Việt Nam lại chưa có sẽ khiến các kiến trúc sư e ngại khi đưa vào bản thiết kế. Thứ ba là về cơ cấu đầu tư ban đầu, vốn chủ sở hữu, doanh thu hiện tại và doanh thu dự phóng trong tương lai. Ông cho rằng khả năng doanh thu tăng gấp 3 trong năm sau, tỷ suất lợi nhuận khoảng 30 – 40% của Startup không chắc chắn về khả năng hiện thực.
Vì vậy, tuy đánh giá cao Startup về sản phẩm và khát khao muốn đưa sản phẩm Việt Nam, công nghệ Việt Nam, con người Việt Nam đến với các dự án đẳng cấp quốc tế, có áp dụng công nghệ thế giới nhưng Shark Hưng từ chối đầu tư.
Shark Bình cho rằng Startup đang định giá doanh nghiệp cao. Chủ tịch HĐQT NextTech cũng phân tích, phương pháp định giá DCF thường dùng cho các công ty đã có dòng tiền đều và ổn định, các chỉ số tăng trưởng đều đặn, kế hoạch kinh doanh 5 năm phải chứng minh được. Vì vậy, ông quyết định không đầu tư.
Đồng tình với nhận định của Shark Bình về định giá công ty, Shark Erik là người tiếp theo từ chối ra deal.
Shark Liên cho biết, bà thường nhìn vào con người và định hướng tương lai của Startup. "Tôi nhìn thấy tiềm năng của các bạn. Tôi nhìn thấy tương lai của các bạn. Và đặc biệt, liên quan về vấn đề môi trường, sự thân thiện đối với cuộc sống con người. Một điều tôi muốn đi với các bạn nữa là tôi muốn tái sinh rừng. Chúng ta thu nhưng không bao giờ được phép tận thu", Shark Liên chia sẻ.
Bà đề nghị đầu tư 2 triệu USD cho 30% cổ phần của Startup và cho biết sẽ thẩm định lại, tách phần đất đai, nhà xưởng của Startup ra.
Còn lại Shark Hùng Anh, ông đề nghị đầu tư cho Startup nhưng không bao gồm bất động sản với con số 10 tỷ đổi lấy 20% cổ phần và cho vay 36 tỷ theo nhu cầu sản xuất kinh doanh.
Shark Bình cùng Shark Hưng tính toán và cho rằng đề nghị đầu tư của 2 Shark tương đương nhau nhưng một bên bao gồm tài sản hiện hữu và một bên không tính tài sản hiện hữu.
Sau khi hội ý riêng, Huy Cường cho biết nếu nói về ngành ngành gỗ Việt Nam mình, anh cũng là người trong cuộc và rất đam mê. Huy Cường là kỹ sư hóa chất, đã đưa công nghệ xử lý gỗ cao su vào Việt Nam 20 năm trước. Anh cũng thừa nhận vấn đề tài chính mà các Shark nói đến là điểm yếu Startup đang khắc phục.
Thích Shark Liên, Huy Cường đàm phán mức 15% cổ phần cho 2 triệu USD, chấp nhận định giá lại hết toàn bộ về tài sản bất động sản hay máy móc nhà xưởng hiện có nhưng không được "nữ cá mập" chấp thuận.
Sau một hồi thương thảo, Shark Liên đề nghị đầu tư 1 triệu USD cho 20%, 1 triệu USD cho vay theo lộ trình sử dụng vốn với mức lãi không cao hơn lãi suất ngân hàng và Startup đồng ý.
Sau khi thương vụ thành công, Huy Cường cho biết: "Shark Liên là người rất yêu tre và đưa ra ý kiến cũng như động lực để phát triển môi trường bền vững. Cây tre là thế mạnh của người Việt Nam mình và Shark Liên cũng có hứng thú đầu tư, chúng tôi rất mừng".
Chương trình Shark Tank Việt Nam - Thương vụ bạc tỷ mùa 5 lên sóng vào 20h00 Chủ nhật hàng tuần trên VTV3!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!