Ứng dụng công nghệ để kiểm soát vi phạm trong khai thác thủy sản

Quyết tâm gỡ "thẻ vàng" thủy sản

Chiều 9/9, Đoàn công tác Bộ Tư pháp đã làm việc với UBND TP Hồ Chí Minh về công tác thi hành pháp luật trong xử lý vi phạm hành chính, đặc biệt trong lĩnh vực thủy sản và chống khai thác IUU.

Ông Hồ Quang Huy, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính, Bộ Tư pháp, cho biết Chính phủ đặt mục tiêu quyết liệt gỡ thẻ vàng EC trong năm 2025. Bộ Tư pháp vì vậy tổ chức kiểm tra tại một số địa phương trọng điểm, trong đó có TP Hồ Chí Minh, để đánh giá khó khăn và kiến nghị giải pháp hoàn thiện pháp luật.

Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hồ Chí Minh Huỳnh Quốc Anh báo cáo: Thành phố đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, tổ chức tháng cao điểm chống khai thác IUU, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan. Các hoạt động tuyên truyền, tập huấn cho ngư dân được triển khai với nhiều hình thức, từ phổ biến Luật Thủy sản đến chương trình "Ăn sáng cùng ngư dân", gắn trực tiếp việc nâng cao ý thức với sinh kế bền vững.

Thực thi pháp luật còn vướng mắc

Trong giai đoạn 2024 – 2025, các địa phương chưa ban hành văn bản quy phạm pháp luật riêng về xử lý vi phạm trong lĩnh vực thủy sản, song đã xây dựng quy chế phối hợp. Công tác tuyên truyền, kiểm tra, xử lý vi phạm được tiến hành thường xuyên.

Theo đánh giá, phần lớn vụ vi phạm bị phát hiện đều được xử lý đúng quy định, kịp thời, hạn chế phát sinh khiếu kiện. Một số địa phương đã chủ động phân quyền xử phạt cho cấp phó, giảm tải cho người đứng đầu. Tuy nhiên, còn tồn tại nhiều khó khăn.

Một số quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính chưa được hướng dẫn rõ, thiếu thống nhất, gây vướng mắc trong thực tiễn. Công tác cưỡng chế xử phạt vẫn gặp hạn chế, trong khi hành vi vi phạm ngày càng tinh vi, có dấu hiệu né tránh trách nhiệm.

TP Hồ Chí Minh kiến nghị các bộ, ngành liên quan tiếp tục rà soát, sửa đổi những bất cập, bổ sung quy định mới để đảm bảo tính đồng bộ và khả thi. Đặc biệt, cần sớm sửa đổi Nghị định 166/2013/NĐ-CP về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Công nghệ là chìa khóa kiểm soát vi phạm

Để nâng cao hiệu quả thực thi, TP Hồ Chí Minh đề xuất nhiều giải pháp mang tính đột phá. Trong đó, việc ứng dụng công nghệ được coi là chìa khóa.

Thành phố kiến nghị sớm ban hành Quy chuẩn quốc gia về thiết bị giám sát hành trình tàu cá. Quy chuẩn này sẽ là cơ sở để kiểm tra, đối chiếu, xử lý hành vi vi phạm. Đồng thời, hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính cần được triển khai đồng bộ, giúp các địa phương tra cứu, xử lý nhanh chóng.

Ngoài ra, việc xử lý tình trạng mua bán tàu cá vi phạm quy định giám sát hành trình cũng được đặt ra. Thành phố đề xuất thành lập các tổ khai thác thủy sản tự quản, xây dựng quy chế quản lý thuyền trưởng và thuyền viên, ngăn ngừa vi phạm từ gốc.

Kết luận buổi làm việc, ông Hồ Quang Huy đánh giá cao nỗ lực của TP Hồ Chí Minh. Ông đề nghị địa phương đầu tư thêm trang thiết bị, tăng cường nhân lực, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để "kiểm soát tận gốc, tại chỗ" các tàu cá.

Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Bùi Minh Thạnh khẳng định sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến, chỉ đạo các cơ quan chức năng khắc phục ngay tồn tại, nhằm thực hiện hiệu quả mục tiêu gỡ thẻ vàng EC và phát triển ngành thủy sản bền vững.