Những năm gần đây, thị trường âm nhạc Việt Nam phát triển rất sôi động. Mỗi năm, có thêm hàng trăm ca sĩ mới và hàng nghìn bài hát mới. Thế nhưng, âm nhạc thiếu nhi như một mảnh đất trống. Hầu như các em nhỏ trong trường học, từ mẫu giáo đến tiểu học, chỉ hát đi hát lại một vài bài, chủ yếu là các sáng tác từ cách đây rất lâu. Thực tế không thiếu nhạc thiếu nhi như nhiều người vẫn nghĩ song một nghịch lý là dù có nhiều ca khúc thiếu nhi nhưng thiếu ca khúc thực sự đi vào lòng các em, khiến các em nằm lòng như thế hệ ông bà, bố mẹ…
Vừa thừa vừa thiếu là đánh giá chung của các nhạc sĩ về tình trạng ca khúc thiếu nhi hiện nay. Có những bài hát tuổi đời lên tới 50 năm vẫn được các em thiếu nhi hào hứng hát vang, trong khi nhiều bài hát vừa mới ra đời đã bị các em quên lãng. Bước vào thế giới con trẻ là thách thức của các nhạc sĩ, nếu không đủ kiên nhẫn để cảm, để hiểu và chuyển hóa vào ca từ, giai điệu đủ sức lôi cuốn khán giả nhí.
Trước sự thiếu vắng ca khúc thiếu nhi, năm 2021 Hội Đồng đội Trung ương đã phát động cuộc thi sáng tác ca khúc thiếu nhi. Hơn 500 bài hát của gần 400 tác giả đã tham dự. Trại Sáng tác ca khúc thiếu nhi do Hội Nhạc sĩ Việt Nam phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ sáng tác văn học nghệ thuật, Bộ VHTT-DL tổ chức cùng năm đã trình làng 77 tác phẩm. Kết quả này cho thấy số người viết không ít nhưng đến nay, độ phủ sóng của những ca khúc này hạn chế, khiến nhạc thiếu nhi loay hoay với nghịch lý bên cung thừa tác phẩm, bền cầu lại "khát" ca khúc. Phần lớn ca khúc thiếu nhi không sống được. Câu hỏi lớn là những tác phẩm đạt giải, đồng nghĩa với việc được đánh giá cao từ Hội đồng chuyên môn đi đâu về đâu.
"Những bài hát ấy không thể chỉ có mình tác giả loay hoay đi tìm cách phổ cập mà nó là công việc chung tay của rất nhiều người, có khi là cả xã hội. Ngày xưa, kể cả trong chiến tranh hay bao cấp, việc làm âm nhạc thiếu nhi rất được quan tâm", nhà báo Phạm Hồng Tuyến – tác giả cuốn sách "Bài hát lên cùng con" chia sẻ.
Trong nhiều thập niên của thế kỷ XX, những bài hát như Em đi giữa biển vàng, Em là búp măng non, Đi học về, Chú ếch con… được các thế hệ thiếu nhi nâng niu như một món ăn tinh thần vô giá. Nhạc thiếu nhi đã góp phần làm nên tên tuổi của các nhạc sĩ như Phạm Tuyên, Hoàng Lân, Phong Nhã… trong lòng các em nhỏ trên khắp cả nước. Những ca khúc thiếu nhi trở thành nguồn cảm hứng, được hát lên bởi bao thế hệ yêu nhạc.
Nghị quyết Đại hội lần thứ 10 Hội Nhạc sĩ Việt Nam nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã đề ra nhiệm vụ quan trọng là phát triển âm nhạc thiếu nhi. Bên cạnh khuyến khích và vận động hội viên sáng tác, Hội Nhạc sĩ Việt Nam sẽ khôi phục ban âm nhạc thiếu nhi, tổ chức giải thưởng âm nhạc thiếu nhi, tổ chức các Liên hoan, festival âm nhạc cho thiếu nhi, tạo sân chơi cho các nhạc sĩ đưa sáng tác mới đến công chúng, đồng thời phát hiện các tài năng âm nhạc nhỏ tuổi.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!