Việc sản xuất phim của Hollywood đã bị đình trệ sau khi hàng nghìn nhà biên kịch điện ảnh và truyền hình đình công - sau khi các cuộc đàm phán về lương vào phút cuối với các hãng phim lớn bị đổ vỡ.
Hiệp hội Nhà văn Hoa Kỳ (WGA) đã kêu gọi ngừng hoạt động lần đầu tiên sau 15 năm sau khi không đạt được thỏa thuận về mức lương cao hơn, đưa 11.500 nhà biên kịch của họ chống lại các công ty bảo vệ lâu đời, chẳng hạn như Universal, Paramount và Walt Disney, cũng như những người mới như Netflix, Amazon và Apple.
Đợt hoạt động đình công gần đây nhất, vào năm 2007, kéo dài 100 ngày và gây thiệt hại cho nền kinh tế California ước tính khoảng 2,1 tỷ USD khi các nhà sản xuất ngừng sản xuất và các nhà văn, diễn viên và nhà sản xuất đình công cắt giảm chi tiêu.
WGA cho biết hành vi của các công ty đã "tạo ra một nền kinh tế biểu diễn" nhằm biến việc viết lách thành một nghề "hoàn toàn tự do". "Vì lợi ích của hiện tại và tương lai của chúng ta, chúng ta không có sự lựa chọn nào khác" - Họ viết.
Trong một cuộc phỏng vấn với Deadline, chủ tịch của WGA West, Meredith Stiehm, cho biết các nhà biên kịch đang phải đối mặt với "một mối đe dọa hiện hữu".
"Chúng tôi đã ở đây sáu tuần để nói chuyện với họ và những đề xuất cốt lõi đó đã bị phớt lờ theo đúng nghĩa đen. Và chúng tôi đã nói rất rõ ràng với họ rằng 98% thành viên của chúng tôi đang yêu cầu chúng tôi đấu tranh cho một điều gì đó khác biệt, không chỉ là cuộc đàm phán thông thường mà chúng tôi đang có… và điều đó đã bị bỏ ngoài tai".
Hiệp hội Nhà văn Hoa Kỳ (WGA), hiệp hội đại diện cho hầu hết các nhà biên kịch của Hollywood, tập hợp để đình công chính thức lần đầu tiên sau 15 năm tại Thành phố New York. (Ảnh: Getty Images)
Các thành viên WGA bắt đầu biểu tình bên ngoài các xưởng phim Hollywood và ở New York vào thứ Ba (theo giờ Mỹ). Vào buổi chiều ở Los Angeles, các nhà biên kịch mặc áo phông WGA màu xanh đã xuất hiện khắp thành phố.
"Nắm tay lên, đặt bút xuống! LA là một thị trấn công đoàn!" - Các nhà biên kịch đã hô vang khi họ diễu hành bên ngoài Amazon Studios ở Culver City. Hết xe này đến xe khác bấm còi ủng hộ khi họ lăn bánh.
Jonterri Gadson, người dẫn đầu dàn đồng ca, đã chuyển đến Los Angeles vào năm 2019 để thực hiện mục tiêu trở thành một nhà văn hài kịch và đã làm việc trong các chương trình có sự góp mặt của Chris Rock, Kelly Clarkson, Amy Poehler và Nick Offerman.
'Đó là một giấc mơ và tôi muốn giấc mơ đó trả cho tôi một mức lương đủ sống'.
Jonterri Gadson nói.
Trong số hơn 150 người tuần hành bên ngoài Amazon có Erika L Johnson, người từng là trợ lý ở Hollywood trong cuộc đình công kéo dài của các nhà biên kịch năm 2007.
"Lần này, chúng tôi hy vọng nó ngắn. Không có cách nào để biết" - Johnson nói - "Không ai muốn nó kéo dài, nhưng chúng tôi sẵn sàng làm những gì cần làm".
Gadson nói, viết lách có thể là một công việc đơn độc, điều này khiến cô đánh giá cao năng lượng mà những nhà biên kịch đã cùng nắm tay nhau trong cuộc đình công lần này.
"Thật tốt khi biết rằng tất cả chúng ta đang cùng nhau chiến đấu, rằng chúng ta sẽ không đơn độc trong việc này" - cô nói.
Tại New York, Greg Iwinski - một nhà biên kịch đã để lại nhiều dấu ấn trong các chương trình của Stephen Colbert và Jon Oliver - cho biết cuộc đình công WGA là cần thiết vì các dịch vụ phát trực tuyến đã cố gắng tách biệt các nhà biên kịch khỏi những gì họ biết rõ nhất - cách kết nối với khán giả.
Anh nói: "Có rất nhiều sự khôn ngoan được tích lũy sẵn trong truyền hình và ở Hollywood, và nó đã hoạt động hiệu quả và sinh lãi trong nhiều năm. Những người phát trực tuyến đã đến và cố gắng kiểm tra xem cần ít lao động như thế nào để tạo ra hoạt động giải trí và tách các nghệ sĩ khỏi thành công và việc làm của chính họ".
Các nhà biên kịch tập hợp trước lối vào hãng phim Paramount Pictures ở Los Angeles. (Ảnh: Chris Pizzello/AP)
Liên minh các nhà sản xuất phim và truyền hình (AMPTP), đại diện cho các hãng phim, cho biết vào cuối ngày thứ Hai rằng họ đã đề nghị "tăng lương hậu hĩnh" cho các biên kịch, nhưng hai bên đã không thể đạt được thỏa thuận.
Họ cho biết các nhà sản xuất đã chuẩn bị để tăng các đề nghị trả lương và thặng dư cao hơn, nhưng đã "không sẵn lòng làm như vậy vì tầm quan trọng của các đề xuất khác vẫn còn trên bàn" – chẳng hạn như yêu cầu các công ty thuê một số lượng nhà biên kịch nhất định cho một khoảng thời gian xác định trong một chương trình, "dù cần hay không".
Các nhà biên kịch cho biết họ gặp khó khăn về tài chính trong thời kỳ bùng nổ phát trực tuyến trên TV, một phần là do các mùa ngắn hơn và các khoản thanh toán còn lại nhỏ hơn. Theo thống kê của WGA, một nửa số biên kịch phim truyền hình hiện làm việc với mức lương tối thiểu, so với 1/3 trong năm 2013-2014. Mức lương trung bình ở cấp độ nhà văn/nhà sản xuất cao hơn đã giảm 4% trong thập kỷ qua.
Đối với người xem, những tác động tức thời nhất của cuộc đình công sẽ được cảm nhận trong các chương trình ký họa và trò chuyện đêm khuya. Tất cả các chương trình đêm khuya hàng đầu, sử dụng các nhóm nhà biên kịch để nghĩ ra những câu chuyện cười theo chủ đề của họ, ngay lập tức chìm trong bóng tối, bao gồm The Tonight Show with Jimmy Fallon, Jimmy Kimmel Live và The Late Show with Stephen Colbert, sử dụng các nhóm nhà biên kịch để đưa ra nội dung của họ.
Saturday Night Live, đã được lên lịch phát sóng tập mới vào thứ Bảy, cũng sẽ chuyển sang tối và thay vào đó sẽ phát sóng lại các chương trình trước đó.
'Tất cả mọi người bao gồm cả tôi đều hy vọng cả hai bên đạt được thỏa thuận. Nhưng tôi cũng nghĩ rằng yêu cầu của các nhà biên kịch không phải là vô lý'.
Người dẫn chương trình Stephen Colbert nói trong chương trình Late Show hôm thứ Hai.
Lady Gaga và Stephen Colbert trong "The Late Show". (Ảnh: Getty Images)
Colbert nói: "Đất nước này nợ công đoàn rất nhiều. Các công đoàn là lý do chúng ta có những ngày cuối tuần, và nói cách khác là lý do tại sao chúng ta có những ngày Thứ Sáu TGI".
Tại Met Gala tối thứ Hai, Fallon nói rằng anh ấy muốn thấy một thỏa thuận công bằng được đồng ý cho các nhà biên kịch. Anh nói: "Tôi thực sự cần những người viết kịch bản của mình, tôi không có buổi biểu diễn nào nếu không có những người viết kịch bản của mình".
Xa hơn nữa, cuộc đình công có thể dẫn đến sự chậm trễ của mùa truyền hình mùa thu tại Mỹ, mà việc viết kịch bản cho mùa này thường được bắt đầu vào tháng Năm hoặc tháng Sáu. Nếu các cuộc đình công tiếp tục, các mạng sẽ ngày càng lấp đầy bằng các chương trình thực tế, tạp chí tin tức và các chương trình phát lại không theo kịch bản.
Các công ty truyền thông đang đối mặt với bối cảnh kinh tế khó khăn. Các tập đoàn đang chịu áp lực từ Phố Wall để làm cho các dịch vụ phát trực tuyến của họ có lãi sau khi đầu tư hàng tỷ USD vào lập trình để thu hút người đăng ký. Năm ngoái, giá trị thị trường của Netlix đã giảm gần 45 tỷ USD sau khi dự đoán lượng người đăng ký mới sẽ giảm.
Trong khi đó, sự gia tăng của phát trực tuyến đã dẫn đến doanh thu quảng cáo trên truyền hình giảm khi khán giả truyền hình truyền thống thu hẹp lại và các nhà quảng cáo chuyển sang nơi khác.
WGA cũng muốn có các biện pháp bảo vệ để ngăn các hãng phim sử dụng AI để tạo kịch bản mới từ tác phẩm trước đó của người viết và người viết muốn đảm bảo rằng họ không bị yêu cầu viết lại các kịch bản nháp do AI tạo ra.
Các hiệp hội ngành giải trí khác, bao gồm hiệp hội diễn viên SAG-AFTRA và Hiệp hội Đạo diễn Hoa Kỳ - cả hai đều dự kiến sẽ đàm phán với AMPTP trong tương lai gần - đã đưa ra các tuyên bố ủng hộ. Tại Vương quốc Anh, Hiệp hội Nhà văn Vương quốc Anh (WGGB) khuyên các thành viên của mình không nên làm việc trong các dự án thuộc thẩm quyền của WGA trong thời gian đình công.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!