Sau một thời gian dài, cái tên Lý An lại được nhắc trở lại. Đó là khi ông được xướng lên tại giải thưởng thành tựu trọn đời của BAFTA năm nay. Các nhà phê bình cũng như khán giả nói rằng Lý An xứng đáng nhận được danh hiệu cao quý nhất của BAFTA. Trong quá khứ, ông đã không dưới 5 lần chiến thắng ở nhiều đề cử khác nhau. Mặc dù vậy, Lý An vẫn thể hiện sự ngạc nhiên và khiêm tốn khi trở thành người mới nhất nhận được danh hiệu này.
"Tôi có thể nói gì? Đó là một vinh dự to lớn" - đạo diễn Lý An nói - "Thật là hồi hộp khi được đứng cùng những người khổng lồ như Hitchcock, Bergman, Fellini và Kubrick ... Họ là thần tượng của tôi".
Sinh ra ở miền nam Đài Loan vào năm 1954, đạo diễn Lý An lớn lên theo chế độ "ăn kiêng" với phim ca nhạc và phim võ thuật. Mãi sau này ông mới phát hiện ra điện ảnh nghệ thuật chính là đam mê của mình, đưa ông đến với nước Mỹ và trường Đại học New York. Tuy nhiên, thành công không đến với Lý An ngay sau khi tốt nghiệp, ông đã không làm được gì trong vài năm. Nhưng tình thế đã thay đổi vào năm 1990 khi ông gửi 2 kịch bản cho một cuộc thi biên kịch của Đài Loan và giành được 2 vị trí thứ nhất và thứ hai. Chúng được đưa lên màn ảnh với tên Thôi thủ năm 1991 và Hỷ yến năm 1993.
Một năm sau, Ẩm thực nam nữ (1994) thu hút sự chú ý của BAFTA, nhận được đề cử Phim không nói tiếng Anh hay nhất.
"Tôi bắt đầu làm phim chính thống cho khán giả Đài Loan, ở Mỹ" - đạo diễn Lý An giải thích - "Chúng phải cụ thể nhưng cũng phải phổ quát. Là người nước ngoài là một điều to lớn đối với tôi. Tôi luôn nhìn từ ngoài vào trong và từ trong ra ngoài".
Lý An đã chứng tỏ khả năng làm mới của ông với bất kỳ tác phẩm nào ông chạm đến. Đó là vào năm 1995 khi ông làm phim Lý trí và định kiến dựa trên tác phẩm của nhà văn nổi tiếng Jane Austen. Hai bộ phim chuyển thể tiếp theo, Giông bão năm 1997 và Ride With The Devil năm 1999, đã cho thấy khả năng tài tình của Lý An trong việc biến những tài liệu đã có từ trước thành một bộ phim gây được tiếng vang. Tiếp đó, Lý An nhanh chóng sang Trung Quốc để thực hiện Ngọa hổ tàng long (2000).
"Tôi không phải là một đạo diễn võ thuật nhưng tôi được phép thử sức" - Lý An nói - "Tôi thường nói đùa rằng đó là cả tưởng tượng thời thơ ấu của tôi và cuộc khủng hoảng tuổi trung niên của tôi".
Tiếp theo, Lý An có nhiều ngã rẽ đáng nhớ khác với Hulk năm 2003, một cuộc tái thẩm định táo bạo về siêu anh hùng Marvel, và sau đó là Brokeback Mountain (2005), chuyển thể từ câu chuyện của Annie Proulx về hai chàng cao bồi yêu nhau một cách bí mật. Bộ phim được dàn dựng công phu, diễn xuất xuất sắc và phần sau cái kết ấy là người ta chứng kiến Lý An đăng quang hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất tại cả BAFTAs và Oscars.
"Tôi không biết mình có điểm gì chung với những chàng cao bồi đồng tính nhưng đó là một câu chuyện tình yêu tuyệt vời" - đạo diễn Lý An nhớ lại - "Tôi cũng đã kiệt sức sau Hulk, vì vậy đó là một trải nghiệm rất đáng được nuôi dưỡng, đã giúp tôi quay trở lại tình yêu làm phim của mình".
"Thử thách luôn là thử một cái gì đó mới" - Lý An nói - "Tôi muốn sự nghiệp của mình giống như một trường học phim ảnh - không bao giờ kết thúc và tôi muốn thử mọi thứ".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!