Điện ảnh Việt Nam năm 2024 đã chứng kiến hai dấu hiệu khả quan. Tổng doanh thu tăng và xuất hiện ở sự đa dạng trong tiếng nói điện ảnh. 28 phim Việt đổ bộ rạp chiếu năm 2024 giúp điện ảnh Việt lấy lại sự nhộn nhịp như thời trước COVID-19. Văn hóa dân tộc được coi là dấu ấn nổi bật của điện ảnh nước nhà trong năm nay. Theo thống kê của Box Office Việt Nam, phòng vé Việt có tổng doanh thu khoảng 1.900 tỷ đồng, tăng 22% so với năm 2023.
Hai bộ phim có doanh thu cao nhất là Mai của Trấn Thành (551 tỷ đồng) và Lật mặt 7: Một điều ước của Lý Hải (482 tỷ đồng). Phim Mai từng lọt top 15 Phim ăn khách nhất thế giới đầu năm 2024, đồng thời là phim Việt có doanh thu chiều quốc tế cao nhất với gần 2 triệu USD. Đặc biệt, bộ phim Đào, phở và piano đã tạo nên cơn sốt phòng vé ở thị trường trong nước. Tác phẩm đặt hàng của Nhà nước được công chúng quan tâm đến mức phải liên tục tăng suất chiếu, phát hành ở nhiều hệ thống rạp để phục vụ khán giả.
Bên cạnh một số bộ phim ấn tượng, vẫn có nhiều tác phẩm thất bại nặng nề, không níu chân được khán giả do chất lượng thảm họa, đề tài thiếu thu hút. Biệt đội hotgirl là bộ phim lỗ nặng nhất năm 2024, doanh thu 67.9 triệu đồng sau ba tuần ra rạp, đánh dấu mức doanh thu gần như thấp nhất lịch sử…
Một điểm có thể dễ dàng nhận thấy đó là phim nội địa năm nay ít nhiều đều có những yếu tố liên quan đến văn hóa, lịch sử nhằm tôn vinh các giá trị của đất nước và con người Việt Nam. Nhiều bộ phim phóng tác từ truyện cổ tích nhận được sự phản hồi tích cực bởi sự tỉ mỉ, chỉn chu trong việc cố gắng tái hiện trang phục, bối cảnh vào thời kỳ phong kiến cách đây nhiều thế kỷ.
Câu chuyện làm thế nào để phim Việt vươn tầm quốc tế đã nhiều lần được công chúng và người làm nghề trong nước mang ra bàn luận. Năm 2023, sự thành công của Bên trong vỏ kén vàng và Những đứa trẻ trong sương là minh chứng cho thấy sự đổi mới mạnh mẽ trong tư duy của những nhà làm phim trẻ Việt Nam. Sang năm 2024, các đạo diễn trẻ tiếp tục có những tác phẩm xuất sắc, được đánh giá cao ở các liên hoan phim quốc tế uy tín, như Mưa trên cánh bướm của nữ đạo diễn trẻ Dương Diệu Linh, đại diện duy nhất của điện ảnh Việt Nam tại Venice 2024. Bộ phim đã giành giải Bộ phim sáng tạo nhất, được chấm bộ Hội đồng các nhà phê bình phim quốc tế dưới 35 tuổi, sau đó vượt mặt 5 đối thủ đến từ các quốc gia khác để đoạt giải Phim hay nhất, đây là giải thưởng quan trọng nhất tại hạng mục Tuần lễ phê bình phim quốc tế. Mưa trên cánh bướm được đánh giá là bộ phim nghệ thuật có sự đột phá, mới lạ so với những bộ phim cùng thể loại. Đầu tháng 2/2024, Cu li không bao giờ khóc của đạo diễn Phạm Ngọc Lân vinh dự được xướng tên cho giải thưởng Phim dài đầu tay xuất sắc tại Liên phim quốc tế Berlin lần thứ 74, đây là lần đầu tiên Việt Nam có phim chiến thắng hạng mục này, ghi mốc son chói lọi cho điện ảnh nước nhà trên trường quốc tế. Bộ phim còn đoạt giải Phim châu Á hay nhất tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng.
Trong các bộ phim kể trên, những tác phẩm có doanh thu trên 100 tỷ đồng đều có mẫu số chung. Một là được nhào nặn từ các đạo diễn có tiếng, hai là một nội dung được đầu tư chỉn chu. Khán giả ngày nay yêu cầu cao hơn về nội dung, chọn lọc phim kỹ hơn, cốt truyện chặt chẽ, thông điệp rõ ràng và cảm xúc chân thực có thể là những yếu tố then chốt để một bộ phim Việt thu hút được sự quan tâm của công chúng.
Năm 2024 nổi lên ba dòng chính. Đầu tiên là phim kinh dị khai thác chất liệu văn hóa dân gian. Dòng thứ hai là phim mang câu chuyện lịch sử, câu chuyện mang tính hoài niệm về một thời đã qua. Cuối cùng là dòng phim sở hữu câu chuyện và bối cảnh đời thường, gần gũi với đại đa số công chúng. Nhưng có thể thấy điện ảnh Việt Nam chưa có nhiều phim khai thác thể loại chiến tranh, phim hiện thực và khán giả cần nhiều hơn những câu chuyện sâu sắc, có tác động mạnh mẽ. Từ đây, thực tế đòi hỏi nhà làm phim tiếp tục có sự cải thiện và điều chỉnh để tạo ra đột phá, giành được cảm tình của người xem.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!