Kanye West, một trong những nhạc sĩ nổi tiếng, có ảnh hưởng và thành công về mặt thương mại trong 20 năm qua - đã tự đốt cháy doanh nghiệp và sự nghiệp của mình một cách hiệu quả với hàng loạt bình luận bài Do Thái không thể chối cãi. Và trong một loạt những vấn đề lớn mà rapper 45 tuổi này đang phải đối mặt là anh hiện không có hãng thu âm hay nhà xuất bản âm nhạc nào.
Theo thông tin được đưa trước đó, cả Universal Music’s Def Jam Recordings và Sony Music Publishing đều đã hết hợp đồng với Kanye. Về mặt âm nhạc - kinh doanh thuần túy, tình hình này là chưa từng có và chưa từng xảy ra.
Mối quan hệ của rapper 45 tuổi với nhiều đối tác kinh doanh khác cũng đã tan vỡ sau những hành vi và phát ngôn đầy bất ổn gần đây của anh.
Def Jam, công ty sở hữu bản quyền các bản ghi âm của Kanye vào khoảng giữa những năm 2010 và đã phân phối các bản phát hành tiếp theo cho đến album "Donda" của năm ngoái, đã xác nhận rằng thỏa thuận của anh với công ty đã kết thúc vào năm ngoái. Các khoản ghi nhận bản quyền trên một số album đã thay đổi trong những tuần gần đây; có vẻ như West đã sở hữu các bản quyền của mình từ album "Yeezy" năm 2013 trở đi.
Như với RCA Records và R. Kelly, công ty sẽ tiếp tục sở hữu hoặc phân phối danh mục của mình, và lợi nhuận từ nó, theo các điều khoản trong hợp đồng của họ. Def Jam có lẽ sở hữu bản quyền âm nhạc đối với các bản thu âm trước đó của Kanye trong nhiều thập kỷ tới, mặc dù vẫn chưa rõ khi nào các bản phát hành sau năm 2013 sẽ có thỏa thuận phân phối mới.
Trong khi đó, Sony Publishing xác nhận rằng thỏa thuận quản lý của Kanye với công ty đã kết thúc vào đầu năm nay, mặc dù hãng sẽ tiếp tục quản lý công việc của anh, theo các điều khoản của thỏa thuận, trong một thời gian không xác định.
Vậy điều gì sẽ xảy ra khi Kanye muốn phát hành nhạc mới? Rapper này đã phát hành ba bài hát hợp tác với các nghệ sĩ khác trong năm nay (tất cả đều trước khi anh có những bình luận bài Do Thái), nhưng tất cả đều được gắn mác cộng tác của Kanye.
Có lẽ, dựa trên những bình luận gần đây của Kanye về việc tung ra các dòng quần áo của riêng mình, anh sẽ tự mình phát hành nhạc.
Nhưng việc phát hành âm nhạc ở cấp độ của Kanye West cần có các đối tác kinh doanh lớn. Vậy ai sẽ làm việc với rapper 45 tuổi ở thời điểm như hiện tại?
Trong khi các công ty lớn - Universal, Sony và Warner Music Groups - có khả năng nằm ngoài phương trình về việc hợp tác trong tương lai gần, nhưng có khả năng Kanye có thể đạt được thỏa thuận với một công ty indie lớn như Empire, Create Music Group hay Believe có trụ sở tại Pháp. Đây là một trong số ít các công ty âm nhạc phương Tây đã không đóng cửa hoặc giảm mạnh hoạt động tại Nga sau cuộc chiến Ukraine hồi đầu năm.
Một album đã phát hành của Kanye West năm 2007.
Tuy nhiên, những công ty đó hoặc những công ty tương tự sẽ phải gồng mình gánh chịu sự thất bại nghiêm trọng. Một giám đốc điều hành ngành công nghiệp âm nhạc kỳ cựu nói: "Đó sẽ phải là một người sẵn sàng bị tẩy chay. Các nghệ sĩ khác trong hãng hoặc nhà phân phối, chưa kể đến nhân viên, có lẽ sẽ không ủng hộ điều đó".
Đại diện của những công ty được nêu ở trên đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của trang Variety, mặc dù một người nói rằng nhiều nhân viên của công ty họ sẽ có ý kiến mạnh mẽ về động thái như vậy.
Nếu không thể tìm được đối tác, Kanye West có thể chỉ cần thông báo trên mạng xã hội và tải nhạc lên hầu như bất kỳ dịch vụ phát trực tuyến nào, miễn là bài hát không bao gồm điều khoản Spotify là "nội dung thù hận" hoặc bất kỳ điều gì khác vi phạm các chính sách của dịch vụ; hầu hết không chỉ định nghệ sĩ dựa trên hành vi của họ, mà là nội dung của âm nhạc. Tất cả các dịch vụ phát trực tuyến đều trả tiền bản quyền cho chủ sở hữu quyền, thường là một nhãn hiệu nhưng trong trường hợp này sẽ là Wesr và bất kỳ ai mà anh có thể hợp tác.
Tuy nhiên, việc xuất bản là một vấn đề phức tạp hơn. Theo dõi và thu tiền bản quyền xuất bản, được gọi là quản lý, là một hoạt động phức tạp và tốn nhiều công sức, đòi hỏi cơ sở hạ tầng rộng khắp; ngay cả một nhà xuất bản lớn như Primary Wave Music cũng cung cấp nó cho các công ty lớn như Universal và Warner.
Không ai sẵn sàng mạo hiểm hợp tác với Kanye West thời điểm này.
Tại thời điểm này, thật khó để tưởng tượng một nhà xuất bản lớn - hoặc thậm chí là một nhà xuất bản nhỏ hơn - đồng ý làm việc với West trên cơ sở cho thuê, mặc dù nó có thể được thực hiện trong một khoảng thời gian. Rapper 45 tuổi có thể sử dụng một công ty cấp phép âm nhạc bán tự động như Songtradr, công ty sử dụng công nghệ để theo dõi và kiếm tiền từ các danh mục hoặc đạt được thỏa thuận với một công ty lớn hơn như Downtown Music hoặc Kobalt, những công ty có bộ phận dịch vụ nghệ sĩ xử lý mọi thứ từ sản phẩm vật chất để quản lý xuất bản.
Tuy nhiên, cũng như những công ty ở trên, đại diện của những công ty này cũng đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của Variety về việc có hợp tác với một khách hàng như Kanye West hay không.
Kanye West đang đơn độc hơn bao giờ hết - sau những phát ngôn bài Do Thái của anh.
Có lẽ kịch bản khả dĩ nhất sẽ là West mua lại một công ty xuất bản hiện có để cung cấp cơ sở hạ tầng đó cho mình, hoặc thậm chí có khả năng hơn, thuê một nhân viên nhỏ để xử lý các nhiệm vụ đó. West không còn nghèo nữa và có lẽ sẽ không như thế trong một thời gian nữa, mặc dù giá trị tài sản ròng của anh tăng vọt ước tính khoảng 900 triệu USD theo Forbes (hoặc 2 tỷ USD theo bản thân anh ta).
"Một số ít người là đủ và tôi chắc chắn rằng anh ấy có thể tìm được các chuyên gia" - một giám đốc điều hành kỳ cựu khác nói - "nhưng doanh thu vẫn sẽ giảm đáng kể".
Tất nhiên, có một lựa chọn khác: Kanye sẽ bán danh mục của mình. Các báo cáo đã xuất hiện vài tuần trước rằng các đại diện của West đang tính đến khả năng đó, và mặc dù rapper 45 tuổi đã phủ nhận điều đó nhưng New York Times đã trích dẫn các nguồn tin vào đầu tuần này cho biết điều đó là đúng.
Nhưng mặc dù đã có một thị trường bùng nổ cho danh mục bài hát trong những năm gần đây - đỉnh điểm là Bruce Springsteen bán bài hát của mình với giá báo cáo là 600 triệu USD - nhưng sau những gì Kanye tạo ra, âm nhạc của anh đã giảm giá trị một cách đáng kể - cùng với các thương hiệu quần áo và giày dép của Kanye.
Và nếu các công ty lớn đang né tránh hợp tác kinh doanh với Kanye, họ có vẻ như không quan tâm đến việc mua và tiếp thị danh mục các bài hát của rapper này.
Cuối cùng, nếu West cố gắng đi lưu diễn hoặc biểu diễn trực tiếp bất kỳ buổi biểu diễn trực tiếp nào, anh có thể sẽ gặp phải một kịch bản tương tự như kịch bản mà R. Kelly phải đối mặt trong những năm suy tàn của sự nghiệp. Kelly đã tổ chức một loạt các buổi hòa nhạc cho những người hâm mộ cứng được sắp xếp với các nhà quảng bá địa phương - bỏ qua các công ty lớn hơn như Live Nation và AEG, những công ty thường tổ chức các chuyến lưu diễn của các nghệ sĩ tầm cỡ - nhưng những buổi biểu diễn đó ngày càng bị hủy bỏ do sự phản đối kịch liệt từ khán giả.
Tương lai nào cho một nghệ sĩ ngang ngược, thích khiêu khích và hiếm khi nói xin lỗi?
Thật khó để tưởng tượng làm thế nào West trở lại sau các sự kiện trong vài tuần qua. Kanye luôn là một kẻ ngang ngược và hay khiêu khích, và chính Kanye ngày càng gây bất lợi cho bản thân mình trong những năm gần đây. Kanye hiếm khi xin lỗi về bất cứ điều gì một cách công khai. Nếu không, rất có thể khi tập phim mới nhất này do anh tạo ra đi đến kết thúc, anh có thể viết thư, xin lỗi và cố gắng giành lại những người hâm mộ mà anh ấy đã mất.
"Kanye West có thể quay lại không? Nếu anh ấy xin lỗi và có vẻ hối hận thực sự, một cách thuyết phục, thì điều đó - có thể xảy ra" - một giám đốc điều hành nói - "Nhưng sẽ mất nhiều thời gian. Thật khó để tưởng tượng anh ấy từng tiếp cận được vị trí trước đây của mình nữa - với tư cách là một nhạc sĩ hay một doanh nhân - sau mọi chuyện".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!