Ẩm thực kích thích từ thính giác đến vị giác và gây cảm giác hứng thú, tò mò luôn là một trong những nội dung được người dân quan tâm và theo dõi hàng đầu trên mạng xã hội. Ngày càng có nhiều nhà sáng tạo nội dung theo đuổi mảng nội dung này. Sự cạnh tranh quyết liệt đòi hỏi họ liên tục phải sáng tạo và đổi mới để hấp dẫn người xem. Không ít người đã lựa chọn con đường tắt để tăng độ nổi tiếng bằng những trào lưu sáng tạo nội dung ẩm thực bất chấp, chỉ cốt sao câu kéo người xem. Cà phê pha với trứng bắc thảo, trà sữa thả thêm trứng vịt lộn hay trứng cút lộn; mỳ tôm nấu cùng trà sữa, thêm cả trân châu… ẩm thực đang khoác lên mình những công thức mới nhưng kỳ quặc. Cách thức chế biến món ăn càng độc, lạ càng dễ trở thành xu hướng trên mạng xã hội.
Ẩm thực Việt Nam vẫn được biết đến với sự phong phú và đa dạng, cả về nguyên liệu lẫn cách chế biến. Không thiếu những món ăn độc đáo mang đặc trưng của từng vùng miền và đậm dấu ấn của nền văn hóa lâu đời. Tuy nhiên, sự độc đáo ấy giờ đây lại đang có xu hướng biến dạng do những clip dạy nấu ăn lạ đời trên mạng xã hội.
"Trên mạng xã hội xuất hiện nhiều video ngắn nói về cách chế biến món ăn mới và lạ, đặc biệt ở đây có sự phối hợp không đúng, chưa đúng các nhóm thực phẩm với nhau, như mì tôm ăn với trà sữa, trứng vịt lộn ăn với trà sữa… Sự phối hợp này tiềm ẩn nhiều nguy cơ có hại cho sức khỏe, dẫn đến lối sống, thói quen ăn uống lệch lạc. Về lâu dài, điều này có thể dẫn đến ngộ độc thức ăn, tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh rối loạn chuyển hóa như rối loạn mỡ máu, đái đường, gout, thậm chí ăn không đúng thì có thể có nguy cơ cao bị ung thư", TS. Hồ Thu Mai - Trưởng Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Việt Pháp, Hà Nội chia sẻ.
Các nội dung ''bẩn'' về ẩm thực trên mạng xã hội làm méo mó giá trị ẩm thực Việt Nam trên các nền tảng số, nơi không chỉ người Việt mà cả người nước ngoài cũng có thể truy cập để xem. Đồng thời, những video này kích thích người xem bắt chước, đặc biệt là các em nhỏ mà không cần biết hậu quả gây ra là gì. Rối loạn tiêu hóa, ngộ độc, pha trộn các thực phẩm kị nhau để ăn..., nếu các em bắt chước theo thì hệ lụy không chỉ là ảnh hưởng văn hoá, mà còn đến sức khỏe và thậm chí là tính mạng. Chính vì thế, sáng tạo đến đâu để không chạm đến ranh giới phản cảm, điều đó đòi hỏi những nguyên tắc nghiêm khắc mà những nhà sáng tạo nội dung phải tự thiết lập ra cho mình.
Bảo vệ thương hiệu ẩm thực quốc gia là công việc quan trọng để góp phần quảng bá du lịch và văn hóa Việt Nam ra thế giới. Năm 2022, Việt Nam lọt danh sách 10 quốc gia có nền ẩm thực hấp dẫn hàng đầu thế giới theo Chuyên trang du lịch nổi tiếng The Travel (Canada). Liên tiếp nhiều năm, phở, bánh mì, cafe trứng, nem , hủ tiếu nam vang, Mì quảng… có mặt trong những món ăn ngon nhất thế giới theo bình chọn của những chuyên trang du lịch hàng đầu hay hãng truyền thông nổi tiếng CNN.
Rất cần những sản phẩm truyền thông chất lượng để quảng bá được những tinh hoa văn hóa ẩm thực đa dạng vùng miền của Việt Nam ra thế giới. Nếu ý thức được mỗi sản phẩm đều là cách thể hiện thương hiệu quốc gia thì những người sáng tạo nội dung số cần cẩn trọng hơn với mỗi tác phẩm của mình. Kiếm tiền không có nghĩa là chà đạp lên mọi thứ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!