Vào tuần trước, Park Ji-won, Giám đốc điều hành của cường quốc K-pop HYBE đã có một cuộc phỏng vấn với Bloomberg News. Tại cuộc phỏng vấn này, bên cạnh lo ngại đã nói ở trên, Park cũng nói thêm rằng một số người đã lo ngại về sự sụp đổ có thể xảy ra của K-pop, vốn đã đạt được sự tăng trưởng theo cấp số nhân trong đại dịch COVID-19.
Giám đốc điều hành của HYBE, Park Ji-won. (Ảnh: HYBE)
Như Park đã nói, K-pop chắc chắn đã tăng cường sự hiện diện toàn cầu của mình trong vài năm qua. Theo Dịch vụ Hải quan Hàn Quốc, tổng số lượng xuất khẩu album K-pop đạt 231,4 triệu USD (tương đương 305,3 tỷ won) vào năm 2022 - con số cao nhất từ trước đến nay. Nó tăng hơn gấp ba lần so với năm 2019, trước đại dịch, khi tổng giá trị xuất khẩu là 74,6 triệu USD. Nhiều người được biết là đã bị K-pop mê hoặc trong cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu, khi họ bắt gặp một cơn sóng thần nội dung giải trí Hàn Quốc trên các nền tảng mạng xã hội như Twitter và YouTube khi đang ở nhà do giãn cách xã hội.
BTS tạm vắng mặt làm dấy lên nỗi lo K-pop đi xuống
Nhưng tại sao một số người cảm thấy rằng mức độ phổ biến của nó đang giảm dần? Giới chuyên môn cho rằng sự vắng mặt tạm thời của nhóm nhạc nam hiện tượng BTS là một trong những nguyên nhân lớn nhất.
BTS là người thay đổi cuộc chơi trong vũ trụ K-pop đã đạt được nhiều thành tựu đầu tiên. Đây là nghệ sĩ K-pop đầu tiên thống trị trên bảng xếp hạng đĩa đơn chính của Billboard và giành được đề cử Grammy. Tuy nhiên, gần đây, các thành viên của nhóm đã bắt đầu hoặc tiết lộ kế hoạch bắt đầu thực hiện nghĩa vụ quân sự bắt buộc, vì vậy họ sẽ không thể hoạt động với tư cách là một nhóm trong vài năm tới.
Nhà phê bình âm nhạc Kim Do-heon nói với The Korea Times: "K-pop vẫn đang tận hưởng thời kỳ hoàng kim của nó, bằng chứng là doanh số bán album và lượt xem khổng lồ trên YouTube. Nhưng ngành công nghiệp K-pop nên chuẩn bị đầy đủ cho tương lai để tránh bị soán ngôi bởi các thể loại khác. Nếu tiếp tục thử nghiệm và mở rộng tầm nhìn của mình hơn nữa sang các lĩnh vực khác nhau như metaverse, nó sẽ có thể thu được nhiều lực kéo hơn theo thời gian".
Nhà phê bình âm nhạc Kim Do-heon giải thích: "Nhiều người so sánh K-pop với J-pop, nhưng về cơ bản chúng khác nhau. J-pop đạt đến đỉnh cao vào những năm 1990 nhờ sự xuất hiện của những ngôi sao nổi bật như X-Japan. Nhưng ngày nay, ảnh hưởng toàn cầu của nó không còn mạnh như trước đây".
"J-pop phụ thuộc rất nhiều vào người hâm mộ Nhật Bản, nhưng K-pop đã thu hút được lượng người hâm mộ trên toàn cầu bằng cách sử dụng các nền tảng truyền thông xã hội" - Nhà phê bình âm nhạc Kim Do-heon nói - "J-pop và K-pop được sinh ra khác nhau và đã đi những con đường khác nhau cho đến nay".
Như nhà phê bình Kim đã chỉ ra, K-pop đã thực sự thống trị một số nền tảng truyền thông xã hội được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới. Chẳng hạn, nó đã tạo ra con số khổng lồ 7,8 tỷ tweet vào năm 2021 trên Twitter. Một loạt các video âm nhạc K-pop của các nhóm như BTS và BLACKPINK cũng đã thu được hơn 100 triệu lượt xem trên YouTube.
Nhóm nhạc BLACKPINK. (Ảnh: Vogue)
Tuy nhiên, K-pop vẫn chưa phải là chủ đạo ở Mỹ - thị trường âm nhạc ghi âm lớn nhất thế giới - theo Lee Hye-jin, trợ lý giáo sư về truyền thông tại Đại học Nam California. Cô nói rằng K-pop có một fandom khổng lồ và có ảnh hưởng để tăng doanh số bán album, nhưng vẫn thiếu sự phổ biến chung.
"Số lượng stream tương đối ít là minh chứng cho việc K-pop không được phổ biến rộng rãi" - Lee nói.
"Khi tôi dạy một khóa học về văn hóa đại chúng hoặc phương tiện truyền thông, chỉ khoảng 40% trong số họ thể hiện sự quan tâm đến K-pop".
Lee Hye-jin, trợ lý giáo sư về truyền thông tại Đại học Nam California.
Đồng tình với quan điểm này, Choi Joo-yeon, một người hâm mộ K-pop ở độ tuổi 20, nói với The Korea Times rằng phần lớn các nghệ sĩ K-pop thế hệ thứ tư - đặc biệt là các nhóm nhạc nam - không được công chúng biết đến nhiều ngay cả trong Hàn Quốc. Thuật ngữ nhóm thế hệ thứ tư thường được dùng để chỉ những nghệ sĩ bùng nổ trên sân khấu âm nhạc vào năm 2018 trở đi.
"Đối với tôi, dường như họ đang sống trong thế giới của riêng mình, chỉ có người hâm mộ của họ chiếm giữ" - Choi nói.
Nói về tương lai của K-pop tại Mỹ, Lee tại USC nhấn mạnh rằng BTS và BLACKPINK - hai nhóm nhạc K-pop lớn nhất hiện tại - là "yếu tố quyết định".
Các thành viên BLACKPINK. (Ảnh: Vogue)
Khả năng hợp tác giữa HYBE và SM mang tính quyết định
"Liệu tất cả các thành viên BTS có thể tái hợp vào năm 2025 hay không (như HYBE đã nói), và liệu cả bốn thành viên của nhóm nhạc nữ K-pop BLACKPINK có gia hạn hợp đồng với hãng thu âm YG Entertainment để tiếp tục hoạt động nhóm hay không là hai vấn đề lớn điều đó có thể đưa ra những gợi ý về tương lai gần của K-pop ở Hoa Kỳ" - cô nói - "Mọi con mắt của người Hàn Quốc hiện đang đổ dồn vào khả năng hợp tác giữa HYBE và SM. Nhưng sự hợp tác này ít có khả năng có tác động bao trùm đến sự phổ biến của K-pop tại thị trường Hoa Kỳ ngay bây giờ, mặc dù nó có thể có ảnh hưởng về lâu dài".
HYBE gần đây đã trở thành cổ đông lớn nhất của đối thủ SM sau khi mua 14,8% cổ phần của công ty từ người sáng lập Lee Soo-man. Nhà sáng lập 70 tuổi đã bán cổ phần của mình sau khi kết thúc hợp đồng với SM với tư cách là nhà sản xuất chính. HYBE hiện đang tham gia vào cuộc chiến giằng co với gã khổng lồ công nghệ Kakao - cổ đông lớn thứ hai - về quyền kiểm soát quản lý đối với SM.
Người sáng lập SM Entertainment Lee Soo-man (ảnh trái) và Chủ tịch HYBE Bang Si-hyuk (ảnh phải). (Ảnh: SM Entertainment, HYBE)
"Điều quan trọng hơn trận chiến HYBE-Kakao là bối cảnh văn hóa của thị trường Hoa Kỳ trong tương lai" - Lee nói thêm - "Thị hiếu âm nhạc của người nghe Hoa Kỳ sẽ thay đổi như thế nào và các nền tảng truyền thông xã hội khác nhau sẽ hoạt động như thế nào có thể quyết định tương lai của K-pop. Ngày nay, việc giành được trái tim của công chúng thậm chí còn là một thách thức đối với các ca sĩ Hoa Kỳ, vì vậy đối với K-pop -các ngôi sao nhạc pop, nhiệm vụ sẽ còn khó khăn hơn nữa".
Lee tin rằng K-pop nên tiếp tục nhắm đến thị trường Đông Nam Á: "Một khi một nhóm nhạc K-pop xây dựng được một fandom vững mạnh ở Đông Nam Á và chứng minh được mức độ nổi tiếng quốc tế của mình với lượt xem cao trên YouTube hoặc các thành tích định lượng khác, thì nhóm đó cũng có thể thu hút sự quan tâm của người dân ở Hoa Kỳ".
Điều quan trọng đối với ngành công nghiệp K-pop là hiểu được người hâm mộ quốc tế, những người có nhu cầu và sở thích khác nhau.
"Ở một quốc gia đa dạng về văn hóa như Mỹ, thế hệ trẻ thường mong đợi những người nổi tiếng tự lên tiếng và cân nhắc về các vấn đề xã hội đa dạng, từ nhân quyền đến các vấn đề môi trường" - Lee lưu ý - "Họ không giống như những người hâm mộ Hàn Quốc, những người chỉ muốn ca sĩ của họ tránh xa rắc rối và chú ý đến âm nhạc của họ. Tôi nghĩ rằng những khác biệt này nên được xem xét một cách tỉ mỉ để K-pop có thể nâng cao hơn nữa vị thế của mình trên trường quốc tế".
Nhà phê bình âm nhạc Kim Do-heon nói thêm rằng các công ty quản lý K-pop phải chăm sóc tốt hơn cho các thực tập sinh thần tượng của họ và phát triển một hệ thống tiên tiến hơn để ươm tạo họ.
"Họ cần một hệ thống có thể giúp các thực tập sinh thần tượng trở thành nghệ sĩ tài năng và độc lập" - Nhà phê bình âm nhạc Kim Do-heon - "Nhiều người vẫn chỉ ra rằng các công ty quản lý K-pop có quá nhiều quyền kiểm soát đối với ca sĩ của họ (về âm nhạc và cuộc sống cá nhân của họ)".
Thực tế, các nhãn hiệu K-pop từ lâu đã được ghi nhận là "bảo mẫu" cho các ca sĩ của họ bất kể tuổi tác của họ. Phần lớn trong số họ sản xuất âm nhạc và biên đạo vũ đạo cho các ngôi sao của họ, đồng thời áp đặt lệnh cấm hẹn hò hoặc các hình thức hạn chế khác hiếm thấy trong ngành giải trí của các quốc gia khác. Những thực hành này đã khiến một số nhà phê bình gọi họ là "những con rối".
"Họ có thể phải đổ nhiều công sức để mang lại một sự thay đổi có ý nghĩa và vượt qua định kiến" - Kim nói.
Kim Han-sol, một người hâm mộ K-pop ở độ tuổi 20, nói thêm: "Là một người hâm mộ K-pop lâu năm, tôi thường cảm thấy rằng vũ trụ K-pop thiên về các công ty hơn là nghệ sĩ và người hâm mộ. Tôi nghĩ rằng trọng tâm nên là đi đúng hướng để các ca sĩ của chúng ta có thể tỏa sáng hơn trên sân khấu".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!