Lý do cho nhận định trên là vì M\một mặt, thập kỷ này đánh dấu sự kết thúc sự thống trị của phim địa phương tại phòng vé - sau năm 1993, phim Hollywood chiếm thị phần lớn hơn. Mặt khác, những năm này chứng kiến sự bùng nổ của các bộ phim Hong Kong giàu trí tưởng tượng và đột phá, đề cập đến nhiều chủ đề theo nhiều phong cách khác nhau.
Những năm 1990 hiện được coi là thời kỳ hoàng kim cuối cùng của điện ảnh Hong Kong.
Thập kỷ này cũng thú vị vì sự vắng mặt của nhiều đại gia hạng nặng của ngành công nghiệp giải trí Hong Kong. Cụ thể, đó là khi Ngô Vũ Sâm chuyển đến Hollywood sau Hard Boiled năm 1992 và Châu Nhuận Phát tương đối ít hoạt động ở quê nhà trước khi đến Hoa Kỳ vài năm sau đó.
Đây cũng là khoảng thời gian mà những màn võ thuâtj chiến đấu thực tế của Hồng Kim Bảo đã khiến anh bị Trình Tiểu Đông và Viên Hoà Bình gạt sang một bên. Và ngay cả một tên tuổi như siêu sao Lưu Đức Hoa thời điểm đó, số lượng xuất hiện cũng đã giảm dần trong phần sau của thập kỷ.
Với bài viết naỳ, dành cho những khán giả đã từng yêu mến các bộ phim của Hong Kong, cùng nhìn lại những bộ phim và nhà làm phim Hong Kong huy hoàng của thập niên 1990 đầy hoài niệm.
Từ Khắc là động lực chính của thập kỷ
Những năm 1990 có lẽ sẽ không xảy ra đối với phim Hong Kong nếu không có Từ Khắc. Không ngoa khi nói rằng vị đạo diễn này đã hồi sinh ngành công nghiệp địa phương với hai loạt phim kinh điển Hoàng Phi Hồng và bộ ba Swordsman.
Từ Khắc nhận giải đạo diễn xuất sắc nhất cho Once Upon a Time in China tại Giải thưởng Điện ảnh Hong Kong lần thứ 11 năm 1992. (Ảnh: SCMP)
Từ Khắc đã đưa Lý Liên Kiệt trở thành một ngôi sao và biến việc bẻ cong giới tính thành một hiện tượng văn hóa bằng cách chọn Lâm Thanh Hà vào vai một anh hùng/nữ anh hùng hành động chuyển đổi giới tính.
Mặc dù chất lượng phim của Từ Khắc và ảnh hưởng của ông giảm sút trong nửa sau của thập kỷ, nhưng nghị lực không biết mệt mỏi và sự sẵn sàng nắm bắt cơ hội và thử nghiệm đã khiến ông trở thành nhà làm phim quan trọng nhất của thập niên 1990.
Cageman đã mang lương tâm xã hội vào các bộ phim thập niên 1990
Bộ phim tâm lý xã hội Cageman gần như đã bị lãng quên năm 1992 của Trương Trí Lương là một bộ phim được nhắc đến nhiều trong thập niên 1990, vì nó cho thấy phim Hong Kong vẫn có thể có lương tâm xã hội.
Một cảnh trong phim Cageman năm 1992. (Ảnh: Filmagica Productions)
Các đạo diễn Làn sóng mới đã làm những bộ phim hướng đến xã hội vào những năm 1980, nhưng sự bùng nổ thương mại vào đầu những năm 1990 đã khiến những tác phẩm như vậy gần như biến mất.
Câu chuyện có thật về 105 người đàn ông bị các nhà phát triển buộc phải rời khỏi những ngôi nhà thuê nhỏ bé giống như cái lồng của họ đã gây ấn tượng mạnh với khán giả và được ca ngợi trong suốt thập kỷ.
Bộ phim cũng đã có chiến thắng đậm đà khi đã giành được bốn Giải thưởng Điện ảnh Hong Kong.
Trần Khả Tân nhấn mạnh tính địa phương
Trong khi phim võ thuật giả tưởng và phim tâm lý tay ba đang tràn ngập các rạp chiếu phim, đạo diễn Trần Khả Tân được đào tạo ở Mỹ nảy ra một ý tưởng: tại sao không làm phim truyền hình chính thống về người Hong Kong hiện đại?
Đạo diễn phim Trần Khả Tân trong một cuộc phỏng vấn với Post năm 1995. (Ảnh: SCMP)
Tiếp theo là những bộ phim đương đại được dàn dựng đẹp mắt như He's a Woman, She's a Man. Phim của Trần Khả Tân hoàn toàn không phải là phim chính kịch hiện thực, nhưng chúng có rất nhiều tài liệu tham khảo và lịch sử địa phương và người xem có thể nhận ra chính họ trong đó.
Việc Trần Khả Tân thao túng lịch sử và những người nổi tiếng địa phương đã đạt đến đỉnh cao trong tác phẩm bẻ cong thời gian He Ain't Heavy, He's My Father.
Diễn viên được khán giả Hong Kong: Viên Vịnh Nghi và Mạc Văn Uý
Mặc dù Trương Mạn Ngọc là ngôi sao nữ được ca ngợi nhất của Hong Kong thời điểm đó nhưng hai nữ diễn viên khác là Viên Vịnh Nghi và Mạc Văn Uý lại là những cái tên được khán giả địa phương yêu thích.
Cả hai đều không phải ngôi sao điện ảnh và sự duyên dáng. Cụ thể, Viên Vịnh Nghi nổi tiếng là diễn viên rất khó làm việc cùng. Nhưng vẻ ngoài tomboy của Viên Viện Nghi khiến cô nổi bật, và cô ấy thường đóng những vai có tư tưởng độc lập cho các đạo diễn như Trần Khả Tân.
Trong khi đó, Mạc Văn Uý rất giống cô gái hàng xóm, và tính cách thân thiện của cô khiến cô được giới truyền thông yêu thích. Cô có những vai diễn nổi bật trong Những thiên thần sa ngã của Vương Gia Vệ và Category III spoof Viva Erotica của Nhĩ Đông Thăng.
Mạc Văn Uý nhận giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất cho phim Những thiên thần sa ngã tại Giải thưởng điện ảnh Hong Kong lần thứ 15, năm 1996. (Ảnh: SCMP)
Lý Liên Kiệt suýt cướp vương miện của Thành Long
Lý Liên Kiệt không thể chối cãi là gương mặt đại diện của điện ảnh Hong Kong vào đầu những năm 1990. Vào thời điểm đó, Lý Liên Kiệt nhanh chóng được nhắc đến với 2 diễn viên võ thuật đình đám là Thành Long và Lý Tiểu Long. Các bộ phim Hong Kong phát triển mạnh nhờ sự mới lạ và, dưới sự hướng dẫn của Từ Khắc, những màn biểu diễn wushu nhanh, trôi chảy và hoa mỹ của Lý Liên Kiệt trông đầy mê hoặc và hiện đại.
Lý Liên Kiệt trong hình ảnh Phương Thế Ngọc năm 1993. (Ảnh: Eastern Production Ltd.)
Các vai chính của anh ấy bao gồm huyền thoại võ thuật Hoàng Phi Hồng trong bộ phim Once Upon a time in China và Phương Thế Ngọc trong loạt phim cùng tên và Lý Liên Kiệt đã xuất sắc trong hầu hết các vai diễn được giao trước khi chuyển đến Mỹ vào năm 1998 với một vai phản diện trong Lethal Weapon 4.
Đỗ Kỳ Phong phát hiện ra mình là một đạo diễn
Vào đầu những năm 1990 Đỗ Kỳ Phong là nhà sản xuất thành công của những bộ phim siêu thương mại như bộ phim ăn khách A Moment of Romance của Lưu Đức Hoa. Nhưng ông đã kết thúc thập kỷ với tư cách là một đạo diễn, trở thành một nhân vật được yêu thích tại liên hoan phim thậm chí còn được các nhà phê bình châu Âu khó tính ngưỡng mộ vì cách tiếp cận sáng tạo của ông đối với việc làm phim theo thể loại này.
Đỗ Kỳ Phong có mối quan hệ tốt và điều này cho phép ông tự do khuyến khích các biên kịch và đạo diễn của mình đổi mới. Những bộ phim như Expect the Unexpected và A Hero Never Dies đã áp dụng những công thức thông thường một cách thông minh và đã thành công vang dội trong nước và được khán giả quốc tế yêu thích.
Đạo diễn Đỗ Kỳ Phong trong một cuộc phỏng vấn với Post năm 1999. (Ảnh: SCMP)
Công ty Milkyway Image của Đỗ Kỳ Phong đã trở thành thỏi nam châm thu hút những tài năng khác thường như nam diễn viên Lưu Thanh Vân.
Vương Gia Vệ vô tình trở thành ngôi sao nghệ thuật
Vương Gia Vệ luôn tuyên bố rằng ông đang cố gắng làm phim thương mại vào đầu những năm 1990, và có lẽ ông không phải là người không trung thực – Vương Gia Vệ không có mong muốn trở thành một anh hùng nghệ thuật và chỉ đơn giản làm theo bản năng của mình khi làm những bộ phim như Days of Being Wild và Chungking Express.
Vương Gia Vệ tại văn phòng của ông ở Kowloon City năm 1997. (Ảnh: SCMP)
Được các nhà phê bình quốc tế đánh giá cao nhờ khả năng biên tập hình elip và Vương Gia Vệ đã nhanh chóng trở thành nhân vật được yêu thích tại các liên hoan phim, mặc dù khán giả địa phương thường cảm thấy phim của ông quá nghệ thuật.
Vào cuối thập kỷ này, Vương Gia Vệ đã là một ngôi sao điện ảnh quốc tế.
Trịnh Y Kiện và Trần Tiểu Xuân dẫn đầu một thế hệ ngôi sao mới
Một thế hệ ngôi sao trẻ, bóng bẩy và thời trang mới đã nổi lên vào giữa những năm 1990, hướng đến việc thu hút khán giả trẻ Hồng Kông.
Thường bị chỉ trích về khả năng diễn xuất của mình, Trịnh Y Kiện đã giành được trái tim, nhưng không phải tâm trí, với vẻ ngoài điển trai và tủ quần áo thời trang, trong khi Trần Tiểu Xuân trông rắn rỏi hơn vì anh vốn là một cựu vũ công phụ họa. Trần Tiểu Xuân mang lại một chút gan góc cho các vai diễn anh thể hiện.
Trần Tiểu Xuân (ngoài cùng bên trái) và Trịnh Y Kiện (ở giữa) trong một cảnh phim Young and Dangerous (1996). (Ảnh: Golden Harvest)
Vương Tinh biết những gì công chúng muốn
Một số người có thể lập luận rằng Vương Tinh cực kỳ sung mãn là nhà làm phim có ảnh hưởng nhất thập kỷ – và họ có thể đúng. Ông rất xuất sắc trong việc làm những bộ phim hài dành cho giới bình dân, phim cấp III (hạn chế cho người xem từ 18 tuổi trở lên và nổi tiếng quá mức), phim truyền hình tay ba và phim võ thuật.
Nhà làm phim Vương Tinh trong một ảnh chụp năm 1998. (Ảnh: SCMP)
Kỹ năng của Vương Tinh là biết chính xác khán giả muốn gì và đáp ứng điều đó cho họ theo từng đợt – và anh ấy vẫn phát triển mạnh mẽ.
Lâm Thanh Hà trở thành biểu tượng LGBT
Nữ diễn viên Đài Loan Lâm Thanh Hà là một nữ diễn viên chính kịch lâu năm và là diễn viên chính trong các bộ phim truyền hình lãng mạn vào đầu những năm 1990. Nhưng chỉ trong vòng vài năm, cô đã là nữ ngôi sao hành động hàng đầu của Hong Kong và là một hiện tượng văn hóa với hàng loạt vai diễn "bẻ cong giới tính".
Lâm Thanh Hà trong một cảnh phim Swordsman II (1992). (Ảnh: Golden Princess Film Production)
Chỉ một thiên tài như Từ Khắc mới có thể nhìn thấy tiềm năng của Lâm Thanh Hà với tư cách là một nữ anh hùng chuyển giới trong Swordsman II, nhưng ngay cả ông cũng không chuẩn bị cho tình yêu cuồng nhiệt của công chúng dành cho tác phẩm của mình.
Lâm Thanh Hà đã ghép hình ảnh của mình vào một số vai diễn tương tự, thu hút được một lượng lớn người đồng tính theo dõi cô trong suốt chặng đường.
Phim cấp III là chủ đạo (trong một thời gian)
Yêu chúng hay khinh thường chúng thì phim cấp III - pha trộn tình dục nhẹ nhàng, máu me và bạo lực - rất phổ biến vào đầu những năm 1990. Hình ảnh như vậy chưa từng thấy trong các bộ phim Hong Kong trước đây và có cảm giác được giải phóng khỏi sự kiểm duyệt thuộc địa gắn liền với chúng.
Phim loại III có hệ thống ngôi sao riêng, tiêu biểu là Diệp Tử My và sau đó là Veronica "Ronnie" Diệp Ngọc Khanh, người đã đưa sự xuất hiện của cô thành công vang dội.
Diệp Ngọc Khanh trong một bức ảnh chụp năm 1994. (Ảnh: SCMP)
Vai chính của Huỳnh Thu Sinh là kẻ ăn thịt người "bánh bao thịt lợn" trong Chuyện chưa kể đã giúp anh phát triển hình ảnh trai hư của mình, và những ngôi sao khác như Nhậm Đạt Hoa thỉnh thoảng xuất hiện trong các bộ phim như Dr Lamb.
Nhưng đến năm 1995, công chúng không còn hứng thú với thể loại này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!