BSCKII. Nguyễn Bá Mỹ Nhi phẫu thuật bóc u xơ tử cung. Ảnh: Tuệ Diễm
Phẫu thuật cắt bỏ cả tử cung, ngăn chặn tình trạng tái phát
Ca phẫu thuật kéo dài 2 giờ đồng hồ, do BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi - Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa trực tiếp thực hiện. Phương án được đưa ra là rạch một đường mổ dọc, kéo trọn khối u tử cung ra ngoài, đồng thời sử dụng kẹp và dụng cụ phẫu thuật chuyên dụng để cắt toàn bộ tử cung. Sau hơn 2 giờ phẫu thuật, các bác sĩ đã đưa trọn vẹn khối u nặng 3,2kg ra khỏi cơ thể người bệnh. Mặc dù phải cắt bỏ toàn bộ phần tử cung đã bị xơ hóa nhưng người bệnh bảo tồn được 2 buồng trứng, không ảnh hưởng đến trực tràng, niệu quản, bàng quan. Bệnh nhân hồi phục nhanh sau mổ và xuất viện sau 4 ngày lưu viện.
Hồi phục sau ca mổ, bệnh nhân - chị Nguyễn Thị Minh (46 tuổi, Tiền Giang) kể, khối u xơ tử cung được các bác sĩ phát hiện từ 10 năm trước, khi chị thăm khám phụ khoa định kỳ. Do khối u còn nhỏ, lành tính và không có triệu chứng nên chị Minh được chỉ định tiếp tục theo dõi, không can thiệp. Một vài năm sau, khối u phát triển khá nhanh, các bác sĩ chỉ định phẫu thuật nhưng chị Minh trì hoãn cuộc mổ do điều kiện kinh tế khó khăn.
Tuy nhiên, sau 10 năm, khối u xơ tử cung phát triển nhanh, bụng chị Minh nhô cao, tương đương bụng bầu của thai phụ 28 tuần thai. Biến chứng của khối u khiến chị Minh gặp hàng loạt khó khăn trong đời sống sinh hoạt như táo bón kinh niên, tiểu nhắt, tiểu buốt.
Bụng bệnh nhân nhô cao tương đương thai 28 tuần tuổi. Ảnh: BVĐK Tâm Anh.
Chị Minh đến Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh thăm khám, kết quả siêu âm bụng ghi nhận tình trạng u xơ tử cung kích thước lớn. Khối u xơ nằm dưới lớp thanh mạc nên không có triệu chứng cảnh báo, khi phát triển kích thước lớn đã chèn ép nhiều cơ quan trong ổ bụng như thận, đại tràng, trực tràng, bàng quang gây tình trạng thận bên phải ứ nước độ 3, niệu quản giãn. Đây là nguyên nhân khiến chị bị táo bón, tiểu khó kéo dài, đảo lộn sinh hoạt cũng như cuộc sống. Nếu không được phẫu thuật sớm, tình trạng chèn ép đa cơ quan có thể gây suy thận và ảnh hưởng nhiều cơ quan khác.
Hội chẩn trước ca mổ, các bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh nhận định, vì khối đa nhân xơ quá to, tăng sinh mạch máu quá nhiều, bệnh nhân lớn tuổi đã có con, không còn kế hoạch sinh sản nên các bác sĩ quyết định cắt bỏ toàn bộ tử cung để ngăn chặn tình trạng tái phát.
Bác sĩ Mỹ Nhi chia sẻ, đây không phải là ca phẫu thuật u xơ tử cung lớn nhất được thực hiện tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM, nhưng là trường hợp đặc biệt vì người bệnh phát hiện bệnh cách đây 10 năm nhưng không có điều kiện can thiệp sớm. Nếu can thiệp từ trước, bác sĩ có thể mổ nội soi, bảo tồn được tử cung, tránh một cuộc phẫu thuật lớn với vết mổ hở.
Khối u khổng lồ được lấy ra từ bụng người bệnh sau 10 năm chịu đựng. Ảnh: BVĐK Tâm Anh
70-80% phụ nữ từ 50 tuổi trở lên có u xơ tử cung
U xơ tử cung là những khối tăng trưởng của mô cơ tử cung, có thể thay đổi về số lượng và kích thước, có thể là một hoặc nhiều u, kích thước các khối u xơ từ rất nhỏ (vài mm) đến rất lớn (vài chục cm).
U xơ tử cung thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi hoạt động tình dục, chiếm khoảng 30% ở phụ nữ trên 30 tuổi, nhưng tỷ lệ này tăng tới 70% đến 80% phụ nữ 50 tuổi trở lên.
U xơ tử cung có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau ở tử cung, thường được chia làm 3 nhóm. Nhóm 1 khối u nằm dưới thanh mạc, nhóm 2 nằm trong cơ tử cung và nhóm 3 ở dưới niêm mạc. Tùy vào vị trí và kích thước và số lượng của u xơ cơ tử cung có thể gây ra các triệu chứng như trằn đau, chèn ép vùng chậu và các cơ quan xung quanh, chảy máu tử cung bất thường.
Đa số các trường hợp u xơ cơ tử cung không gây triệu chứng, tuy nhiên u nằm trong lớp cơ thường phát triển nhanh, to ra và làm biến dạng tử cung, có thể gây rong kinh, cường kinh, rong huyết, thống kinh, tình trạng ra huyết kéo dài gây thiếu máu.
Phần lớn u lành tính, không gây nguy hiểm nếu được phát hiện và điều trị sớm bằng thuốc, điều trị bằng điện quang hoặc phẫu thuật. Bệnh lý u xơ nếu không điều trị sớm có thể gây cường kinh, rong kinh, đau bụng, sảy thai… U như một vật lạ nằm trong tử cung, ảnh hưởng đến sự làm tổ của phôi. Ngoài ra, u xơ tử cung còn chèn ép bàng quang, trực tràng, niệu quản gây ra các triệu chứng rối loạn tiêu hóa, tiết niệu, thận ứ nước, giao hợp đau, chèn ép tĩnh mạch đưa đến huyết khối… Ở mức độ nặng, u xơ tử cung hóa ác có thể tiến triển thành ung thư...
Trường hợp người bệnh có u xơ tử cung cần theo dõi định kỳ tối thiểu 6 tháng/lần hoặc tái khám ngay khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng cần điều trị như: cường kinh, rong kinh, tiểu rắt, tiểu buốt… Nếu ngưng việc thăm khám định kỳ, khối u phát triển quá lớn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm và gây khó khăn trong phẫu thuật.
Phương pháp điều trị tối ưu u xơ tử cung
BVĐK Tâm Anh áp dụng cá thể hóa điều trị u xơ tử cung bằng nhiều phương thức như: sử dụng thuốc, phẫu thuật nội soi bóc khối u bảo tồn tử cung, hay mổ mở… Lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu căn bệnh này phụ thuộc vào yếu tố: đặc điểm u, tuổi tác, nhu cầu sinh sản và nhu cầu cá nhân. Về phía cạnh y khoa, bác sĩ sẽ nỗ lực hạn chế cắt bỏ cơ quan nhưng vẫn đạt hiệu quả điều trị.
U xơ tử cung có tỷ lệ tái phát sau phẫu thuật, do đó cắt tử cung toàn phần là phương pháp triệt để loại bỏ hoàn toàn u xơ tử cung. Tuy nhiên, phương pháp chỉ định khi bệnh quá nghiêm trọng, không còn cách điều trị phù hợp. Phụ nữ Á Đông đa phần mong muốn giữ lại tử cung vì lo lắng nghĩ mình không còn hấp dẫn với chồng.
Phẫu thuật cắt u xơ tử cung bằng phương pháp nội soi là biện pháp thường được sử dung. Bác sĩ - phẫu thuật viên sẽ tạo một vết rạch nhỏ ở thành bụng để đưa ống nội soi ổ bụng được gắn camera, đầu có nguồn sáng để gắn vào ống nội soi và bơm khí CO2 vào khoang bụng tạo không gian và môi trường phẫu thuật. Ống nội soi được gắn camera có khả năng phóng đại nhiều lần giúp bác sĩ quan sát vị trí, kích thước khối u và tiến hành bóc tách.
Phương pháp phẫu thuật cắt u xơ tử cung hiện đại này mang lại rất nhiều ưu điểm nổi trội như: tính thẩm mỹ vì rạch đường mổ nhỏ kích cỡ 0,5-1 cm, không gây đau, không làm mất sức người bệnh nhiều. Sau khi phẫu thuật nội soi điều trị u xơ tử cung khoảng 6-12 tiếng, người bệnh có thể đi nhẹ nhàng và trở lại trạng thái bình thường sau 3-5 ngày, rút ngắn thời gian nằm viện còn 1-2 ngày.
Phẫu thuật nội soi điều trị u xơ tử cung là phương pháp chữa trị ít xâm lấn, sẹo thẩm mỹ cao, bác sĩ chỉ định cho những khối u có kích thước lớn hơn 5 cm và nhỏ hơn 10 cm.
Phụ nữ có thể phẫu thuật lấy thai kết hợp bóc u xơ tử cung nếu vị trí bóc u xơ thuận lợi gần đường mổ lấy thai và nguy cơ chảy máu hạn chế. Đây cũng là một trong những giải pháp tối ưu giúp chị em tránh trải qua nhiều cuộc mổ phức tạp. Chị em chỉ nên phẫu thuật thực hiện tại bệnh viện có đầy đủ trang thiết bị y tế hiện đại, đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, để ngăn ngừa biến chứng.
Thông tin cá thể hóa điều trị u xơ tử cung sẽ có trong chương trình tư vấn trực tuyến "Giải pháp tối ưu trong điều trị bệnh lý u xơ tử cung và các bệnh phụ khoa" vào 20h ngày 20/10 cùng các chuyên gia của Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Tâm Anh TP Hồ Chí Minh. Chương trình do Hệ thống BVĐK Tâm Anh kết hợp cùng Báo điện tử VTV tổ chức. Bạn đọc có băn khoăn về điều trị u xơ tử cung và bệnh lý phụ khoa, gửi ngay câu hỏi ngay dưới bài viết để được chuyên gia giải đáp.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!