Nghi vấn "giả mạo giấy tờ, chiếm đoạt tiền bồi thường thu hồi đất"?
Thời gian qua, một số cơ quan báo chí tại Việt Nam đã đăng tải câu chuyện về nghi vấn giả mạo giấy tờ, chiếm đoạt tiền bồi thường thu hồi đất, xảy ra tại Bình Dương.
Cụ thể, bà Bồ Thị Thu, là mẹ bà Bồ Thị Kim Loan (sinh năm 1968) và bà Bồ Thị Kim Anh (sinh năm 1961) trú tại TP Thuận An, tỉnh Bình Dương có 1 thửa đất thuộc ấp 4 xã An Phú (nay là phường An Phú, TP Thuận An, tỉnh Bình Dương) với diện tích 9.718m2. Thửa đất này được UBND huyện Thuận An (nay là TP Thuận An) cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 1998 cho gia đình bà Bồ Thị Thu. Ở gần đó, có hộ gia đình bà Võ Kim Liên (sinh năm 1948) - là họ hàng với gia đình bà Thu, có 1 thửa đất với diện tích 8.239m2 được UBND huyện Thuận An (nay là TP Thuận An) cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 1998.
Ngày 27/01/2004, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 658/QĐ-CT về việc thu hồi đất do các hộ gia đình, cá nhân đang quản lý, sử dụng giao cho Công ty Becamex để bồi thường trong khu dân cư Việt Sing. Nội dung là giao cho Công ty Thương mại - Đầu tư và phát triển (Becamex) quản lý toàn bộ diện tích đất thu hồi nêu trên để tổ chức kiểm kê, xác minh nguồn gốc đất đai trên 342 thửa, làm cơ sở bồi thường đất và tài sản cho người bị thu hồi theo quy định của pháp luật hiện hành... Danh sách kèm theo quyết định này có tên Bồ Thị Thu (số thứ tự trong danh sách là 82, số hồ sơ 94, diện tích thu hồi và đã đền bù 9.718m2) và Võ Kim Liên (số thứ tự trong danh sách là 58, số hồ sơ 76, diện tích thu hồi và đã đền bù 8.239m2). Ngày 02/04/2004, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 2926/QĐ-CT thu hồi 66 Giấy CNQSDĐ, giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 81/QSDĐ/2004 cho Công ty Becamex IDC Corp (trong đó có thu hồi Giấy CNQSDĐ của bà Bồ Thị Thu và bà Võ Kim Liên).
Theo thông tin từ các bà, do không biết chính xác diện tích đất của gia đình bị thu hồi toàn bộ hay không, vì một số phần đất còn để trống cho đến nay; vì thế, mãi tới năm 2019, trong quá trình đi làm thủ tục để xin cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với phần đất của hộ gia đình, các bà Loan, Kim Anh, Kim Liên mới được chính quyền TP Thuận An, Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh Bình Dương thông báo bằng văn bản cho biết thửa đất đứng tên hộ gia đình bà Bồ Thị Thu và bà Võ Kim Liên đã bị UBND tỉnh Bình Dương thu hồi và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên 2 bà trên cũng đã bị thu hồi từ những năm đó.
Đáng chú ý, cơ quan chức năng còn cung cấp Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất - được xác nhận bởi UBND xã An Phú, cho thấy bà Bồ Thị Thu và bà Võ Kim Liên đã chuyển nhượng 2 mảnh đất cho 2 người là ông Bùi Quang Chiến và ông Nguyễn Văn Hoàng - là 2 cán bộ công tác tại Công ty Becamex. Trong Hợp đồng đó, có chữ ký của các thành viên trong gia đình 2 bà Thu và Liên. Trong khi bà Bồ Thị Thu đã mất, cả 2 người thừa kế hợp pháp là bà Loan, Kim Anh đều khẳng định chưa từng ký vào bất cứ văn bản chuyển nhượng quyền sử dụng đất nào. Tương tự, bà Võ Kim Liên cũng khẳng định chưa từng ký chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho bất cứ ai.
Từ đó, từ năm 2019 đến nay, hai gia đình đã nhiều lần gửi đơn thư phản ánh, kêu cứu, đơn tố cáo lên nhiều cơ quan chức năng, tới cơ quan thông tấn báo chí, tố cáo việc chữ ký bản thân có dấu hiệu bị các cán bộ của Becamex kể trên giả mạo để chiếm đoạt tiền đền bù thu hồi đất.
Thông tin phản hồi từ Công ty Becamex IDC Corp
Để làm rõ hơn câu chuyện, phóng viên Thời báo VTV đã liên hệ với Tổng Công ty Becamex IDC Corp để tìm câu trả lời.
Chia sẻ với phóng viên Thời báo VTV, đại diện Lãnh đạo Tổng công ty Becamex IDC cho biết đã thông tin chi tiết về vụ việc kể trên tại Báo cáo số 35/2024/BC/IDC-QLĐĐ ngày 15/7/2024 cho UBND tỉnh Binh Dương.
Lãnh đạo Becamex IDC Corp cho biết: Trong báo cáo nêu rõ 'Hai bên đồng ý ký vào hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất (đất sản xuất nông nghiệp) có sự chứng kiến và xác nhận của chính quyền địa phương. Bên chuyển nhượng đã hoàn thành việc giao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Tổng công ty và Tổng công ty cũng đã hoàn tất việc thanh toán tiền chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho bà Thu, bà Liên theo thỏa thuận ghi trong hợp đồng, thì nay bà Thu - bà Liên lại khiếu nại rằng hợp đồng, chữ ký là giả mạo là không có cơ sở'.
Theo thông tin từ phía Tổng công ty Becamex IDC, ở thời điểm đàm phán với các cá nhân, hộ gia đình, việc đền bù giải tỏa, thu hồi đất thực hiện dự án Việt Sing theo 2 hình thức:
1/ Thực hiện việc đền bù, giải phóng mặt bằng theo đơn giá quy định của nhà nước (thời điểm đó giá đền bù đất nông nghiệp là 35.000 đồng/m2) và được hưởng các chính sách về hỗ trợ tái định cư; hoặc
2/ Thoả thuận với người dân bằng hình thức chuyển quyền sử dụng đất.
Như vậy trường hợp của bà Thu, bà Liên thực hiện theo thoả thuận với Tổng công ty chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Các hợp đồng chuyền nhượng quyền sử dụng đất được các bên ký và có sự xác nhận của UBND xã An Phú. Trong đó chỉ rõ bà Bồ Thị Thu chuyển nhượng 9.718m2, loại đất công nghiệp với giá 1.166.160.000 đồng (tương đương 120.000 đồng/m2) còn bà Võ Kim Liên chuyển nhượng 8.239m2, loại đất trồng cây hàng năm (ĐM), với giá 988.680.000 đồng (tương đương 120.000 đồng/m2).
Vì đây là hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo dạng thoả thuận chứ không phải thực hiện chính sách bồi thường của nhà nước nên bà Bồ Thị Thu và bà Võ Kim Liên không được hưởng các chính sách đền bù, hỗ trợ và tái định cư theo qui định.
Vế tiến trình thực hiện dự án Việt - Sing, đại diện Becamex IDC Corp chia sẻ:
- Ngày 1/3/2001, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 592/UB.SX về việc thuận chủ trương quy hoạch 200 ha đất tại 2 xã Thuận Giao, An Phú thuộc huyện Thuận An, theo đề nghị của Công ty TM-ĐT&PT Bình Dương (nay là Tổng công ty Becamex IDC Corp) để thực hiện dự án tái định cư, khu nhà ở công nhân, cơ sở hạ tầng, công trình công cộng…;
- Được sự cho phép của Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương tại văn bản số 594/UB.SX ngày 01/3/2001, theo đó giao cho Công ty Thương mại – Đầu tư và Phát triển Bình Dương (Becamex Corp) phối hợp với Ủy ban nhân dân huyện Thuận An thỏa thuận với các hộ dân trong khu vực chuyển nhượng quyền sử dụng đất và đền bù giải phóng mặt bằng, cụ thể là trường hợp của bà Thu và bà Liên.
Văn bản của UBND tỉnh Bình Dương chấp thuận chủ trương cho Becamex Bình Dương thực hiện Dự án Việt - Sing
- Căn cứ theo Luật đất đai 1993 quy định về việc cá nhân, hộ gia đình được quyền chuyển sử dụng đất, còn ở thời điểm này, do luật không hướng dẫn cụ thể việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp giữa tổ chức và hộ gia đình, cá nhân. Để thực hiện theo chủ trương của UBND tỉnh BÌnh Dương, Tổng Công ty Becamex IDC đã ủy quyền cho ông Bùi Quang Chiến tại Giấy Ủy quyền ban hành ngày 8/11/2002 và ông Nguyễn Văn Hoàng tại Giấy Ủy quyền ban hành ngày 19/4/2022 – lúc đó là Cán bộ của Tổng Công ty được trực tiếp thương lượng, ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chi trả tiền chuyển nhượng đối với 2 hồ sơ có tên bà Bồ Thị Thu và bà Võ Kim Liên.
- Trên cơ sở đó, ngày 2/4/2004, UBND tỉnh Bình Dương đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty TM-ĐT&PT Bình Dương (Becamex Corp) – nay là Tổng công ty Becamex IDC, trong đó bao gồm cả thửa đất của bà Thu và thửa đất của bà Liên đã chuyển nhượng. Theo Tổng công ty Becamex IDC, liên quan vụ việc kể trên, các cán bộ của Công ty Becamex đã thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ theo ủy quyền của cấp trên.
2 Thửa đất từng thuộc về bà Bồ Thị Thu và bà Võ Kim Liên trong khu Dự án Việt – Sing theo quy hoạch hiện tại được dành để xây trường học và đường giao thông.
Về lý do thửa đất của bà Thu và bà Liên được thu hồi đã lâu nhưng chưa xây dựng, phía Tổng Becamex IDC cũng cung cấp cho phóng viên Thời báo VTV bản đồ điều chỉnh tổng thể quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Khu định cư Việt – Sing được cấp có thẩm quyền phê duyệt, thể hiện các thửa đất từng thuộc về bà Bồ Thị Thu và bà Võ Kim Liên được quy hoạch làm trường học, một phần làm đường giao thông, nhà ở xã hội…. Tổng công ty cũng đã bàn giao quỹ đất này cho UBND thành phố Thuận An để tiến hành đầu tư xây dựng trường học theo đúng qui hoạch được duyệt. Và việc triển khai xây dựng phụ thuộc vào nhu cầu và cân đối vốn đầu tư của UBND Thành phố Thuận An.
Về nghi vấn giấy tờ có chữ ký và lăn tay của các thành viên trong gia đình 2 bà Thu - Liên bị làm giả, Tổng công ty Becamex IDC cung cấp Công văn số 4119/UBND-BTCD của UBND tỉnh Bình Dương.
Trong đó, UBND tỉnh Bình Dương có cho biết Công an TP Thuận An, Công an tỉnh Bình Dương xác định không có dấu hiệu làm giả giấy tờ, từ đó ra quyết định không khởi tố vụ án giả mạo giấy tờ, lừa đảo chiếm đoạt tiền bồi thường thu hồi đất theo đơn tố cáo của gia đình 2 bà Thu - Liên.
Người dân còn câu hỏi chờ được cơ quan chức năng trả lời
Chia sẻ với phóng viên Thời báo VTV sau khi biết kết luận của Công an TP Thuận An, Công an tỉnh Bình Dương và UBND tỉnh Bình Dương trong Công văn số 4119/UBND-BTCD, gia đình 2 bà Thu - Liên khẳng định không hề ký vào Hợp đồng chuyển nhượng và mong muốn câu trả lời cụ thể, rõ ràng hơn từ phía cơ quan chức năng.
Gia đình các bà Võ Kim Liên (trái) và Bồ Thị Kim Loan (phải) vẫn chờ đợi thêm những câu trả lời từ phía cơ quan chức năng.
Bà Loan bày tỏ mong muốn có Cơ quan giám định khác giám định lại nhằm thể hiện tính khách quan và chính xác của hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất năm 2022 có liên quan đến gia đình các bà.
Đáng chú ý, gia đình 2 bà Thu - Liên có cung cấp cho phóng viên Thời báo VTV 01 giấy ly hôn của bà Võ Kim Liên và chồng là ông Lê Hùng Minh từ năm 1983, được TAND Thị xã Thuận An (cũ) cấp sao lục ngày 15/8/2019.
Theo bà Loan, sau khi ly hôn với bà Liên, ông Lê Hùng Minh bỏ đi nơi khác sinh sống và đã mất. Tuy nhiên, trong bản hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất của bà Võ Kim Liên vẫn có chữ ký của ông Lê Hùng Minh (?) Bên cạnh đó, từ những nguồn thông tin khác thu thập được, đại diện 2 gia đình cho biết cơ quan chức năng không cung cấp bản gốc Hợp đồng chuyển nhượng sử dụng đất của bà Võ Kim Liên; trong khi đó, giám định dựa trên bản photo chỉ có giá trị tham khảo.
Bà Võ Kim Liên và ông Lê Hùng Minh đã ly hôn từ năm 1983
Hợp đồng chuyển nhượng đất của bà Võ Kim Liên vẫn có chữ ký của ông Lê Hùng Minh
Nói về quá trình giải quyết của cơ quan điều tra, bà Loan cho biết, ngày 3/2/2023, Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Bình Dương có kết luận số 504/KL-KTHS và 505/KL-KTHS kết luận rằng: Chữ ký, chữ viết họ và tên, dấu vân tay của bà Võ Kim Liên, bà Bồ Thị Kim Anh, bà Bồ Thị Kim Loan… trên các Hợp đồng so sánh với mẫu so sánh là cùng một người ký, viết và in ra. Từ căn cứ thu thập được ở các Kết luận giám định này, Cơ quan điều tra Công an TP Thuận An xác định không có sự việc ông Bùi Quang Chiến, Nguyễn Văn Hoàng có hành vi làm giả hợp đồng. Ngày 22/4/2024, Cơ quan cảnh sát điều tra ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự vụ án theo đơn tố giác của các bà.
Bà Loan cho biết, toàn bộ quá trình giải quyết vụ việc, Cơ quan điều tra Công an TP Thuận An, tỉnh Bình Dương không gửi thông báo kết luận giám định của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Bình Dương về chữ viết, chữ ký và dấu vân tay trên các hợp đồng chuyển nhượng sử dụng đất cho gia đình bà; không giao kết quả giải quyết tố giác về tội phạm là quyết định không khởi tố vụ án cho gia đình bà.
Từ đó, gia đình 2 bà Thu - Liên cho rằng đã bị Cơ quan điều tra Công an TP Thuận An bỏ qua Quyền khiếu nại và được giải quyết khiếu nại, kiến nghị khởi tố theo quy định cụ thể ở Điều 32, Điều 56, Điều 145, Điều 147 trong Bộ Luật tố tụng hình sự; bị bỏ qua Quyền yêu cầu giám định lại theo Điều 211, Điều 214 trong Bộ Luật tố tụng hình sự.
Được biết, hiện tại gia đình 2 bà Thu - Liên đang tiếp tục gửi đơn phản ánh, khiếu nại tới các cơ quan chức năng để tìm câu trả lời.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!