Với tổng mức đầu tư hơn 89 tỷ đồng, công trình Hồ chứa nước Đất Dốc tọa lạc tại Khu vực Đất Dốc thuộc Vườn Quốc gia Côn Đảo, huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được thiết kế xây dựng 1 hồ chứa nước gồm 2 tuyến đập và 2 hồ chứa nước theo chế độ điều tiết năm với tổng dung tích của 2 hồ chứa 170.000m3.
Đây là công trình cấp III, thuộc mục tiêu phục vụ nông nghiệp và phát triển nông thôn, được kỳ vọng sẽ bổ sung, tăng cường dự trữ nguồn nước ngọt trên đảo để phòng cháy chữa cháy rừng kết hợp tạo nguồn nước ngọt để phục vụ nước sinh hoạt cho người dân trên đảo và khách tham quan du lịch; ứng phó biến đổi khí hậu, nước biển dâng; cải thiện môi trường sinh thái, tạo cảnh quan phục vụ du lịch. Công trình được giao cho Chi nhánh Miền Nam - Công ty TNHH Tư vấn Trường Đại học Thủy lợi thực hiện việc tư vấn thiết kế và tư vấn giám sát và Công ty TNHH Xây dựng Thành Lợi chịu trách nhiệm thi công.
Vị trí sạt lở tại công trình hồ Đất Dốc.
Tuy nhiên, đưa vào tích nước thử nghiệm chưa được bao lâu thì vào lúc 16h30 ngày 20/7/2024, đập 2 bị rò rỉ nước tại hạ lưu thân đất, tại cao độ +8m. Sau khi phát hiện sự cố, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Côn Đảo đã huy động các đơn vị Bộ đội C9, C10 đang đóng quân tại khu vực cùng với nhà thầu thi công tiến hành kiểm tra, gia cố rò rỉ. Đồng thời tiến hành xả đập để đảm bảo an toàn hồ đập và các công trình vùng hạ lưu. Đến khoảng 22h cùng ngày thì đập 2 hồ chứa nước Đất Dốc bị sụt lún và sạt lở.
Công trình hồ chứa nước ngọt Đất Dốc tại huyện Côn Đảo đang trong giai đoạn tích nước, thử tải thì đã xảy ra sự cố sạt lở.
Kết quả ghi nhận thực địa cho thấy vị trí sụt lún và sạt lở tại cuối đập Đất Dốc 2 là khu vực giao giữa đập đất và đồi cát. Đập bị sụt lún có chiều ngang khoảng 6m, chiều sâu sụt giữa thượng lưu và hạ lưu chênh lệch khoảng 1,8m, mặt đường bê tông tại vị trí sụt lún đã nứt gãy dài khoảng 7m. Tại cao độ +13m có một hố sụt đường kính khoảng 1,7m, vị trí hố đã được đất sạt lấp kín. Hiện trạng nước trong hồ chứa đã xả từ cao độ +17.6m xuống cao độ +12m, chiều sâu nước thấp nhất đáy hồ còn lại khoảng 6m nước. Ở phía hạ lưu tại cao độ +8m vẫn còn rò rỉ nước chảy. Tới chiều ngày 22/7/20024, mặc dù đáy hồ hết nước nhưng nước từ đồi cát vẫn chảy ra từ thân đập.
Các lực lượng được huy động để ứng phó sự cố sạt lở.
Tại báo cáo gửi UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, ông Nguyễn Khắc Pho - Giám đốc Ban Quản lý Vườn Quốc gia Côn Đảo cho biết, ngày 21 và 22/7/2024, Vườn Quốc gia Côn Đảo cùng với các đơn vị tư vấn thiết kế, giám sát, thẩm tra, đơn vị thi công, Phòng Tài nguyên - Môi trường và Phòng Kinh tế huyện Côn Đảo đã tiến hành khảo sát thực tế. Qua đó sơ bộ nhận định nguyên nhân chủ quan dẫn tới sự cố trên do "…việc thiết kế màng chống thấm GLC tại các vị trí đồi cát cao 17.1m thấp hơn cao trình đỉnh tràn 17.6m là không phù hợp".
Các lực lượng được huy động để ứng phó sự cố sạt lở.
Từ tháng 12/2023 đến thời điểm xảy ra sự cố, nhà thầu tư vấn thiết kế vẫn chưa lập và bàn giao quy trình tích nước, thử tải cho đơn vị thi công, nên khi lượng mưa lớn tràn về hồ chứa làm tăng tải trọng đột ngột, dẫn đến sự cố trên. Bên cạnh đó, cộng với nguyên nhân khách quan do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, mưa lớn liên tục nhiều ngày từ ngày 13 đến ngày 20/7/2024 trên khu vực Côn Đảo, dẫn đến lưu lượng nước mưa về 2 hồ chứa tăng nhanh, mực nước vượt ngưỡng tràn 17.6m.
Trong khi đó, việc xả cống thoát nước tại 2 hồ chứa nói trên không thể mở đồng loạt hết công suất thiết kế vì sẽ đe dọa đến tính mạng con người và một số công trình vùng hạ lưu phía dưới Hồ chứa nước Đất Dốc như: doanh trại quân đội của Đại đội 9, Resort Sixsen Côn Đảo, đường giao thông Cỏ Ống… Báo cáo của Ban Quản lý Vườn Quốc gia Côn Đảo cũng chưa có những đánh giá về chất lượng công trình.
Công trình hồ chứa nước Đất Dốc tại huyện Côn Đảo và đang trong giai đoạn tích nước, thử tải thì đã xảy ra sự cố sạt lở
Báo cáo từ Ban Quản lý Vườn Quốc gia Côn Đảo cũng cho biết, để khắc phục sửa chữa sự cố nói trên phải chờ đến mùa khô năm 2025 mới có thể thi công.
Được biết, liên quan đến những sự cố công trình xây dựng như trên, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ có trách nhiệm chủ trì giải quyết. Trong đó, UBND tỉnh sẽ xem xét, quyết định dừng, tạm dừng thi công hoặc khai thác sử dụng đối với hạng mục công trình, một phần hoặc toàn bộ công trình tùy theo tính chất, mức độ và phạm vi ảnh hưởng của sự cố. Xem xét, quyết định việc phá dỡ, thu dọn hiện trường sự cố nhằm đảm bảo an toàn cho người, tài sản, công trình và các công trình lân cận.
Hiện trường sự cố phải được các bên liên quan chụp ảnh, quay phim, thu thập chứng cứ, ghi chép các tư liệu cần thiết phục vụ công tác giám định nguyên nhân và lập hồ sơ sự cố trước khi phá dỡ, thu dọn.
Thông báo kết quả giám định nguyên nhân sự cố cho chủ đầu tư, yêu cầu đối với chủ đầu tư, chủ sở hữu hoặc các bên có liên quan phải thực hiện để khắc phục sự cố. Đồng thời xử lý trách nhiệm của các bên có liên quan theo quy định của pháp luật. Căn cứ điều kiện thực tế của địa phương, ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể phân cấp cho ủy ban nhân dân cấp huyện chủ trì giải quyết đối với sự cố công trình xây dựng cấp II, cấp III trên địa bàn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!