Học sinh trên cả nước đã bước vào kỳ nghỉ hè được gần một tháng nay. Ngoài thời gian cả gia đình cùng nhau nghỉ ngơi, đi du lịch, chắc chắn việc tìm nơi sinh hoạt hè cho con là bài toán đau đầu của nhiều bậc cha mẹ. Thay vì để các con lang thang ở nhà một mình, hoặc lại xem tivi hay dán mắt vào màn hình điện thoại, máy tính thì trại hè đang là một phương án nhiều phụ huynh có điều kiện tìm đến. Phụ huynh mong muốn con em mình vừa được chơi vừa được học những kĩ năng mềm để trưởng thành hơn. Có cầu ắt có cung, từ đó, các loại trại hè nở rộ. Tuy nhiên, không phải trại hè nào cũng được xây dựng một cách bài bản và khoa học, thậm chí đem đến rủi ro, tác dụng ngược tới chính những đứa trẻ tham gia. Và đó là câu chuyện được bàn tới trong Chuyện nóng của Chuyển động 24h trưa 21/6.
Cuối tuần qua, vụ việc một bé trai nghi bị bạn đánh khi tham gia khóa tu mùa hè ở chùa Cự Đà, huyện Thanh Oai, Hà Nội đã gây xôn xao mạng xã hội. Theo lời kể của phụ huynh cháu bé, gia đình chị đã đăng ký khóa tu mùa hè 5 ngày cho con. Sau khi con tham gia khóa học, gia đình phát hiện tay trái của cháu có vết sưng to. Con chị cho biết do trong khóa đã xảy ra xô xát nên dẫn tới thương tích. Sau vụ việc, chùa Cự Đà đã ra thông báo dừng vĩnh viễn tất cả các khóa tu. Thời gian tới, Ban Tôn giáo Hà Nội cũng sẽ có đoàn kiểm tra công tác tổ chức các khóa tu trong dịp hè trên địa bàn thành phố, trong đó tập trung vào các khóa tu có từ 200 khóa sinh trở lên.
Vụ việc này đến nay đã tạm khép lại. Nhưng việc cho con nghỉ hè theo cách nào vẫn sẽ là câu chuyện được vị phụ huynh trong câu chuyện này và các bậc phụ huynh khác phải nhắc đến và bàn tới ở những kỳ nghỉ hè tiếp theo.
Theo ước tính của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, trung bình mỗi mùa hè, các học kỳ quân đội thu hút từ 100 - 600 em, học kỳ công an từ 100 - 300 em, còn khóa tu mùa hè là từ 300 đến hàng nghìn em. Những mô hình này khi các em tham gia đa phần đều sẽ ăn ở nội trú, các em sẽ có khoảng thời gian rời xa vòng tay cha mẹ, học cách tự lập hoàn toàn dưới sự quản lý của ban tổ chức.
Không ít phụ huynh sốt sắng đi tìm thông tin về các hoạt động trại hè dành cho lứa tuổi con mình qua các trang mạng. Ngược lại, cũng đã có những đơn vị tổ chức còn chủ động liên hệ với phụ huynh để mời chào đăng ký cho con em tham gia. Việc lựa chọn một trại hè có phù hợp cho con hay không lúc này phụ thuộc hết vào mức độ chu đáo của cha mẹ. Nếu vội vàng chỉ muốn có một chỗ nghe có vẻ hay để lấp thời gian hè của con, rủi ro sai lầm là khá cao. Còn nếu đủ quan tâm để nghiên cứu kĩ chương trình, tham khảo ý kiến những người từng tham gia, hoặc đến tận nơi để tự trải nghiệm thì chắc chắn sẽ biết thế nào là phù hợp. Đáng buồn nhất, thay vì có những trải nghiệm vui, khỏe và bổ ích, một số lựa chọn sai của cha mẹ đã khiến trẻ thậm chí phải đối mặt với những hệ quả không mong muốn.
NHỮNG TRẢI NGHIỆM KHÔNG MONG MUỐN TRONG TRẠI HÈ
Nghiện game không thể nào cai, em Đinh Đức Anh, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội từng được mẹ đăng ký cho tham gia khóa trại hè quân đội trong một tuần, với kỳ vọng cậu có thể rèn luyện tính kỷ luật, tránh xa các thiết bị điện tử, trò chơi online. Tuy nhiên, thứ mà em nhận lại được lại khác xa với kỳ vọng của phụ huynh.
Sự không hiệu quả của một số khóa trại hè cũng được thể hiện qua rất nhiều bài post, bình luận của phụ huynh trên mạng xã hội. Nghiêm trọng hơn, một số em còn gặp những bất ổn về tâm lý sau khi tham gia trại hè.
Em Đức Anh được mẹ cho tham gia khóa trại hè nhưng thứ mà em nhận lại được lại khác xa với kỳ vọng của phụ huynh.
Tiến sĩ tâm lý học Lê Thị Huyền Trang chia sẻ: "Rất nhiều bố mẹ cho các con tham gia trại hè bởi vì họ kì vọng rằng khi tham gia trại hè con sẽ cải thiện các vấn đề của con. Ví dụ như con có rối loạn lo âu thì bố mẹ mong muốn rằng con sẽ có bạn, cải thiện kĩ năng giao tiếp rồi mạnh dạn hơn trong các mối quan hệ xã hội. Nhưng khi mà các con đến nơi, với số lượng người quá đông như thế, các con bị choáng ngợp, cảm thấy sợ hãi, bất an khi ở chung với người lạ mà không có sự hỗ trợ của bố mẹ".
Một chuyên gia tâm lý khác cũng từng chia sẻ trên phương tiện truyền thông về việc đã tiếp nhận cả chục ca trẻ bị vấn đề tâm lý sau khi tham gia trại hè. Trong đó có trường hợp một cậu bé 15 tuổi do từng bị bạn cướp đồ, bắt nạt trong trại, nên đã xuất hiện những biểu hiện bất thường như lấy trộm đồ, bỏ học và cào cấu người xung quanh và bản thân. Chuyên gia tâm lý phải can thiệp 6 tháng những hành vi này mới tạm dừng.
Một số em còn gặp những bất ổn về tâm lý sau khi tham gia khóa trại hè.
Sau một số vụ việc đáng tiếc liên quan đến trẻ em khi tham gia trại hè, Cục Trẻ em cũng đã lên tiếng cảnh báo về việc phát hiện một số trại hè có vấn đề về cơ sở vật chất, nội dung chương trình chưa bảo đảm an toàn. Theo đại diện Cục, nếu đơn vị tổ chức trại hè không có đủ các kiến thức cần thiết, trẻ em có thể gặp rủi ro liên quan đến vấn đề ngộ độc thực phẩm, đuối nước, tai nạn thương tích hay bị xâm hại.
CÁCH LỰA CHỌN TRẠI HÈ PHÙ HỢP
Không thể phủ nhận trại hè là hoạt động hữu ích để thanh thiếu niên có thể trang bị thêm những kỹ năng cần thiết bên ngoài sách vở và giúp các em tránh sa đà vào các thiết bị điện tử khi được nghỉ học dài ngày.
Một mùa hè đáng nhớ có thể được tạo nên từ chính những sự trải nghiệm về cuộc sống như tìm hiểu về tự nhiên, thiên nhiên, học các kỹ năng sinh tồn trong mọi hoàn cảnh, làm quen với những người bạn mới hay học một môn nghệ thuật nào đó. Đó sẽ trở thành những kỷ niệm đẹp và có thể nuôi dưỡng những ước mơ nghề nghiệp trong tương lai.
Nhưng những lợi ích này chỉ có thể đạt được khi phụ huynh lựa chọn được trại hè đảm bảo sự an toàn, có nội dung phù hợp với lứa tuổi và sự phát triển của các em. Vậy làm thế nào để các bậc cha mẹ có thể sáng suốt tìm ra nơi gửi gắm con trong dịp hè, phóng viên Chuyển động 24h đã có cuộc trao đổi về vấn đề này với bác sĩ Nguyễn Trọng An, Nguyên Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ và Chăm sóc trẻ em - Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội.
Bác sĩ Nguyễn Trọng An, Nguyên Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ và Chăm sóc trẻ em - Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (bên trái).
Thực tế thật khó để trong một thời gian ngắn vài ngày đến vài tuần mà kỳ vọng con mình có thể hình thành những kỹ năng, những phẩm chất tốt ngay. Điều đó sẽ là cả một quá trình, trong đó sự giáo dục và sát cánh của gia đình và nhà trường mới là yếu tố then chốt. Vậy nên, không nên đặt quá nhiều kỳ vọng mà hãy tìm những nơi đặt yếu tố an toàn lên hàng đầu để trao gửi con em mình. Cũng đừng vì những hạt sạn mà để cho hành trình trải nghiệm của con bị gián đoạn chỉ vì những trại hè không đảm bảo chất lượng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!