Một đoạn cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn. (Ảnh: Báo Đầu tư)
Bộ Xây dựng vừa trình Thủ tướng Chính phủ báo cáo nghiên cứu đầu tư mở rộng các đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 và giai đoạn 2021 - 2025 theo quy mô cao tốc hoàn chỉnh.
Theo quy hoạch, tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông có điểm đầu tại cửa khẩu Hữu Nghị, tỉnh Lạng Sơn, điểm cuối tại thành phố Cà Mau, tổng chiều dài khoảng 2.055 km (chiếm 22% tổng chiều dài mạng lưới cao tốc), quy mô từ 6 - 12 làn xe.
Đến nay, toàn tuyến đã đưa vào khai thác 1.206 km, 834 km còn lại đang thi công (hoàn thành năm 2025, trừ đoạn cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng dài 43 km).
Trong đó, một số đoạn đã đầu tư, khai thác với quy mô 4 - 6 làn xe đầy đủ. Hiện đoạn Cao Bồ - Mai Sơn đang được mở rộng từ 4 lên 6 làn xe (hoàn thành năm 2026), đoạn Cam Lộ - La Sơn đang được mở rộng từ 2 lên 4 làn xe hoàn chỉnh (hoàn thành năm 2026), đoạn TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây đang đề xuất mở rộng lên 6 - 8 làn xe, đoạn Trung Lương - Mỹ Thuận đã quyết định chủ trương đầu tư mở rộng lên 6 làn xe.
Do một số đoạn cao tốc Bắc - Nam phía Đông trên đã và đang được đầu tư trong các dự án khác nhau, nên Bộ Xây dựng chỉ tập trung nghiên cứu phạm vi mở rộng 1.163 km đường cao tốc đã và đang đầu tư quy mô 4 làn xe hạn chế (nền đường rộng 17 m, dải dừng xe khẩn cấp không liên tục), đã được giải phóng mặt bằng theo quy mô 4 - 6 làn xe; 99 km đang khai thác với quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh; 113 km đang đầu tư mở rộng quy mô 4 - 6 làn xe.
Để thuận lợi cho thi công, đẩy nhanh tiến độ đầu tư, giải ngân, phù hợp với nhu cầu vận tải, trước mắt Bộ Xây dựng xem xét mở rộng cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Hà Nội - TP Hồ Chí Minh dài khoảng 1.144 km, sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 152.135 tỷ đồng.
Còn đoạn Mỹ Thuận - Cần Thơ - Cà Mau dài 149 km hiện có nhu cầu vận tải chưa lớn, điều kiện thi công khó khăn nên chưa được nghiên cứu mở rộng. Việc mở rộng đoạn này được thực hiện thành dự án riêng.
Phấn đấu khởi công vào quý IV/2025
Bộ Xây dựng cho biết, trong giai đoạn phân kỳ đầu tư, nền đường cao tốc Bắc - Nam được xây dựng cơ bản lệch về một phía so với tim tuyến đường được quy hoạch, nên khi đầu tư hoàn thiện theo quy hoạch sẽ mở rộng nền đường về phía còn lại.
Phương án mở rộng lên 6 làn xe có nhiều ưu điểm hơn so với phương án mở rộng lên 4 làn xe hoàn chỉnh mà trước đây Bộ Xây dựng đã báo cáo Thủ tướng.
Qua phân tích thuận lợi, khó khăn, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng cho ý kiến về chủ trương đầu tư mở rộng đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông theo quy mô quy hoạch (6 làn xe).
Nhằm bảo đảm tính đồng bộ về quy mô trên toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông, các dự án hiện do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đầu tư hoặc đang khai thác sẽ tiếp tục được giao cho doanh nghiệp này chịu trách nhiệm huy động vốn để đầu tư mở rộng theo quy hoạch, căn cứ vào nhu cầu vận tải thực tế (ngoại trừ đoạn TP Hồ Chí Minh - Long Thành).
Với các dự án theo hình thức BOT, việc mở rộng sẽ do nhà đầu tư tiếp tục xem xét, triển khai vào thời điểm phù hợp, tùy thuộc phương án tài chính và nhu cầu vận tải tại từng thời kỳ.
Bộ Xây dựng đưa ra tiến độ dự kiến sau khi dự án mở rộng cao tốc Bắc - Nam phía Đông được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù sẽ báo cáo Bộ Chính trị chủ trương đầu tư mở rộng vào tháng 4/2025; phê duyệt chủ trương, điều chỉnh chủ trương đầu tư vào tháng 6/2025 (trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp tháng 5/2025); phê duyệt dự án thành phần vào tháng 9/2025; phê duyệt thiết kế kỹ thuật, dự toán vào tháng 11/2025 và khởi công dự án vào quý IV/2025.
Với tiến độ trên, Bộ Xây dựng dự kiến năm 2025 sẽ giải ngân 23.000 - 35.000 tỷ đồng; phần còn lại tiếp tục giải ngân trong giai đoạn 2026 - 2027.
Để bảo đảm tính đồng bộ về quy mô tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Bộ Xây dựng kiến nghị các dự án hiện đang do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đầu tư hoặc đang thu phí sẽ tiếp tục giao VEC chịu trách nhiệm huy động vốn đầu tư mở rộng theo quy mô quy hoạch tùy thuộc vào nhu cầu vận tải (không bao gồm đoạn TP Hồ Chí Minh - Long Thành); các dự án BOT sẽ do nhà đầu tư tiếp tục xem xét đầu tư mở rộng vào thời điểm thích hợp tùy thuộc phương án tài chính, nhu cầu vận tải.
Việc hoàn thành toàn tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông vào năm 2025 sẽ thúc đẩy kết nối các trung tâm kinh tế, chính trị, các vùng kinh tế trọng điểm, từng bước hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng tạo sức lan tỏa để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, góp phần thực hiện các đột phá chiến lược đã được Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!