Theo số liệu từ Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, tình trạng chậm đóng và nợ BHXH đã trở thành vấn đề nghiêm trọng, với tổng số nợ lên đến hơn 16 nghìn tỷ đồng. Đặc biệt, từ đầu năm đến nay, nợ BHXH tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang có xu hướng gia tăng. Qua thanh tra trên cả nước, đã xử phạt 16 tỷ đồng đối với 600 công ty nợ bảo hiểm, chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Chị Lê Thị Mai Khanh, nhân viên của Công ty TNHH Dệt May Việt Nam, chia sẻ rằng dù biết công ty chưa đóng BHXH cho họ, nhưng các lao động vẫn chấp nhận tiếp tục làm việc vì việc tìm kiếm công việc mới không dễ dàng. Hơn nữa, họ cũng phải chờ chốt sổ BHXH mới có thể ký hợp đồng tại nơi làm việc mới.
Tình trạng nợ BHXH không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động mà còn khiến nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa rơi vào tình cảnh khó khăn. Ông Trần Anh Tuấn, Giám đốc dự án của Công ty CP Doorway Việt Nam, cho biết công ty đang cố gắng hoàn tất chốt sổ nợ BHXH cho người lao động và nỗ lực trả hết số nợ vào cuối năm.
Trong năm nay, các cuộc thanh tra trên toàn quốc sẽ tập trung vào việc thu hồi một phần trong số 12 nghìn tỷ đồng nợ BHXH và giúp người lao động tại các doanh nghiệp này có thể chốt sổ BHXH của mình.
Quyết liệt xử lý thu hồi nợ qua thanh tra
Quyền lợi của người lao động bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi doanh nghiệp không đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT). Để giải quyết vấn đề này, các tỉnh thành trên cả nước đã triển khai nhiều đợt thanh tra, kiểm tra nhằm phát hiện và xử lý tình trạng nợ đọng tại các đơn vị. Đây là một giải pháp mạnh mẽ nhằm từng bước khắc phục các vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).
Hà Nội, một trong những địa phương có tỷ lệ nợ BHXH cao, ghi nhận nợ BHXH chiếm khoảng 6,8% tổng số thu. Đáng chú ý, trên 70% số nợ đến từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Hiện tại, có hơn 35.000 đơn vị và doanh nghiệp tại Hà Nội nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN từ 1 tháng trở lên. Số nợ này dao động từ hơn 1,1 triệu đồng đến hơn 58 tỷ đồng.
Xử lý nợ Bảo hiểm xã hội khi luật mới có hiệu lực
Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực. Luật mới này bổ sung nhiều quy định nhằm quản lý việc thu và đóng BHXH, đồng thời xử lý tình trạng chậm đóng và trốn đóng BHXH, qua đó bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Theo quy định của luật mới, khái niệm về chậm đóng và trốn đóng BHXH được làm rõ hơn. Cụ thể, doanh nghiệp nào nợ BHXH từ 60 ngày trở lên sẽ được coi là trốn đóng BHXH và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 216 Bộ luật Hình sự.
Để xử lý tình trạng này, doanh nghiệp nợ BHXH sẽ phải nộp thêm lãi suất 0,03% mỗi ngày trên số tiền chậm đóng. Bên cạnh đó, các đơn vị chậm hoặc trốn đóng còn có thể bị xử phạt hành chính, không được trao tặng các danh hiệu thi đua khen thưởng và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Việc nợ BHXH không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động mà còn làm giảm uy tín của doanh nghiệp. Trong khi một số doanh nghiệp gặp khó khăn thực sự và không thể đóng BHXH đúng hạn, vẫn còn không ít doanh nghiệp cố tình chây ì và trì hoãn nghĩa vụ này. Quy định mới của Luật BHXH sửa đổi năm 2024 được kỳ vọng sẽ tạo ra những thay đổi tích cực và giải quyết triệt để vấn đề nợ đọng BHXH.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!