Nỗi bất an trong vùng sạt lở
Hiện đang là giai đoạn cao điểm mùa mưa, nhiều thiên tai xuất hiện gây ra thiệt hại nặng nề cho người dân vùng núi. Đến nay, nhiều nơi vẫn ngổn ngang bùn đất.
Mưa lớn vừa rồi đã khiến sạt lở liên tiếp xảy ra ở nhiều nơi. Mùa mưa lũ ở phía Bắc sẽ vẫn còn kéo dài, vì thế, những mối nguy hiểm này sẽ vẫn thường trực, đe dọa bà con vùng núi. Mù Cang Chải (Yên Bái) là nơi vừa hứng chịu mưa lũ kinh hoàng trong những ngày qua.
Cảnh tượng ở trung tâm xã Hồ Bốn, huyện Mù Cang Chải sau khi lũ ống quét qua. Ảnh: Tuấn Anh - TTXVN
Không thể hình dung được ngôi nhà của gia đình chị Cha ngày trước bởi sau cơn lũ dữ cách đây 1 tuần, tất cả chỉ còn lại đống đổ nát. Chỉ trong 30 phút, nhà cửa bị nước lũ cuốn đi hoàn toàn. Hai mẹ con khi đó may mắn thoát chạy.
Đó cũng là tình cảnh tương tự của hơn 230 hộ khác tại Mù Cang chải sau đợt mưa lũ vừa qua. Nhà cửa, tài sản tiêu tan chỉ trong phút chốc.
Lũ ống gây thiệt hại nặng nề tại xã Khao Mang, huyện Mù Cang Chải. Ảnh: Tuấn Anh - TTXVN
Mù Cang Chải là địa phương thường chịu nhiều thiệt hại nặng nề do thiên tai ở tỉnh Yên Bái. Tại đây, phần lớn là đồng bào Mông sinh sống, bà con có tập tục từ bao đời sống rải rác trên các sườn đồi núi, nguy cơ sạt lở luôn tiềm ẩn. Do vậy, việc đảm bảo an toàn cho người dân trong mùa mưa lũ luôn được chính quyền đặt lên hàng đầu.
Quốc lộ 32 đoạn chạy qua địa phận 2 xã Khao Mang và Hồ Bốn bị sạt lở nhiều đoạn. Ảnh: Tuấn Anh - TTXVN
Cơn lũ đã đi qua nhưng mối nguy hiểm này sẽ vẫn thường trực khi dự báo vẫn còn những đợt mưa lớn tiếp theo. Giờ đây, những hộ dân ven chân núi như nhà chị Thu sẽ vẫn phải sống trong sự bất an.
Nguy cơ sạt lở không chỉ được tiếp tục cảnh báo cho Mù Cang Chải mà còn được đưa ra cho hầu khắp các tỉnh vùng núi phía Bắc. Theo thống kê hiện nay, tính trên 12 tỉnh vùng núi Bắc Bộ, có đến hơn 3.000 điểm có nguy cơ sạt trượt khi có mưa lớn.
Máy múc được huy động để san gạt bùn, đất, đá bị sạt lở tại bản Nà Lếch, xã Chiềng Lao, huyện Mường La. Ảnh: Quang Quyết – TTXVN
Trong đó, đáng chú ý nhất là Sơn La có 942 điểm trải rộng trên 175 xã của 11 huyện. Tiếp đến là Lai Châu 512 điểm, Yên Bái và Bắc Kạn đều có hơn 300 điểm. Và còn hàng trăm điểm khác ở Lào Cai, Điện Biên, Hoà Bình, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Tuyên Quang, Cao Bằng, Hà Giang, chỉ cần mưa lớn xuất hiện, đất đá có thể sạt trượt bất kỳ lúc nào gây nguy hiểm.
Sạt lở đất, đá gây ách tắc giao thông cục bộ tại Quốc lộ 279D, thuộc huyện Mường La. Ảnh: Quang Quyết - TTXVN
Bắc Bộ và Bắc Trung bộ chuẩn bị có mưa dông diện rộng kéo dài
Khoảng từ ngày 18/8, sẽ hình thành một dải hội tụ nhiệt đới có trục đi qua khu vực Bắc Trung Bộ. Mây dông có xu hướng hình thành và phát triển nhiều quanh dải hội tụ này và có xu hướng dịch lên phía Bắc.
Do đó, mưa dông diện rộng sẽ xuất hiện ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ từ ngày 18/8 đến hết tháng 8 này. Mưa vừa, mưa to với lượng 20-70mm trong vòng 24 tiếng. Cộng dồn lượng mưa tích lũy đến hết tháng có thể lên tới vài trăm mm nên tiềm ẩn các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Điểm sạt lở do mưa lớn trên Quốc Lộ 279D, đoạn qua huyện Mường La. Ảnh: Quang Quyết – TTXVN
Trong bối cảnh đất đá ở khu vực vùng núi phía Bắc của nước ta đã ngấm no nước và bở nhão từ đợt mưa vừa rồi, chuyên gia khí tượng thuỷ văn đã nhấn mạnh nguy cơ cao xảy ra các hiện tượng lũ quét, sạt lở đất trong thời gian tới.
Các kiểu sạt lở cần lưu ý
Lũ ống, lũ quét và sạt lở đều là các loại hình thiên tai xảy ra bất ngờ với sức tàn phá lớn. Tuy nhiên, khá khó để phát hiện trước các hiện tượng này từ nhiều ngày. Chính vì vậy, bà con nên thường xuyên theo dõi các thông tin thời tiết.
Nếu thấy khu vực mình đang sống có biểu hiện nguy hiểm như mưa lớn một cách bất thường, những tuyến đường bình thường không bị ngập nhưng nay bị ngập thì hãy lập tức di chuyển đến nơi an toàn. Có rất nhiều dạng sạt lở, sau đây là một số kiểu điển hình.
Đất đá trôi
Một số dấu hiệu báo trước 1-3 tiếng như nước sông suối bị đục bất thường, xuất hiện cây cối trôi, có tiếng đá lăn. Nếu thấy có tiếng đất đá lộc cộc, có mùi đất là sạt lở đất sắp xảy ra.
Sạt lở vách núi
Nếu thấy những mạch nước mới ở sườn đồi núi đến khi sườn núi có vết rạn nứt, có những hòn đá nhỏ lăn xuống là sạt lở đang xảy ra.
Đất trượt
Đây là kiểu nguy hiểm nhất. Dấu hiệu nhận biết là các vết rạn nứt khác nhau xuất hiện và ngày càng lớn; cây nghiêng, có tiếng gốc rễ bị đứt, hiện ra phần kết cấu đất; nền đất rung chuyển, có tiếng đất đá rơi.
Do vậy, ngay khi cảm thấy có dấu hiệu kỳ lạ, người dân phải tránh nạn ngay. Sau khi lánh nạn, kể cả không có chuyện gì xảy ra cũng không nên nghĩ việc lánh nạn là vô ích.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!