“Sách nằm im là sách chết!” Đây là câu slogan được các thành viên thư viện miễn phí D Free book truyền tay nhau suốt 4 năm qua. Với mong muốn gia tăng vòng đời của sách và lan tỏa văn hóa đọc trên địa bàn Thành phố Hà Nội. Điểm đặc biệt riêng của D Free Book là hoàn toàn miễn phí, người đến mượn sách chỉ cần "đặt cọc".... niềm tin.
Không gian ấm áp với những kệ sách được sắp xếp ngăn nắp, gọn gàng.
Nằm trong con hẻm nhỏ thuộc Khu tập thể A5, ngõ 128C, Đại La, Hai Bà Trưng, Hà Nội căn phòng rộng chừng 50m2 được thiết kế ấm cúng với hơn 3000 đầu sách thuộc nhiều thể loại khác nhau đã mang đến không gian riêng tư, yên tĩnh cho bạn đọc. Hầu hết sách tại thư viện công cộng này đến từ nguồn sách cá nhân của mỗi thành viên trong dự án đóng góp vào hoặc đến từ những sự kiện đổi giấy lấy cây xanh do D Free Book phối hợp tổ chức cùng các đơn vị khác tổ chức. "Với chúng mình sách nằm im là sách chết. Có những cuốn sách chỉ được đọc 1, 2 lần rồi cứ mãi nằm im trên giá. Thậm chí có những cuốn mới tinh chưa kịp đọc đã bị lãnh quên. Thông qua sự kiện đổi giấy lấy cây và kêu gọi ủng hộ sách cũ, chúng mình chọn lọc giấy, sách mà các bạn đem tới để đưa vào các cơ sở của thư viện D Free Book, số còn lại sẽ được tích góp để sử dụng cho các hoạt động hướng đến cộng đồng như xây dựng thư viện sách mini cho trẻ em tại vùng cao", Vũ Hoàng Nam, thành viên thư viện D Free Book chia sẻ.
Sau 4 năm đi vào hoạt động, D Free Book mở rộng quy mô với 3 cơ sở. Trong đó, 2 cơ sở tại Hà Nội và 1 cơ sở ở Thành phố Hồ Chí Minh. Theo thống kê, cơ sở Đại la có gần 3000 đầu sách, cơ sở Cầu giấy có 2000 đầu sách và cơ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh là 1.600 cuốn. Các cuốn sách được thành viên thư viện sắp xếp ngay ngắn trên kệ với đa dạng các thể loại sách khác nhau từ trong nước đến ngoài nước, từ sách kỹ năng, tư duy, khoa học đến tiểu thuyết, trinh thám,… Thư viện sách không chỉ là nơi để người đọc thả hồn vào từng trang sách mà còn giúp các cuốn sách có thể lặp đi lặp lại vòng đời nhiều nhất có thể.
Chia sẻ về ý tưởng sáng lập D Free Book, anh Hoàng Quý Bình, cực sinh viên trường Đại học Bánh khoa cho biết: "Ngay từ thời sinh viên, mình có một tủ sách cá nhân tại phòng trọ với khoảng 200 cuốn. Các bạn đến thăm nhà và rất thích thú với tủ sách của mình. Nhiều bạn ngỏ ý mượn và mình đồng ý ngay. Mình nghĩ rằng nếu để sách nằm im trên giá thì rất là lãng phí nên mình cho bạn bè của mình mượn, rồi sau đó thì cho người lạ mượn. Nhận thấy nhu cầu đọc của mọi người rất cao, mình chia sẻ ý tưởng xây dựng thư viện sách lên trang mạng xã hội và nhận được sự ủng hộ từ bạn bè."
Hoàng Quý Bình, người sáng lập thư viện.
Bản thân Bình vốn là người sống nội tâm, anh tìm đến sách như một người bạn tri kỷ. "Thói quen đọc sách được duy trì từ nhỏ, giống như việc ăn cơm uống nước hàng ngày. Sách giúp cho cuộc sống của mình có thêm nhiều gam màu thú vị hơn". Do đó, Bình nghĩ ngay đến việc chia sẻ giá trị của sách đến với mọi người. Thời gian đầu, Bình nhận được sự giúp sức từ 7 người bạn. Tuy không quen biết nhau từ trước nhưng chính ý tưởng và sự say mê với sách đã khiến nhóm bạn xích lại gần nhau.
Nhớ lại thời điểm mới bắt đầu xây dựng dự án, Bình trầm ngâm: "Có 3 khó khăn lớn nhất. Thứ nhất, làm thế nào để phát triển công tác truyền thông để nhiều người biết đến thư viện. Thứ hai, ở thời điểm ấy, kinh phí thuê địa điểm làm cơ sở thư viện cũng là thách thức đối với những sinh viên như chúng mình. Thứ ba, làm thế nào để tiếp cận các bạn sinh viên và khơi dạy niềm đam mê đọc sách trong mỗi người." Để giải quyết vấn đề về kinh tế, nhóm lập kế hoạch đóng quỹ 50.000 VND/thành viên. Số vốn nhỏ thôi, nhưng đều đặn.
Bên cạnh đó, nhóm thường xuyên tổ chức các hoạt động đổi cây cho tân sinh viên từ đó thu về nguồn sách để bổ sung vào thư viện. Nhóm cũng chủ động mời các diễn giả đến để chia sẻ về những cuốn sách hay, chia sẻ văn hóa đọc đến mọi người. Dần dần, số lượng người biết đến D Free Book ngày càng tăng. Sau 4 năm, số lượng thành viên tham gia hoạt động tại thư viện cũng tăng đáng kể với hơn 100 người phân bổ tại 3 cơ sở. Hầu hết thành viên đều là sinh viên đến từ các trường đại học và những người có thói quen đọc sách. Đây chính là môi trường để mọi người tự do tiếp cận nguồn tri thức từ sách.
Những món đồ handmade cho chính tay các thành viên làm để gây quỹ phát triển thư viện
Điểu đặt biệt riêng của D Free Book là hoàn toàn miễn phí, người đến mượn sách chỉ cần đặt cọc niềm tin. Vật ngang giá là niềm tin, nhiều tin có giá trị hơn bất cứ giá trị vật chất nào. "Có nhiều người hỏi tại sao không thu phí độc giải để duy trì thư viện, nhưng mình nghĩ có rất nhiều thứ tốt đẹp quanh ta mà cũng miễn phí đó thôi. Chúng ta được nhìn ngắm lá cây miễn phí, được hít thở bầu không khí trong lành miễn phí. Đọc sách là miễn phí nhưng chúng ta nhận về nhiều giá trị tri thức, giá trị của niềm tin. Đó là điều mà D Free Book hướng tới." Bình vui vẻ trả lời.
Mỗi ngày có từ 10-30 lượt khách ghé thư viện. Không quan trọng bạn là ai, bạn đến từ đâu hay làm nghề gì, chỉ cần có niềm đam mê với sách, D Free Book chào đón tất cả mọi người.
Không gian học hỏi và chia sẻ của các thành viên và bạn đọc.
Tại đây, những cuốn sách còn thực hiện sứ mệnh cao cả. Đó là trao gửi yêu thương. Theo dòng hồi ức, Bình nhớ rằng có những vị khách đến thư viện sau giờ tan tầm để mượn sách về cho chồng hoặc vợ đọc, có những người chị đến mượn sách cho em đọc để ôn thi,…Rõ ràng, không phải là những món đồ xa xỉ, sách trong thư viện đã mang lại giá trị tinh thần cho rất nhiều người.
Thư viện bán cây xanh cho những ai có nhu cầu.
Những tác phẩm văn học kinh điển nằm ngay ngắn trên kệ.
Chia sẻ về hoạt động tổ chức, quản lý thư viện, một lần nữa D Free Book khiến tôi không khỏi bất ngờ. "Ở đây không có ai là "sếp" của ai" Vũ Hoàng Nam, một thành viên lâu năm của thư viện D Free Book chia sẻ.
Theo đó, mọi người đều bình đẳng và hoạt động hướng đến mục tiêu chung của thư viện. Mỗi cá nhân đều đón vai trò là mắt xích trong hệ thống. "Chúng mình chia thành các ban khác nhau: ban nội dung, ban truyền thông, ban handmade,… Mỗi ngày đều có một bạn phụ trách thư viện, nếu bận thì sẽ có bạn khác thay". Thư viện duy trì theo cách tự thân, nghĩa là nó tự nuôi nó. Tất cả các hoạt động được các thành viên quyết định để cho thư viện tốt lên. Các bạn sinh viên sẽ là người phát triển thư viện.
Không những thế, thư viện còn có các lớp học đàn, học ngoại ngữ như tiếng anh và tiếng trung để phục vụ nhu cầu bạn đọc. "Vì không gian hạn chế nên mỗi lớp chỉ có tầm 15-20 bạn. Đứng lớp là những người có chuyên môn do D Free Book kết nối".
Bạn Nguyễn Khánh Chi, Cao đẳng y tế Hà Nội, tâm sự: "Mình đến đây từ những ngày còn học cấp 3, giờ mình lên đại học rồi vẫn thích đến. Ở đây có nhiều sách hay, không gian lại yên tĩnh, thoải mái. Nếu đang đọc dở mình có thể mượn về nhà đọc. Các anh chị ở đây vui vẻ, nhiệt tình. Tiếc là không gian hơi chật xíu thôi".
Trong tương lai, D Free Book mong muốn có thể thay đổi nhận thức của nhiều người về văn hóa đọc sách, trở thành không gian để độc giả dành thời gian tĩnh lặng cho chính bản thân, chiêm nghiệm về cuộc sống và đưa ra góc nhìn mới. Thư viện mở cửa từ 8h đến 20h30 hàng tuần, từ thứ hai đến chủ nhật.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!