Lẽ ra công tác xử lý vi phạm về trật tự xây dựng cũng như vi phạm về phòng cháy chữa cháy luôn là nhiệm vụ được thực hiện thường xuyên liên tục vì ở tất cả các phường, quận đều có cán bộ phụ trách hoặc tổ chốt trực theo dõi, giám sát liên quan đến những lĩnh vực này.
Theo Nghị định 136 của Chính phủ ban hành năm 2020 quy định rõ: Chung cư mini dù cao trên 7 tầng hay dưới 5 tầng, đặc biệt là những công trình vừa ở vừa kết hợp kinh doanh nhà trọ thì đều phải đảm bảo các điều kiện an toàn về phòng cháy, chữa cháy. Cụ thể như cần phải có phương án phòng cháy chữa cháy đã được phê duyệt. Thậm chí, chung cư trên 7 tầng còn phải có giấy chứng nhận thẩm duyệt thiết kế và văn bản nghiệm thu về phòng cháy và chữa cháy của cơ quan chức năng.
Quy định rõ ràng như vậy nhưng thực tế lại khó có công trình kinh doanh nhà trọ nào đáp ứng. Sau vụ hỏa hoạn thương tâm tại quân Thanh Xuân, thành phố Hà Nội vừa chỉ đạo, yêu cầu thực hiện tổng kiểm tra rà soát các chung cư mini trên địa bàn.
Tại căn hộ của ông Vỹ (phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm) - một hộ kinh doanh nhà trọ, tầng 1 ông kinh doanh cửa hàng tạp hóa, còn 6 tầng còn lại được gia đình ông Vỹ xây lên để cho thuê với mức giá gần 4 triệu đồng một phòng ở. Căn hộ không có hệ thống chuông báo cháy. Biển chỉ dẫn lối thoát nạn cũng không có. Trong các tình huống khẩn cấp, lối thoát hiểm là một lối thoát nhỏ tại ban công mỗi tầng.
Ông Vỹ nói: "Cơ bản nhà tôi cho thuê để kiếm thêm thôi, chứ bản chất nhà tôi không phải nhà thuê chuyên nghiệp".
Anh Hải - người thuê trọ cho biết: "Nhảy được anh ạ. Mình bám vào nhảy xuống tí cũng được…"
Nhưng càng ở tầng cao thì càng đòi hỏi sự can đảm vì ở khoảng cách độ cao rủi ro nếu nhảy xuống để thoát hiểm có khi chẳng kém gì ngồi trong đống lửa. Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại một chung cư mini khác trên địa bàn phường Mỹ Đình 1.
Còn tại một chung cư mini cao 9 tầng khác ở phường Mễ Trì với hơn 40 phòng kinh doanh nhà trọ chủ đầu tư đã đầu tư hệ thống chuông báo cháy cùng một cơ sở vật chất khác nhưng lại không có lối thoát nạn trên tầng thượng.
Hiện thành phố Hà Nội đang thực hiện tổng kiểm tra toàn bộ các chung cư mini trên địa bàn. Việc tăng cường kiểm tra rà soát sau mỗi vụ cháy gây hậu quả lớn là điều cần thiết.
Nhưng để hạn chế thấp nhất hậu quả do hỏa hoạn, chỉ những đợt kiểm tra rà soát của cơ quan chức năng sẽ là không đủ nếu ý thức của các ông chủ không thường xuyên và liên tục. Nhất là trong điều kiện các công trình này đều có sự sai lệch khi cấp phép xây dựng một đằng, đến khi hoạt động lại có mục đích kiểu khác.
Vi phạm phòng cháy chữa cháy tại các chung cư mini nếu một lần bị bỏ qua hoặc buông lỏng quản lý vì lý do nào đó cũng có thể trở thành một lần tước đoạt đi cuộc sống của nhiều người, khi rủi ro ập đến bởi những gì đã xảy ra hỏa hoạn, giờ chẳng khác gì một thảm họa.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!