Theo Luật Lý lịch tư pháp, phiếu lý lịch tư pháp là phiếu có giá trị chứng minh cá nhân có hay không có án. Phiếu này chỉ được cấp theo các yêu cầu đặc biệt theo đúng quy định của pháp luật.
Phiếu lý lịch Tư pháp hiện có 2 mẫu: Phiếu số 1 sẽ ghi không có án tích đối với những trường hợp án tích đã được xóa. Phiếu số 2 ghi đầy đủ án tích dù đã được xóa hay không được xóa. Phiếu số 2 chỉ cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng và cá nhân, không phục vụ cho các mục đích khác. Thế nhưng trên thực tế, nhiều doanh nghiệp vẫn yêu cầu trong hồ sơ tuyển dụng phiếu số 2.
Anh Lê Xuân Hùng (xã Lam Điềm, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) là lái xe công nghệ định chuyển sang lái ô tô cho một doanh nghiệp. Anh phải lấy phiếu lý lịch thứ 2 để nộp cùng hồ sơ theo yêu cầu của đơn vị tuyển dụng.
Còn trường hợp của chị Phạm Thị Hậu (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) làm công việc dọn vệ sinh cho một công ty và 6 tháng/lần, công ty yêu cầu nộp phiếu lý lịch tư pháp. Nhiều lao động phổ thông như chị Hậu làm các công việc như công nhân, bảo vệ... cũng phải đến Sở Tư pháp 4-5 lần xin cấp phiếu.
Tại Sở Tư pháp Hà Nội, trung bình mỗi ngày tiếp nhận 500 yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp. 5 khu vực nhận hồ sơ với 10 cán bộ làm việc liên tục. Không chỉ tiếp nhận trực tiếp, người dân có thể gửi hồ sơ trực tuyến và theo đường bưu điện.
Sau đại dịch COVID-19, nhu cầu du học, xuất khẩu lao động, các hoạt động sản xuất gia tăng. Nhiều cơ quan, doanh nghiệp yêu cầu người lao động nộp phiếu lý lịch tư pháp trong hồ sơ xin việc là nguyên nhân khiến số lượng yêu cầu cấp phiếu tăng vọt. Chỉ 4 tháng đầu năm, số phiếu cấp trên toàn quốc đã gần bằng số phiếu của cả năm 2021.
Trước tình hình này, để đảm bảo nhu cầu cấp phiếu của người dân, Bộ Tư pháp đã có chỉ đạo, hướng dẫn cơ quan cấp phiếu tại các địa phương đảm bảo nhân lực và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin. Đồng thời Bộ khuyến cáo không yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp tràn lan, đặc biệt là phiếu số 2, với đầy đủ án tích được xóa và không xóa.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!