Buôn lậu nói chung vẫn luôn là vấn đề nhức nhối, là một trong những yếu tố gây hại đến nền kinh tế. Riêng với buôn lậu thuốc lá và nguyên liệu thuốc lá còn ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng, ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu của Chiến lược quốc gia "phòng, chống tác hại của thuốc lá".
Tuy nhiên, những năm qua, tình trạng nhập lậu, vận chuyển và tàng trữ trái phép nguyên liệu thuốc lá qua khu vực biên giới tỉnh Cao Bằng vẫn có diễn biến hết sức phức tạp. Lực lượng chức năng tại địa phương đã triển khai nhiều biện pháp đồng bộ để ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng này.
Khi các đối tượng vừa vận chuyển những bao tải đầy nguyên liệu thuốc lá qua khu vực biên giới thuộc sự kiểm soát của Đồn biên phòng cửa khẩu Trà Lĩnh, tỉnh Cao Bằng thì bị lực lượng chức năng bắt giữ. Dù đã được sấy khô nhưng mỗi bao tải chứa nguyên liệu thuốc lá này có trọng lượng lên đến 50kg. Các đối tượng nén rất chặt để vận chuyển nhiều hàng qua biên giới.
Với đặc thù địa hình biên giới hiểm trở, có nhiều đường mòn lối tắt, trải dài hơn 330 km, thực sự là một thách thức trong công tác chống buôn lậu ở vùng biên. Theo báo cáo, từ đầu năm đến nay, lực lượng biên phòng tỉnh Cao bằng đã bắt giữ 9 vụ vận chuyển trái phép nguyên liệu thuốc lá qua biên giới, thu giữ hơn 17 tấn hàng vi phạm liên quan.
Các đối tượng chia thành nhiều nhóm nhỏ từ 5 đến 7 người rồi lập nhóm kín trên WeChat, Zalo để thống nhất thời gian vận chuyển và rồi xé lẻ đưa vào tập kết trong nhà dân hay các kho trong chính các vùng trồng thuốc lá ở địa phương. Không ít vụ việc, khi bị bắt giữ, các đối tượng sẵn sàng vứt bỏ hàng hóa hay tự tay đốt cháy để phi tang.
Vì là hàng kém chất lượng thuộc lá non hoặc lá già, được thải loại nên trung bình 1kg nguyên liệu thuốc lá ở bên kia biên giới được các đầu nậu thu mua chỉ với giá từ 20.000-30.000 đồng. Tuy nhiên, khi trà trộn vào vùng trồng trong nước, mức giá đã tăng lên gấp 2, thậm chí gấp 3 lần.
Cơ quan chức năng xác định, đây chính là nguyên nhân khiến hoạt động buôn lậu mặt hàng này qua địa bàn biên giới các huyện Trùng Khánh, Hà Quảng có thời điểm diễn biến phức tạp. Sau khi vận chuyển trót lọt trà trộn vào vùng trồng, các đối tượng tiếp tục vận chuyển tuồn sâu vào nội địa tiêu thụ. Điều này đã gây không ít khó khăn cho công tác điều tra xử lý của cơ quan chức năng, vì không thể phân biệt được nguồn gốc xuất xứ.
6 tháng đầu năm đến nay, Công an tỉnh Lạng Sơn đã bắt giữ xử lý 13 vụ buôn lậu, thu giữ gần 20 tấn nguyên liệu thuốc lá. Nhưng hầu hết chỉ dừng lại ở việc xử phạt vi phạm hành chính, do trị giá hàng hóa mỗi vụ được xác định chưa đủ căn cứ để xử lý hình sự. Nhu cầu tiêu thụ lớn, lợi nhuận cao và nguồn cung phía bên kia biên giới dồi dào, trong khi việc xử lý đối với hành vi này chưa đủ sức răn đe, có lẽ đang là những trở ngại lớn cho công tác ngăn chặn hành vi nhập lậu thuốc lá nguyên liệu qua biên giới tại Cao Bằng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!