Mật độ dân số trung bình hiện nay của Hà Nội khoảng hơn 2 triệu người (2.398 người/km2), cao gấp hơn 8 lần (8,2 lần) so mật độ dân số cả nước. Với mật độ cao như vậy, việc thiếu thốn hệ thống công viên cây xanh càng làm cho môi trường sống của người dân thêm bí bách ngột ngạt. Trước đó, Hà Nội đã ban hành kế hoạch cải tạo, nâng cấp và xây mới các công viên, vườn hoa trên địa bàn thành phố giai đoạn 2021-2025. Tức là thành phố sẽ nâng cấp, cải tạo 45/63 công viên, vườn hoa công cộng hiện có.
Số lượng công viên vốn đã ít ỏi, vậy mà nhiều nơi lại bị bỏ không, hoang hóa, chưa được quan tâm đầu tư cải tạo đúng mức. Không ít công viên, khu vui chơi mặc dù được khởi công từ nhiều năm qua, song đến nay chưa hoàn thành, để lãng phí đất đai và nguồn lực xã hội. Thiếu công viên, người dân chỉ còn biết tận dụng sân chơi gần nhà nhưng ngặt nỗi lại bị chiếm dụng bởi các dịch vụ tự phát... người dân Thủ đô vốn đã "khát" không gian xanh lại càng "khát" hơn.
Rõ ràng, công viên vừa thiếu vừa không đạt chuẩn nên người dân cũng thiếu không gian công cộng. Thế nhưng đáng nói, tại một số công viên mở thì nhiều vấn đề cũng mở. Không chỉ nhiều hạng mục xuống cấp mà còn bị "xẻ thịt" kinh doanh, không thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ. Một công viên với vô vàn dịch vụ chẳng khác gì một "tụ điểm" kinh doanh từ nhà hàng, tiệc cưới, bãi gửi xe... nhưng cái cần nhất thì lại không có.
Những công viên cũ không được cải tạo, bảo vệ, phát huy giá trị trong khi lại có nhiều đề xuất xây mới, dự án "treo", công viên bỏ hoang, không đưa vào sử dụng… Trước thực trạng này, cần có cái nhìn tổng thể về quy hoạch công viên, đánh giá hiệu quả và giải pháp khắc phục.
Đa số các công viên, vườn hoa ở Hà Nội tập trung chủ yếu tại các quận nội đô. Nhiều công viên, khu vui chơi được khởi công từ nhiều năm nay, nhưng hiện vẫn bỏ hoang vì nhiều vướng mắc. Điển hình là Dự án công viên Kim Quy, công viên thể thao cây xanh Hà Đông, hay tổ hợp vui chơi giải trí Hello Kitty sau nhiều năm khởi công vẫn chưa thành hình, gây lãng phí đất. Còn hệ thống các công viên cũ hiện hữu lại không được đầu tư xứng đáng, khiến người dân thủ đô luôn trong cơn khát không gian xanh.
Để "làm sống lại" công viên không phải là chuyện ngày một ngày hai. Bởi thế, tại một số quận huyện ngoại thành Hà Nội, người dân đã chung tay tự tạo ra công viên trong chính khu dân cư nhằm "giải cơn khát" xanh. Nhiều mô hình công viên thu nhỏ đã ra đời, đáp ứng nhu cầu vui chơi, sinh hoạt cho người dân.
Tự tạo ra những công viên cho riêng khu dân cư nơi mình sinh sống không còn là lựa chọn hiếm hoi. Tại khu vực bờ vở sông Hồng ở phường Chương Dương, quận Hoàn Kiếm, từ một bãi rác lớn, khu vực này đã trở thành nơi vui chơi của trẻ nhỏ, nơi tập luyện của người già và giờ đã trở thành công viên rừng vô cùng độc đáo.
Từ các mô hình công viên thu nhỏ do chính người dân chung tay xây dựng. Ai cũng đều hy vọng vào một Hà Nội sẽ còn "xanh" hơn, thân thiện với môi trường hơn trong tương lai.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!